Με σπασμένα φρένα προς τον γκρεμό ο Ρ.Τ.Ερντογάν! Αναυδοι οι επενδυτές του είπαν: «Θα σε συντρίψουν οι αγορές» – Στο 15% το δεκαετές ομόλογο!

Θα συντριβεί» ήταν η αντίδραση των παγκόσμιων διαχειριστών κεφαλαίων στα σχόλια του Ερντογάν ότι σχεδιάζει να ελέγξει περισσότερο την οικονομία μετά τις πρόωρες βουλευτικές και προεδρικές εκλογές του ερχόμενου μήνα. Ο Ερντογάν εμφανίζεται ως εχθρός των υψηλών επιτοκίων, αψηφώντας την ορθόδοξη νομισματική πολιτική που συνιστά υψηλά επιτόκια για να κρατηθούν χαμηλά οι τιμές.

Οι μάνατζερ των επενδυτικών ταμείων που συναντήθηκαν τη Δευτέρα στο Λονδίνο με τον Ερντογάν και την αντιπροσωπεία του στο πλαίσιο, σάστισαν με το πώς σχεδιάζει να χαλιναγωγήσει τον αυξανόμενο πληθωρισμό και το νόμισμα ενώ ταυτόχρονα επιδιώκει χαμηλότερα επιτόκια.

Και απ’ ότι φαίνεται έχουν δίκαιο.

Η τουρκική λίρα «φλέρταρε» με ένα νέο χαμηλό επίπεδο – ρεκόρ την Παρασκευή, καθώς οι επενδυτές περίμεναν να δουν αν η κεντρική τράπεζα της χώρας θα λάβει μέτρα για τη στήριξη του δοκιμαζόμενου νομίσματος, με την απόδοση του 10ετούς ομολόγου αναφοράς να αυξάνεται στο 15%. Η λίρα είναι σε τροχιά εβδομαδιαίας πτώσης 3% μετά από δύο εβδομάδες που είχε καταγράψει, επίσης, απώλειες.

Επενδυτές, οι οποίοι ζήτησαν να μην κατονομασθούν λόγω της πολιτικής ευαισθησίας των συναντήσεων, είπαν στο Reuters πως εξεπλάγησαν από τη στάση του και την προθυμία του να πάει σε μάχη με τις παγκόσμιες αγορές σε τόσο ευαίσθητους καιρούς.

Ένας επενδυτής επισήμανε τον μακροσκελή κατάλογο των εχθρών του Ερντογάν, στους οποίους περιλαμβάνεται ο μουσουλμάνος ιεροκήρυκας Φετουλάχ Γκιουλέν που έχει την έδρα του στις ΗΠΑ και τον οποίο κατηγορεί ότι ενορχήστρωσε την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του 2016.

«Ξεκινάει μάχες με όλους … δίνει μάχη με την αντιπολίτευση, δίνει μάχη με τον Γκιουλέν, δίνει μάχη με τους εξτρεμιστές, δίνει μάχη μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα– τώρα δίνει μάχη με τις αγορές και αυτό είναι επικίνδυνο», δήλωσε ένας διαχειριστής κεφαλαίων σε μεγάλη επενδυτική εταιρεία.

«Μπορείς να βρίσκεις όσους εσωτερικούς αντιπάλους θέλεις, όμως όταν προσπαθείς να επιτεθείς σε μια χρηματοπιστωτική αγορά, αυτή είναι μια μάχη που δεν μπορείς πραγματικά να κερδίσεις», λέει ο μάνατζερ αυτός, η εταιρεία του οποίου συμμετείχε σε κεκλεισμένων των θυρών συνάντηση επενδυτών με τον αντιπρόεδρο της τουρκικής κυβέρνησης Μεχμέτ Σιμσέκ.

Ένα άλλος διαχειριστής επενδυτικών κεφαλαίων, ο οποίος συμμετείχε σε συνάντηση με τον Ερντογάν, δήλωσε πως ο πρόεδρος ήταν «πολύ ειλικρινής» και σαφής για το πού περιμένει να πάνε τα επιτόκια, αν κερδίσει τις εκλογές στις 24 Ιουνίου.

«Ο Ερντογάν είπε πως, όταν επανεκλεγεί πρόεδρος, θα εξασφαλίσει ότι τα επιτόκια θα είναι χαμηλά, όχι υψηλά», είπε αυτός ο διαχειριστής επενδυτικών κεφαλαίων. «Η άποψή του είναι πως τα υψηλά επιτόκια οδηγούν σε υψηλό πληθωρισμό, δεν είμαι σίγουρος ότι συμφωνώ μ’ αυτή την άποψη».

«Πιστεύει πως η αγορά είναι ένα μάτσο κερδοσκόποι και πως δεν είναι το κοινό του, το κοινό του είναι οι απλοί άνθρωποι στην Τουρκία και αυτοί χρειάζονται χαμηλότερα επιτόκια», λέει ένας τρίτος διαχειριστής επενδυτικών κεφαλαίων, η εταιρεία του οποίου συμμετείχε επίσης στη συνάντηση με τον Ερντογάν.

DW: Ωρολογιακή βόμβα η τουρκική οικονομία

Ναι μεν η Τουρκία εμφάνισε πέρυσι ρυθμό ανάπτυξης 7,4%, ωστόσο πολλοί οικονομολόγοι αμφιβάλλουν ότι τα συγκεκριμένα αριθμητικά στοιχεία αντικατοπτρίζουν την πραγματική κατάσταση της οικονομίας. Ακόμη κι αν θεωρήσει κανείς αξιόπιστα τα επίσημα στοιχεία, τα προβλήματα είναι εξόφθαλμα. Η ανεργία είναι υψηλή -κυρίως σε άτομα νεαρής ηλικίας.

«Ένα σημαντικό μέρος της ανάπτυξης στηρίζεται στην εσωτερική κατανάλωση», επισημαίνει ο Ερντάλ Γιαλτσίν, καθηγητής Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων στην Ανώτατη Σχολή της Κωνσταντίας (HTWG). Ο καθηγητής κάνει ακόμη λόγο για μεγάλα κατασκευαστικά έργα του κράτους, αλλά και δαπάνες επιχειρήσεων και νοικοκυριών που στηρίζονται σε δάνεια.

Την ίδια ώρα η τουρκική λίρα βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση –σοβαρότατο πρόβλημα για μια χώρα που εισάγει περισσότερα από όσα εξάγει. Ο ρυθμός του πληθωρισμού κυμαίνεται αυτό το διάστημα στα επίπεδα του 11% -υπερδιπλάσιο ποσοστό από τον στόχο που θέτει η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας.

Η Τουρκική Κεντρική Τράπεζα θα έπρεπε σε αυτή την περίπτωση να αυξήσει τα επιτόκια προκειμένου να συγκρατήσει την πτώση της λίρας. «Η Τουρκία χρειάζεται εξωτερικά κεφάλαια για να διατηρήσει τη βασισμένη στην κατανάλωση ανάπτυξη», εξηγεί ο Ερντάλ Γιαλτσίν. Υπογραμμίζει ότι «η εμπιστοσύνη των επενδυτών χάνεται ολοένα και περισσότερο. Πρόκειται για μια ωρολογιακή βόμβα».

Πιέζει ο Ταγίπ Ερντογάν για νεα μείωση επιτοκίων

Ωστόσο, ο τούρκος πρόεδρος Ερντογάν πιέζει την Κεντρική Τράπεζα να μειώσει κι άλλο τα επιτόκια. Τα υψηλά επιτόκια είναι «η πηγή κάθε κακού», σχολίασε ο τούρκος πρόεδρος την περασμένη Παρασκευή.

Αυτή την εβδομάδα προχώρησε μάλιστα ένα βήμα παραπέρα, δηλώνοντας στο τηλεοπτικό δίκτυο Bloomberg ότι προτίθεται να θέσει υπό αυστηρότερο έλεγχο την Κεντρική Τράπεζα εφόσον επικρατήσει στις εκλογές.

Σε αυτήν την περίπτωση ο τούρκος πρόεδρος θέτει ένα νευραλγικό ζήτημα για χρεωμένες επιχειρήσεις και νοικοκυριά, που βεβαίως αντιτίθενται σε αύξηση των επιτοκίων. Ωστόσο, απέναντι στις χρηματαγορές στέλνει με αυτόν τον τρόπο καταστροφικά μηνύματα. Η αξία της λίρας υποχωρεί ακόμη περισσότερο.

Αυτό φέρνει σε δύσκολη θέση κυρίως τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους της χώρας, δεδομένου ότι σε πολλές περιπτώσεις έχουν δάνεια σε ξένα νομίσματα. Η πτώση της λίρας καθιστά αυτά τα δάνεια ακόμη ακριβότερα, φέρνοντας πολλές επιχειρήσεις κοντά σε αδυναμία πληρωμών.

Οι αποδόσεις των τουρκικών ομολόγων έχουν εκτιναχθεί σε επίπεδα ρεκόρ. Που σημαίνει ότι οι επενδυτές δεν είναι πλέον διατεθειμένοι να χορηγήσουν δάνεια στην Τουρκία με τους προνομιακούς όρους του παρελθόντος. Το κράτος, οι επιχειρήσεις και οι πολίτες δεν έχουν μεγάλα περιθώρια δράσης. Ειδικά σε ένα διάστημα που εξαρτώνται τόσο πολύ από προσιτά δάνεια, απειλούνται με κεφαλαιακή ξηρασία.

Ο τούρκος πρόεδρος αντιδρά εκτοξεύοντας απειλές εναντίον «του λόμπι των επιτοκίων» και των «εχθρών της Τουρκίας κάτω από τον μανδύα οίκων αξιολόγησης». Τέτοιες μετωπικές επιθέσεις του Ταγίπ Ερντογάν χωρίς τον φόβο παράπλευρων απωλειών δεν είναι κάτι ασυνήθιστο. Ωστόσο, «αυτή τη φορά μπορεί να γίνει πραγματική ζημιά», σχολιάζει ο οικονομολόγος Ερντάλ Γιαλτσίν. «Θα υπάρξουν χρεοκοπίες σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά διότι η άσκηση πολιτικής βασισμένης σε ανάληψη χρεών δεν μπορεί να λειτουργήσει σε διαρκή βάση», τονίζει.