https://www.liberal.gr/
Σε αγώνα επανατοποθέτησης στο τερέν της Ανατολικής Μεσογείου, μέσα στο νέο σκηνικό που δημιουργεί η σαρωτική και αντισυμβατική διπλωματία του Αμερικανού προέδρου, κινούνται οι δυνάμεις της περιοχής. Η Τουρκία αποκτά έναν ισχυρό ρόλο, ενώ η Ελλάδα επενδύει στην πολιτική Τραμπ για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και απεξάρτησης της από το ρωσικό φυσικό αέριο μέσω του αμερικανικού LNG.
Μετά τον πόλεμο στη Γάζα και την πρωτοβουλία του προέδρου Τραμπ για εκεχειρία, διαμορφώνεται ένα νέο περιβάλλον με νέες ισορροπίες και συμμαχίες, που όμως προς το παρόν δεν εξουδετερώνουν παλιούς ανταγωνισμούς και εχθρότητες.
Η Τουρκία είναι σαφώς ενισχυμένη από τις εξελίξεις, όχι μόνο στη Γάζα αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, όπου τα τελευταία χρόνια τόλμησε να εμπλακεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο σε διεθνείς διενέξεις, αποκομίζοντας έτσι ρόλο μεσολαβητή όταν αυτό απαιτήθηκε. Στη Γάζα παρέμεινε μέχρι και τώρα υποστηρικτική της Χαμάς και, ενώ κατηγορήθηκε γι’ αυτό, την κρίσιμη στιγμή εμφανίσθηκε ως ο «χρήσιμος εταίρος» του Ν. Τραμπ, ασκώντας πίεση στην τρομοκρατική οργάνωση προκειμένου να δεχθεί τους όρους εκεχειρίας του Αμερικανού προέδρου.
Στη σύγκρουση Αρμενίας – Αζερμπαϊτζάν, ακολούθησε τη γνωστή της πολιτική υπέρ του Αζερμπαϊτζάν και στη συνέχεια συνέβαλε επίσης στην ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών, την οποία υπέγραψαν και πάλι παρουσία του προέδρου Τραμπ, ο οποίος την ενέταξε στη λίστα με τις «συγκρούσεις στις οποίες έδωσε τέλος».
Η Τουρκία, με ισχυρή παρουσία και επιρροή στη Λιβύη, με ηγετικό ρόλο στη Συρία, επίσης με ισχυρή παρουσία στο Κέρας της Αφρικής αλλά και σταθερή επιρροή στο Κατάρ, διεκδικεί ρόλο σε μείζονες περιφερειακές κρίσεις, ρόλο που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Θα πρέπει να προστεθεί και η σχέση του προέδρου Ερντογάν με τον πρόεδρο της Ρωσίας, Β. Πούτιν, που ενδέχεται να αξιοποιηθεί για την υλοποίηση μιας ενδεχόμενης μελλοντικής συμφωνίας εκεχειρίας στην Ουκρανία.
Η συνολική εικόνα, πάντως, δεν είναι απολύτως «ρόδινη» για την Άγκυρα.
Στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο, το Ισραήλ παραμένει ο ισχυρότερος περιφερειακός παίκτης. Πλέον, μετά και τον περιορισμό της επιθετικής δυνατότητας του Ιράν, γνωρίζει ότι η όχι τόσο στρατιωτική, όσο πολιτική και διπλωματική απειλή προέρχεται πλέον από την Τουρκία και τον Τ. Ερντογάν, ο οποίος έχει κάνει σημαία το αντιισραηλινό μέτωπο, που φθάνει στα όρια του αντισημιτισμού, ενώ εγείρει ευαίσθητες χορδές με τα «κηρύγματα» του Τούρκου ηγέτη περί «απελευθέρωσης της Ιερουσαλήμ».
Ήδη ο Μ. Νετανιάχου έχει θέσει βέτο στην παρουσία τουρκικών δυνάμεων με οποιοδήποτε «καπέλο» στην περιοχή της Γάζας, ενώ στη Συρία αναζητείται ένα modus operandi ώστε να αποφευχθεί μια αθέλητη σύγκρουση μεταξύ των δύο στενότερων συμμάχων των ΗΠΑ στην περιοχή. Μια τέτοια σύγκρουση θα έθετε σε μείζονα κρίση και το ίδιο το ΝΑΤΟ, εάν γινόταν επίκληση του άρθρου 5 από την Τουρκία, καθώς πολλά μέλη της Συμμαχίας δεν θα ήταν πρόθυμα να εμπλακούν σε μια τέτοια αντιπαράθεση, και μάλιστα στο πλευρό της Άγκυρας.
Το Ισραήλ παρακολουθεί με ανησυχία να εξελίσσεται μία από τις πιο σημαντικές γεωστρατηγικές συνέπειες του πολέμου στη Γάζα: η αποκατάσταση των σχέσεων της Τουρκίας με τον αραβικό κόσμο, οι οποίες είχαν διαταραχθεί τα μέγιστα την προηγούμενη δεκαετία, όταν το μέτωπο Κατάρ–Τουρκίας, που αντανακλούσε φυσικά και τον ιδεολογικό δεσμό των Αδελφών Μουσουλμάνων, είχε βρεθεί απέναντι στο στρατόπεδο Σαουδικής Αραβίας–ΗΑΕ–Αιγύπτου.
Σήμερα, παρά την αποκατάσταση των σχέσεων αυτών των χωρών με την Τουρκία, οι πρόσφατες εξελίξεις, όπου Κατάρ και Τουρκία, λόγω των σχέσεων τους με τη Χαμάς αλλά και με τον πρόεδρο Τραμπ, βρέθηκαν στο «τιμόνι» της ειρηνευτικής συμφωνίας, προκαλούν καχυποψία όχι μόνο στο Τελ Αβίβ, αλλά και στο Ριάντ και στα Εμιράτα.
Ο Τ. Ερντογάν νιώθει ενισχυμένος και έναντι των Ευρωπαίων, λόγω και των προσπαθειών για διαμόρφωση ενός νέου χάρτη ευρωπαϊκής ασφάλειας. Οι επισκέψεις του Βρετανού πρωθυπουργού Κ. Στάρμερ και του Γερμανού καγκελάριου Φ. Μερτς στην Άγκυρα εκλαμβάνονται ως ψήφος στήριξης της στρατηγικής σχέσης με την Τουρκία, μήνυμα για στενότερη στρατιωτική συνεργασία, με αιχμή την πώληση των Eurofighter στην Τουρκία.
Και βεβαίως, είναι μία ακόμη απόδειξη ότι οι Γερμανοί, που κάποτε έθεταν ως προϋπόθεση των σχέσεων με την Τουρκία τα θέματα Δημοκρατίας και Κράτους Δικαίου, δεν πτοούνται πλέον, καθώς στις ημέρες αυτές κορυφώνεται η επίδειξη αυταρχισμού και παραβίασης στοιχειωδών κανόνων του Κράτους Δικαίου, με την επίθεση του Τ. Ερντογάν εναντίον της αντιπολίτευσης.
Η Αθήνα, στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής, έθεσε καθαρά το πλαίσιο για τη συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE, βάζοντας τους δύσκολους όρους της άρσης του casus belli και της θεωρίας των «γκρίζων ζωνών». Μαζί με τον όρο για την προώθηση λύσης του Κυπριακού, πρόκειται για προϋποθέσεις που δύσκολα μπορούν να αντικρουστούν ακόμη και από τους πλέον φανατικούς υποστηρικτές της Τουρκίας.
Αυτό, βεβαίως, δεν σημαίνει ότι δεν θα γίνουν κινήσεις παράκαμψης του βέτο, με όχημα τη συμμετοχή όχι κρατικών αλλά ιδιωτικών αμυντικών εταιρειών της Τουρκίας.
Μέσα σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον, η Αθήνα έχει επενδύσει σημαντικά τόσο στη διατήρηση ,παρά το αρνητικό κλίμα, των σχέσεων με το Ισραήλ σε ένα λειτουργικό επίπεδο, όπου υπάρχει αμοιβαία κατανόηση, όσο και στην ανανέωση της εταιρικής στρατηγικής σχέσης με τις ΗΠΑ, σε μια στιγμή που ο ίδιος ο πρόεδρος Τραμπ δεν έχει ακόμη …προλάβει να ασχοληθεί με τα ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου.
Η Αθήνα, σε πρώτη φάση, κινήθηκε με την πρόταση του φόρουμ 5x5, προκειμένου να προλάβει παρεμβάσεις, συστάσεις και παροτρύνσεις του τύπου «καθίστε σ’ ένα τραπέζι να τα βρείτε…». Ταυτόχρονα, με θετικό τρόπο επιχειρεί να καταδείξει σε όλα τα επίπεδα στην Ουάσιγκτον τη σημασία της χώρας στη στρατηγική επιδίωξη της απεξάρτησης της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Ένας στόχος που δεν έχει μόνο πολιτικό-γεωστρατηγικό ενδιαφέρον, αλλά και οικονομικό, καθώς η απεξάρτηση αυτή θα επιτευχθεί με την πρόσβαση των χωρών αυτών σε αμερικανικό LNG.
Η Ελλάδα έχει την ευκαιρία, και μέσω του Κάθετου Διαδρόμου, να συμμετάσχει ενεργά σε αυτό το εγχείρημα, το οποίο παρακάμπτει και τον εξαιρετικά ευαίσθητο χώρο των Στενών και της Μαύρης Θάλασσας.
Έτσι, μετά και την θετική για τη χώρα μας υπογραφή των συμφωνιών για την εμπλοκή της Chevron στις έρευνες στα οικόπεδα νότια της Κρήτης (τα οποία αμφισβητούν επί του πεδίου τις διεκδικήσεις που εγείρει η Λιβύη βάσει του παράνομου τουρκο-λιβυκού Μνημονίου), για την Αθήνα είναι εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι στις 6 και 7 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα το συνέδριο της Σύμπραξης για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (P-TEC), το οποίο διοργανώνεται από το αμερικανικό Υπουργείο Ενέργειας σε συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση.
Στο συνέδριο θα παραστούν τόσο ο αρμόδιος Αμερικανός υπουργός Ενέργειας, Κρις Ράιτ, όσο και ο υπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα ενέργειας, Νταγκ Μπέργκαμ.
Μάλιστα, οι κύριοι Ράιτ και Παπασταύρου απευθύνουν κοινή πρόσκληση συμμετοχής στο P-TEC σε 24 υπουργούς Ενέργειας των χωρών της Ευρώπης. Το αμερικανικό ενδιαφέρον για εξαγωγή αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου μέσω της Ελλάδας δημιουργεί νέα δεδομένα τόσο για τα επενδυτικά σχέδια δημιουργίας FSRU όσο και για τον Κάθετο Διάδρομο μεταφοράς φυσικού αερίου μέσω Ελλάδας προς την Ουκρανία.
Καθώς, μάλιστα, είναι ξεκάθαρο ότι ο Ντ. Τραμπ, αλλά και όλοι οι άνθρωποι που συγκροτούν τον στενό πυρήνα εξουσίας στην Ουάσιγκτον, είναι business-oriented, η προσπάθεια αυτή προσέγγισης της νέας αμερικανικής κυβέρνησης με βάση τα «κοινά συμφέροντα» ίσως αποδειχθεί και η πιο αποτελεσματική
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου