Δημόσιο: Πριμ σε υπαλλήλους, νέες προσλήψεις

Πριμ στους παραγωγικούς δημοσίους υπαλλήλους προβλέπει το αναπτυξιακό σχέδιο της κυβέρνησης. Τα μισθολογικά κίνητρα περιλαμβάνονται στο σχέδιο της «επόμενης ημέρας», υπό τη σαφή διευκρίνιση ότι συνολικά η στρατηγική για το ανθρώπινο δυναμικό της δημόσιας διοίκησης -και ο προγραμματισμός των προσλήψεων- θα διατηρήσει τις μισθολογικές δαπάνες στο πλαίσιο του ισχύοντος Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου (ΜΠΔΣ).

«Η μισθολογική πολιτική στον δημόσιο τομέα θα εξακολουθήσει να βασίζεται στο ενιαίο μισθολόγιο και θα παρέχει κίνητρα για την αύξηση των επιδόσεων των δημοσίων υπαλλήλων, διασφαλίζοντας την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων», αναφέρεται στο Σχέδιο.

Ξεκάθαρο χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή των μπόνους δεν υπάρχει στο κείμενο. Με τον νόμο του μισθολογίου ωστόσο -οπότε και συνδέθηκαν αποδοχές με αξιολόγηση- προβλέπεται ταχύτερη μισθολογική εξέλιξη -κατά μία κλίμακα- για όσους υπαλλήλους βαθμολογούνται με άριστα κατά μέσο όρο σε τρεις συνεχόμενες ετήσιες αξιολογήσεις.

Ως εκ τούτου, προϋπόθεση για την εφαρμογή της ισχύουσας διάταξης είναι η τριετής εφαρμογή της αξιολόγησης, πέρα από την έκδοση της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης που προβλέπεται στον νόμο του ενιαίου μισθολογίου.

Ξεκάθαρο είναι, πάντως, το μήνυμα που εκπέμπεται προς το εξωτερικό για «αποσυμπίεση» των αποδοχών των υπαλλήλων του Ελληνικού Δημοσίου, προς την υψηλότερη κατεύθυνση, όπως διευκρινίζουν αρμόδιες πηγές, αποκλείοντας κάθε ενδεχόμενο περικοπών στα κατώτερα μισθολογικά κλιμάκια.

Οι πέντε άξονες

Σε πέντε άξονες αναπτύσσεται η στρατηγική της κυβέρνησης για το Δημόσιο στην «μετά-μνημονίου» εποχή. Οι μεταρρυθμίσεις που έχουν ξεκινήσει στη διάρκεια της τελευταίας περιόδου προβλέπεται στο Αναπτυξιακό Σχέδιο που παρουσίασε η κυβέρνηση να συνεχισθούν ή να ολοκληρωθούν, αλλά είναι σαφές ότι η κυβέρνηση θα «ρίξει βάρος» στην μείωση της γραφειοκρατίας, στην ενίσχυση της διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού, στην ενίσχυση μηχανισμών παρακολούθησης των μεταρρυθμίσεων, αλλά και στην αντιμετώπιση της διαφθοράς.

Στα εργασιακά ζητήματα του δημοσίου, το σχέδιο προβλέπει ότι η δημόσια διοίκηση θα προχωρήσει με δράσεις για την ολοκληρωμένη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού του δημόσιου τομέα και για ένα σύγχρονο και ενιαίο σύστημα σχεδιασμού και διαδικασιών προσλήψεων, το οποίο θα είναι συμβατό με τους δημοσιονομικούς στόχους της χώρας. Το ολοκληρωμένο ψηφιακό οργανόγραμμα, καθώς και οι περιγραφές θέσεων εργασίας για όλες τις οντότητες γενικής κυβέρνησης, θα χρησιμοποιηθούν ως εργαλείο για τη διαμόρφωση μιας μεσομακροπρόθεσμης στρατηγικής για το ανθρώπινο δυναμικό, αναφέρεται στο αναπτυξιακό σχέδιο.

Είναι σαφές όμως ότι οι αλλαγές θα έχουν ως «ταβάνι» δαπανών τους δημοσιονομικούς στόχους που έχουν τεθεί ήδη ως προς το μισθολογικό κόστος.

Το χαρακτηριστικό απόσπασμα έχει ως εξής: «Η στρατηγική για τον ανθρώπινο δυναμικό, ο προγραμματισμός και οι προσλήψεις θα πραγματοποιηθούν και θα προσαρμοστούν ανάλογα με τις ανάγκες, προκειμένου να διατηρηθεί το μισθολογικό κόστος του δημοσίου σύμφωνα με το ισχύων ΜΠΔΣ. Η μισθολογική πολιτική στο δημόσιο τομέα θα εξακολουθήσει να βασίζεται στο ενιαίο μισθολόγιο και θα παρέχει κίνητρα για την αύξηση των επιδόσεων των δημόσιων υπαλλήλων, διασφαλίζοντας την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων. Αυτή η ολοκληρωμένη προσέγγιση θα ενισχύσει το ρόλο του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης στον συντονισμό και την θέσπιση προτεραιοτήτων στις ανάγκες προσλήψεων και θα ενισχύσει τον ΑΣΕΠ ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες προσλήψεων. Θα εκπληρώσει τις ανάγκες της διοίκησης στο πλαίσιο της γήρανσης του εργατικού δυναμικού και θα βοηθήσει στον εξορθολογισμό της απασχόλησης προσωρινού προσωπικού έκτακτης ανάγκης, σύμφωνα με τους δημοσιονομικούς μας στόχους»

Αναλυτικότερα, ολόκληρες οι δεσμεύσεις της κυβέρνησης για το Δημόσιο στο Αναπτυξιακό της Σχέδιο:

Κατά τη διάρκεια του τρίτου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής, η ελληνική διοίκηση σχεδίασε και υλοποίησε μια σειρά διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με στόχο τον εκσυγχρονισμό, την ενίσχυση, τη βελτίωση των ικανοτήτων του ελληνικού συστήματος δημόσιας διοίκησης και την αποπολιτικοποίηση του, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις πελατειακές πρακτικές και δίκτυα.

Μεταξύ άλλων, η ελληνική διοίκηση:
• Υιοθέτησε μια βασική μεταρρύθμιση για την αποπολιτικοποίηση της διαδικασίας διορισμού Γενικών Γραμματέων και ισοδύναμων θέσεων.
• Εφαρμόζει ένα αξιοκρατικό σύστημα επιλογής κορυφαίων στελεχών.
• Ανέπτυξε ένα σύγχρονο και διαφανές Σύστημα Ενιαίας Κινητικότητας για την αποτελεσματική διαχείριση των σταδιοδρομιών των δημόσιων υπαλλήλων, σύμφωνα με τα ψηφιακά οργανογράμματα και τα περιγράμματα θέσεων εργασίας.
• Εφάρμοσε ένα νέο σύστημα για την αξιολόγηση της απόδοσης των δημοσίων υπαλλήλων.
• Σημείωσε ουσιαστική πρόοδο στην αντιμετώπιση της διαφθοράς, με τη δημιουργία της Γενικής Γραμματείας για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς και την εφαρμογή της στρατηγικής κατά της διαφθοράς.

Μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης

Το 2017, η ελληνική διοίκηση ενσωμάτωσε αυτές τις μεταρρυθμίσεις σε μια ολοκληρωμένη Εθνική Στρατηγική για τη Μεταρρύθμιση της Δημόσιας Διοίκησης 2017-2019 η οποία στοχεύει στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας της ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Συγκεκριμένα, η παραπάνω στρατηγική για το 2017-2019 περιλαμβάνει πολιτικές δράσεις διαρθρωμένες σε οκτώ πυλώνες:
1. Συντονισμός
2. Δομές και διαδικασίες
3. Τοπική διακυβέρνηση
4. Ανθρώπινο δυναμικό
5. Κανονιστική διακυβέρνηση
6. Διαφάνεια – Λογοδοσία – Ανοικτή Διακυβέρνηση
7. Ηλεκτρονική στρατηγική διακυβέρνησης
8. Αντιμετώπιση της Διαφθοράς

Κάθε πυλώνας προσδιορίζει τους σχετικούς υποτομείς πολιτικής, καθώς και γενικά και ειδικά ορόσημα και στόχους. Η εφαρμογή της στρατηγικής για το 2017-2019 έχει ήδη παρουσιάσει εξαιρετικά αποτελέσματα. Αυτή η πρωτοφανής πρωτοβουλία και η μεγάλη μας πρόοδος έχουν ήδη αναγνωριστεί από τον ΟΟΣΑ (Μεταρρυθμίσεις της Οικονομικής Πολιτικής 2018: Προχωρώντας για την Ανάπτυξη).

Η ευθύνη για την παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων σχετικά με την πρόοδο της στρατηγικής για το 2017-2019 ανήκει στο Υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης, σε συνεργασία με τα αρμόδια όργανα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Μαζί με την Τεχνική Βοήθεια της Υπηρεσίας Υποστήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων, η ελληνική διοίκηση πέτυχε να αναπτύξει ένα πρόγραμμα για την υποστήριξη της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων. Η ελληνική διοίκηση έχει την κυριότητα των μεταρρυθμίσεων και θα εξασφαλίσει τη συνέχιση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας, εστιάζοντας σε τρεις προτεραιότητες:
• Διάδοση συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων προς την υπόλοιπη διοίκηση.
• Συνεχής εφαρμογή, παρακολούθηση και επικοινωνία της στρατηγικής για το 2017-2019.
• Δημιουργία ενός ενάρετου κύκλου, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα και οι συνεχείς βελτιώσεις, με απτά οφέλη για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Οι προσεχείς ενέργειες αντιστοιχούν στους άξονες της στρατηγικής για το 2017-2019. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στα ακόλουθα θέματα.

Μείωση της γραφειοκρατίας και βελτίωση της νομοθεσίας

Η διαχείριση βάσει διαδικασιών για την αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας υπήρξε κεντρικό στοιχείο της προσπάθειας μεταρρύθμισης. Η ελληνική διοίκηση στοχεύει στην ανάπτυξη ενός ολιστικού συστήματος διαχείρισης διαδικασιών (“Μητρώο Διαδικασιών”) με τη χρήση σύγχρονης μεθοδολογίας χαρτογράφησης (BPMN) και καλύτερης αποτίμησης κόστους καθώς και της διάρκειας των διοικητικών διαδικασιών. Σκοπός του έργου είναι να ενισχυθεί ο συντονισμός της διαχείρισης των διαδικασιών στον δημόσιο τομέα, καθώς και η χρήση πολιτικών που βασίζονται σε στοιχεία και να αναπτυχθεί μια κουλτούρα διαχείρισης διαδικασιών μεταξύ των δημόσιων υπαλλήλων. Οι πρωτοβουλίες αυτές μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών που παρέχονται στους πολίτες και τις επιχειρήσεις.

Παράλληλα με το μητρώο διαδικασιών, δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη ψηφιακών υποδομών και υπηρεσιών υψηλής αξίας για τη βελτίωση της συνολικής λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών. Σημαντικές πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν την δημιουργία ενός ολοκληρωμένου ψηφιακού οργανισμού για τις δημόσιες υπηρεσίες, την ψηφιοποίηση των ΚΕΠ, και τη βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων των δημοσίων υπαλλήλων. Η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών, στη βάση μιας ορθολογικής κατηγοριοποίησης των περιφερειακών και τοπικών υπηρεσιών, θα έχει επίσης ως στόχο την αποτελεσματική τους παροχή σε απομακρυσμένες/ κρίσιμες περιοχές, στις ορεινές περιοχές, σε περιοχές με χαμηλό πληθυσμό και στις νησιωτικές περιοχές, θέτοντας τα θεμέλια μιας αποτελεσματικής περιφερειακής και τοπικής ανάπτυξης. Όσον αφορά την κωδικοποίηση και τη βελτίωση της νομοθεσίας, η ελληνική διοίκηση ακολουθεί μια σφαιρική στρατηγική για την ενός αποτελεσματικού προνομοθετικού συστήματος αρχών, για τη βελτίωση των διαδικασιών και την κωδικοποίηση της νομοθεσίας της. Επιδιώκει να αντιμετωπίσει τον κατακερματισμό και τον πολλαπλασιασμό των νόμων, να βελτιώσει την κανονιστική συνέπεια, καθώς και να μειώσει τον διοικητικό φόρτο. Η πρόσβαση των πολιτών στο σώμα των νόμων θα βελτιωθεί περαιτέρω μέσω ενός web portal δημόσιας και ελεύθερης πρόσβασης.

Ενίσχυση της διαχείρισης των ανθρώπινων πόρων

Η ελληνική διοίκηση θα προχωρήσει με δράσεις για την ολοκληρωμένη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού του δημόσιου τομέα και για ένα σύγχρονο και ενιαίο σύστημα σχεδιασμού και διαδικασιών προσλήψεων, το οποίο θα είναι συμβατό με τους δημοσιονομικούς στόχους της χώρας. Το ολοκληρωμένο ψηφιακό οργανόγραμμα, καθώς και οι περιγραφές θέσεων εργασίας για όλες τις οντότητες γενικής κυβέρνησης, θα χρησιμοποιηθούν ως εργαλείο για τη διαμόρφωση μιας μεσομακροπρόθεσμης στρατηγικής για το ανθρώπινο δυναμικό. Η στρατηγική για τον ανθρώπινο δυναμικό, ο προγραμματισμός και οι προσλήψεις θα πραγματοποιηθούν και θα προσαρμοστούν ανάλογα με τις ανάγκες, προκειμένου να διατηρηθεί το μισθολογικό κόστος του δημοσίου σύμφωνα με το ισχύων ΜΠΔΣ. Η μισθολογική πολιτική στο δημόσιο τομέα θα εξακολουθήσει να βασίζεται στο ενιαίο μισθολόγιο και θα παρέχει κίνητρα για την αύξηση των επιδόσεων των δημόσιων υπαλλήλων, διασφαλίζοντας την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων. Αυτή η ολοκληρωμένη προσέγγιση θα ενισχύσει το ρόλο του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης στον συντονισμό και την θέσπιση προτεραιοτήτων στις ανάγκες προσλήψεων και θα ενισχύσει τον ΑΣΕΠ ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες προσλήψεων. Θα εκπληρώσει τις ανάγκες της διοίκησης στο πλαίσιο της γήρανσης του εργατικού δυναμικού και θα βοηθήσει στον εξορθολογισμό της απασχόλησης προσωρινού προσωπικού έκτακτης ανάγκης, σύμφωνα με τους δημοσιονομικούς μας στόχους. Επιπλέον, το νέο σύστημα θα καλύψει συγκεκριμένες ανάγκες, όπως για παράδειγμα την υποστελέχωση της τοπικής αυτοδιοίκησης σε περιοχές με χαμηλό πληθυσμό ή στις νησιωτικές περιφέρειες. Μαζί με τον εξορθολογισμό του προγράμματος «ΚΛΑΔΟΣ», καθώς και με τη θέσπιση της νέας διαδικασίας καθορισμού στόχων και ενός νέου ψηφιακού συστήματος διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, η δημόσια διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού στην Ελλάδα θα φτάσει στα ευρωπαϊκά πρότυπα και θα αφήσει πίσω τις κακές πρακτικές που επικρατούσαν στο παρελθόν.

Διάχυση μεταρρυθμίσεων σε ολόκληρη τη διοίκηση.

Η ελληνική διοίκηση επανεξετάζει τις οργανωτικές δομές και τις περιγραφές θέσεων εργασίας όλων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, καθώς εκπονεί το σχέδιό της για το σύστημα κινητικότητας του δημόσιου τομέα. Θα δημιουργηθεί ένας βελτιωμένος μηχανισμός παρακολούθησης για την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων σε αυτούς τους φορείς, διασφαλίζοντας ότι οι επιλογές των διευθυντών, καθώς και η εκτίμηση των επιδόσεων του προσωπικού, ακολουθούν τους κανόνες και τα χρονοδιαγράμματα που ορίζονται στη νομοθεσία.

Επιπλέον, και σύμφωνα με τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές, η Ελληνική Διοίκηση θα ενσωματώσει ένα συμβατικό σύστημα διαχείρισης για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση νομικών προσώπων υπό την εποπτεία των Υπουργείων. Θα περιλαμβάνει συγκεκριμένες ενέργειες, στόχους και δείκτες, για τον εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων, τη βελτίωση της διαφάνειας και της λογοδοσίας, τη βελτίωση της ποιότητας, της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των υπηρεσιών που παρέχονται στους πολίτες, τις επιχειρήσεις και άλλους οργανισμούς. Θα ξεκινήσει ένα πιλοτικό έργο με συγκεκριμένους φορείς και θα επεκταθεί σταδιακά. Συνεχίζοντας την προσπάθειά της, η ελληνική διοίκηση θα θεσπίσει ένα κοινό σύνολο κανόνων για την απλούστευση της λειτουργίας και της διακυβέρνησης των ανεξάρτητων αρχών.

Μηχανισμοί συντονισμού, εσωτερικής υποστήριξης και παρακολούθησης

Η ελληνική διοίκηση θα ενισχύσει περαιτέρω τον κυβερνητικό συντονισμό, εφαρμόζοντας το Εγχειρίδιο Διυπουργικού Συντονισμού ως βασικό εργαλείο. Επιπλέον, στα πλαίσια των προαναφερθέντων τομέων διοικητικής μεταρρύθμισης, η ελληνική διοίκηση έχει αποκτήσει γνώσεις και εξειδίκευση χάρη σε εκτεταμένη συνεργασία με τους ευρωπαίους εταίρους της. Προκειμένου να ενισχυθεί το Υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης ως βασικός μοχλός της διοικητικής μεταρρύθμισης, θα ενισχύσει τους μηχανισμούς παρακολούθησης και στήριξης με την σύσταση των εξής μηχανισμών:
α) Παρατηρητήριο Δημόσιας Διοίκησης, με αρμοδιότητες στον τομέα της παρακολούθησης και της αξιολόγησης της προόδου των μεταρρυθμίσεων, καθώς και
β) έναν εσωτερικό μηχανισμό τεχνικής βοήθειας ο οποίος θα διευκολύνει τη διάδοση των πολιτικών και των διεθνών και ευρωπαϊκών βέλτιστων πρακτικών σε ολόκληρη τη δημόσια διοίκηση. Επιπλέον, σταδιακά θα εξελιχθεί σε εθνικό τεχνικό σύμβουλο του κράτους σε θέματα διοικητικής μεταρρύθμισης.

Αντιμετώπιση της Διαφθοράς

Η ανάγκη για νομοθετικές πρωτοβουλίες και άμεση συντονισμένη δράση κατά της διαφθοράς έχει οδηγήσει στην αντικατάσταση του Εθνικού Συντονιστή για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς από τη Γενική Γραμματεία για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην εφαρμογή του εθνικού σχεδίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς, στον εξορθολογισμό των μηχανισμών ελέγχου και ελέγχου, καθώς και στην ενσωμάτωση σύγχρονων εργαλείων και τεχνικής βοήθειας από εμπειρογνώμονες. Το ποσοστό εκτέλεσης του Σχεδίου ήταν 13% στις αρχές του 2015. Τρία χρόνια αργότερα το ποσοστό έχει αυξηθεί σε περίπου 70%. Στα τελευταία τρία χρόνια έχει τεθεί σε ισχύ νομοθεσία σχετικά με τη Δήλωση Περιουσιακών Στοιχείων, τις Δημόσιες Συμβάσεις, τη Χρηματοδότηση των Πολιτικών Κομμάτων κλπ. Στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς έχουν ενσωματωθεί δράσεις για την ενίσχυση της ακεραιότητας και της διαφάνειας του δημόσιου τομέα, όπως η νομοθεσία για τη σύγκρουση συμφερόντων και την άσκηση πίεσης ή ο Κώδικας Δεοντολογίας των Δημόσιων Υπαλλήλων και η αναθεώρηση του κώδικα δεοντολογίας για τους βουλευτές και την κυβέρνηση και την ακεραιότητα του δικαστικού σώματος. Τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου της διοίκησης ενισχύονται, μεταξύ άλλων μέσω νομοθετικής δράσης, ιδίως με την ενίσχυση των εσωτερικών ελέγχων στις κεντρικές και τοπικές διοικήσεις. Επίσης, η Ελλάδα αποτελεί μέρος πολλών σημαντικών διεθνών συμβάσεων κατά της διαφθοράς. Προκειμένου να ενισχυθεί η καταπολέμηση της διαφθοράς, η ελληνική διοίκηση θα εφαρμόσει πλήρως όλες τις δεσμευτικές συστάσεις που απορρέουν από το ευρωπαϊκό και διεθνές πλαίσιο, σε σχέση με το εθνικό συνταγματικό πλαίσιο. Επιπλέον, θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση του συντονιστικού και ελεγκτικού ρόλου του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης (ΓΕΔΔ).