ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Εκλογές με αφήγημα την «εκδίωξη» του ΔΝΤ και προοπτική δραχμής
Δευτέρα 16 Ιανουαρίου 2017, 00:02
Του Βασίλη Γεώργα
Είναι κοινό μυστικό ότι η κυβέρνηση δουλεύει το σενάριο «έξωσης» του ΔΝΤ εδώ και μήνες θέτοντας, όμως, σε πολύ μεγάλο κίνδυνο την ελληνική οικονομία μέσα στο 2017. Ο πρώτος που το ομολόγησε δημοσίως ήταν ο εξ Αμερικής νεοφερμένος υπουργός Ανάπτυξης Δημήτρης Παπαδημητρίου όταν προ διμήνου, σε συνάντησή του με δημοσιογράφους, είχε πει ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει αποφασιστεί (;) να μην συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα και τη θέση του θα αναλάβει ο ESM. Ο ίδιος είχε εκτιμήσει επίσης ότι μέχρι το τέλος Ιανουαρίου που θα αναλάβει καθήκοντα ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ, θα γνωρίζουμε ποιες θα είναι οι τελικές αποφάσεις.
Μένει τώρα που ο Βόλφγκανγ Σόιμπλε μισάνοιξε την πόρτα ενός 4ου μνημονίου αποκλειστικά με ευρωπαϊκή σφραγίδα, να δούμε τι θα συμβεί στην Ελλάδα, και να συνδυάσουμε τις αποφάσεις που πιθανόν δρομολογούνται με τις πληροφορίες της εφημερίδας «Die Welt» ότι το εκλογικό πρόγραμμα του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) της Άνγκελα Μέρκελ προβλέπει την αναβάθμιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας με δικαιώματα ώστε να αναλαμβάνει τη διαχείριση της συντεταγμένης χρεοκοπίας χωρών της ευρωζώνης. Τι σημαίνει αυτό, ακόμη δεν το ξέρουμε. Είναι όμως ένα πρώτο βήμα για την Ευρώπη της επόμενης μέρας, όποια μορφή κι αν έχει αυτή.
Θα είναι η Ελλάδα και πότε -που έχει ήδη χρεοκοπήσει συντεταγμένα μια φορά- ή κάποια άλλη χώρα της ευρωζώνης που θα γίνει το πειραματόζωο του ESM ; Είναι κάτι που θα το μάθουμε στο μέλλον, ωστόσο γίνεται πλέον αντιληπτό πως στην κυβέρνηση προσφέρεται πλέον μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία αν θέλει να πάει σε εκλογές, να το πράξει μπροστά στα αδιέξοδα που δημιουργούνται με την δεύτερη αξιολόγηση και τα μέτρα που ζητούνται κυρίως το ΔΝΤ με περικοπές στο αφορολόγητο όριο και μείωση των συντάξεων.
Στον ΣΥΡΙΖΑ επιμένουν να υποβαθμίζουν την παγίδα που στήνεται μπροστά μας και να λένε ότι ένα «γερμανικό μνημόνιο» θα είναι καλύτερο από το σημερινό χωρίς να μας εξηγούν γιατί το πιστεύουν όταν οι Γερμανοί μας έχουν ήδη προσφέρει την εναλλακτική λύση της εξόδου από το ευρώ. Επιχειρηματολογούν, όμως, πως από τη στιγμή που το ΔΝΤ έπαψε να υποστηρίζει την διαγραφή του ελληνικού χρέους και μείωση του στόχου των πρωτογενών πλεονασμάτων στο 1,5% του ΑΕΠ, δεν έχει λόγο ύπαρξης στο ελληνικό πρόγραμμα, αλλά αντίθετα η ρητορική του εξυπηρετεί το σκληροπυρηνικό τμήμα των δανειστών.
Ένας μεγάλος αριθμός σημαινόντων στελεχών που επηρεάζουν τον πρωθυπουργό, βλέπουν ότι έχουν μια ευκαιρία να στήσουν μια νέα εκλογική αναμέτρηση στην Ελλάδα με αφήγημα ακριβώς την «εκδίωξη» του ΔΝΤ από την Ελλάδα -και κατ΄ επέκταση από ολόκληρη την Ευρώπη- υποστηρίζοντας την γερμανική άποψη ότι ο ESM έχει τη δυνατότητα πλέον να αναλάβει αυτόν τον ρόλο και να προσφέρει λύσεις που θα είναι σύμφωνες με το «ευρωπαϊκό κεκτημένο».
Το γεγονός ότι στο παρασκήνιο έχουν ήδη γίνει συζητήσεις τόσο αναφορικά με μια νέα ενδεχόμενη χρηματοδοτική συμμετοχή του ΔΝΤ με ποσό 6-10 δισ. ευρώ υπό συγκεκριμένους όρους, όσο όμως και για την εξαγορά των δανείων του ΔΝΤ προς την Ελλάδα από τον ESM, δείχνουν πως όλα τα σενάρια είναι υπό εξέταση και ακόμη δεν έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις.
Οι λεπτομέρειες αυτού του νέου εκλογικού αφηγήματος δεν έχουν ακόμη ξεδιπλωθεί. Όμως, σε αδρές γραμμές η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να κατατάξει στο ίδιο στρατόπεδο τη Νέα Δημοκρατία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, και να προβάλει ως πλέον ενδεδειγμένη την «ευρωπαϊκή λύση» την οποία έχουν αρχίσει να συζητούν δημοσίως η Α. Μέρκελ και ο Β. Σόιμπλε. Το δίλημμα, όπως σχηματικά περιγράφεται αυτή τη στιγμή προς όλα τα κόμματα του ευρωπαϊκού τόξου θα είναι «Νέα Δημοκρατία με λύση ΔΝΤ ή ΣΥΡΙΖΑ και ευρωπαϊκό κεκτημένο με το ESM» ;
Μιλώντας κατ’ ουσίαν για 4ο μνημόνιο που θα πρέπει να περάσει από το γερμανικό (και από άλλα κοινοβούλια) και «για όρους που θα πρέπει να διασφαλίζουν καλύτερα τα συμπεφωνημένα», ο Βόφγκανγκ Σόιμπλε έστειλε το μήνυμα πως το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δεν θα είναι περίπατος στο πάρκο. Αντίθετα, αν παραμείνουν οι στόχοι για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ και επανεξέταση των μεσοπρόθεσμων αναγκών για το χρέος μετά το 2018, όλη η συζήτηση θα συνεχίσει να γίνεται με άξονα το σημερινό μείγμα πρόσθετων μέτρων τα οποία ζητούνται ως εγγυήσεις, και αφορούν είτε σε μεγάλη μείωση αφορολογήτου ορίου, είτε σε εξειδικευμένο κόφτη περικοπής συντάξεων μετά το 2018 (προσωπική διαφορά), είτε ενδεχομένως για νέες αυξήσεις στους συντελεστές ΦΠΑ.
Στην κυβέρνηση θεωρούν πως η αποχώρηση του ΔΝΤ θα είναι ανώδυνη και δεν θα απαιτήσει νέες διαπραγματεύσεις ή έγκριση νέας συμφωνίας από το γερμανικό κοινοβούλιο. Όπως υποστηρίζει κορυφαίος υπουργός ο οποίος συζητά με τους δανειστές «από τη στιγμή που η αποχώρηση του ΔΝΤ θα είναι οικειοθελής και θα έχει τη σύμφωνη γνώμη των υπόλοιπων δανειστών δεν θα υπάρχει πρόβλημα. Μετά τις 20 Ιανουαρίου ο Σόιμπλε απλώς θα ενημερώσει το κοινοβούλιό του ότι το ΔΝΤ δεν θέλει να μετάσχει το πρόγραμμα, και εκεί θα τελειώσουν όλα…»
Το ερώτημα είναι και σε αυτή την περίπτωση ο χρόνος. Είναι πλέον αντιληπτό πως χωρίς νέες δόσεις από το υφιστάμενο πρόγραμμα η Ελλάδα θα βρεθεί τον Ιούλιο αντιμέτωπη με τον κίνδυνο χρεοκοπίας καθώς έχει να πληρώσει 7,4 δισ. ευρώ μέσα σε μερικές ημέρες κυρίως προς ιδιώτες επενδυτές και προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Τα χρήματά αυτά δεν πρόκειται να είναι διαθέσιμα ως το ερχόμενο καλοκαίρι από εσωτερικούς πόρους.
Αν το ΔΝΤ για τους δικούς του λόγους αποχωρήσει από το πρόγραμμα (είτε επειδή αυτό αποφασιστεί από το Διοικητικό του Συμβούλιο, είτε επειδή η Ελλάδα δεν αποδεχτεί τους όρους του) είναι πιθανόν η χώρα να βρεθεί να διαπραγματεύεται με τους ευρωπαίους νέο μνημόνιο ενώ μέσω γαλλικών, γερμανικών και ενδεχομένως ιταλικών εκλογών. Η διαπραγματευτική θέση της χώρας θα είναι πολύ χειρότερη από οποιαδήποτε άλλη φορά, όχι μόνο γιατί και η ίδια θα είναι κατ’ ουσία σε προεκλογική περίοδο, αλλά διότι θα έχει εγκλωβιστεί πλέον στην παγίδα, θα έχει χάσει την ευκαιρία ένταξης στην ποσοτική χαλάρωση και θα βρίσκεται μπροστά στο ενδεχόμενο χρεοκοπίας έχοντας επιπλέον απολέσει ένα πολύ κρίσιμο για την οικονομία χρονικό διάστημα.
Το χειρότερο θα είναι όλη αυτή η καθυστέρηση να φορτωθεί στις πλάτες της χώρα μας και να δώσει την αφορμή στους ευρωπαίους δανειστές να μεταθέσουν τις αποφάσεις για το τέλος της ερχόμενης χρονιάς. Όταν πια ο εκλογικός κύκλος στην Ευρώπη θα έχει κλείσει, νέες κυβερνήσεις στην Γαλλία και την Γερμανία θα έχουν νωπή λαϊκή εντολή να διαχειριστούν το μέλλον του ευρώ, η χρεοκοπημένη Ελλάδα θα πρέπει να διαπραγματευτεί μαζί τους για τη θέση της στην ευρωζώνη.
ΠΗΓΗ LIBERAL
Είναι κοινό μυστικό ότι η κυβέρνηση δουλεύει το σενάριο «έξωσης» του ΔΝΤ εδώ και μήνες θέτοντας, όμως, σε πολύ μεγάλο κίνδυνο την ελληνική οικονομία μέσα στο 2017. Ο πρώτος που το ομολόγησε δημοσίως ήταν ο εξ Αμερικής νεοφερμένος υπουργός Ανάπτυξης Δημήτρης Παπαδημητρίου όταν προ διμήνου, σε συνάντησή του με δημοσιογράφους, είχε πει ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει αποφασιστεί (;) να μην συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα και τη θέση του θα αναλάβει ο ESM. Ο ίδιος είχε εκτιμήσει επίσης ότι μέχρι το τέλος Ιανουαρίου που θα αναλάβει καθήκοντα ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ, θα γνωρίζουμε ποιες θα είναι οι τελικές αποφάσεις.
Μένει τώρα που ο Βόλφγκανγ Σόιμπλε μισάνοιξε την πόρτα ενός 4ου μνημονίου αποκλειστικά με ευρωπαϊκή σφραγίδα, να δούμε τι θα συμβεί στην Ελλάδα, και να συνδυάσουμε τις αποφάσεις που πιθανόν δρομολογούνται με τις πληροφορίες της εφημερίδας «Die Welt» ότι το εκλογικό πρόγραμμα του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) της Άνγκελα Μέρκελ προβλέπει την αναβάθμιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας με δικαιώματα ώστε να αναλαμβάνει τη διαχείριση της συντεταγμένης χρεοκοπίας χωρών της ευρωζώνης. Τι σημαίνει αυτό, ακόμη δεν το ξέρουμε. Είναι όμως ένα πρώτο βήμα για την Ευρώπη της επόμενης μέρας, όποια μορφή κι αν έχει αυτή.
Θα είναι η Ελλάδα και πότε -που έχει ήδη χρεοκοπήσει συντεταγμένα μια φορά- ή κάποια άλλη χώρα της ευρωζώνης που θα γίνει το πειραματόζωο του ESM ; Είναι κάτι που θα το μάθουμε στο μέλλον, ωστόσο γίνεται πλέον αντιληπτό πως στην κυβέρνηση προσφέρεται πλέον μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία αν θέλει να πάει σε εκλογές, να το πράξει μπροστά στα αδιέξοδα που δημιουργούνται με την δεύτερη αξιολόγηση και τα μέτρα που ζητούνται κυρίως το ΔΝΤ με περικοπές στο αφορολόγητο όριο και μείωση των συντάξεων.
Στον ΣΥΡΙΖΑ επιμένουν να υποβαθμίζουν την παγίδα που στήνεται μπροστά μας και να λένε ότι ένα «γερμανικό μνημόνιο» θα είναι καλύτερο από το σημερινό χωρίς να μας εξηγούν γιατί το πιστεύουν όταν οι Γερμανοί μας έχουν ήδη προσφέρει την εναλλακτική λύση της εξόδου από το ευρώ. Επιχειρηματολογούν, όμως, πως από τη στιγμή που το ΔΝΤ έπαψε να υποστηρίζει την διαγραφή του ελληνικού χρέους και μείωση του στόχου των πρωτογενών πλεονασμάτων στο 1,5% του ΑΕΠ, δεν έχει λόγο ύπαρξης στο ελληνικό πρόγραμμα, αλλά αντίθετα η ρητορική του εξυπηρετεί το σκληροπυρηνικό τμήμα των δανειστών.
Ένας μεγάλος αριθμός σημαινόντων στελεχών που επηρεάζουν τον πρωθυπουργό, βλέπουν ότι έχουν μια ευκαιρία να στήσουν μια νέα εκλογική αναμέτρηση στην Ελλάδα με αφήγημα ακριβώς την «εκδίωξη» του ΔΝΤ από την Ελλάδα -και κατ΄ επέκταση από ολόκληρη την Ευρώπη- υποστηρίζοντας την γερμανική άποψη ότι ο ESM έχει τη δυνατότητα πλέον να αναλάβει αυτόν τον ρόλο και να προσφέρει λύσεις που θα είναι σύμφωνες με το «ευρωπαϊκό κεκτημένο».
Το γεγονός ότι στο παρασκήνιο έχουν ήδη γίνει συζητήσεις τόσο αναφορικά με μια νέα ενδεχόμενη χρηματοδοτική συμμετοχή του ΔΝΤ με ποσό 6-10 δισ. ευρώ υπό συγκεκριμένους όρους, όσο όμως και για την εξαγορά των δανείων του ΔΝΤ προς την Ελλάδα από τον ESM, δείχνουν πως όλα τα σενάρια είναι υπό εξέταση και ακόμη δεν έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις.
Οι λεπτομέρειες αυτού του νέου εκλογικού αφηγήματος δεν έχουν ακόμη ξεδιπλωθεί. Όμως, σε αδρές γραμμές η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να κατατάξει στο ίδιο στρατόπεδο τη Νέα Δημοκρατία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, και να προβάλει ως πλέον ενδεδειγμένη την «ευρωπαϊκή λύση» την οποία έχουν αρχίσει να συζητούν δημοσίως η Α. Μέρκελ και ο Β. Σόιμπλε. Το δίλημμα, όπως σχηματικά περιγράφεται αυτή τη στιγμή προς όλα τα κόμματα του ευρωπαϊκού τόξου θα είναι «Νέα Δημοκρατία με λύση ΔΝΤ ή ΣΥΡΙΖΑ και ευρωπαϊκό κεκτημένο με το ESM» ;
Μιλώντας κατ’ ουσίαν για 4ο μνημόνιο που θα πρέπει να περάσει από το γερμανικό (και από άλλα κοινοβούλια) και «για όρους που θα πρέπει να διασφαλίζουν καλύτερα τα συμπεφωνημένα», ο Βόφγκανγκ Σόιμπλε έστειλε το μήνυμα πως το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δεν θα είναι περίπατος στο πάρκο. Αντίθετα, αν παραμείνουν οι στόχοι για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ και επανεξέταση των μεσοπρόθεσμων αναγκών για το χρέος μετά το 2018, όλη η συζήτηση θα συνεχίσει να γίνεται με άξονα το σημερινό μείγμα πρόσθετων μέτρων τα οποία ζητούνται ως εγγυήσεις, και αφορούν είτε σε μεγάλη μείωση αφορολογήτου ορίου, είτε σε εξειδικευμένο κόφτη περικοπής συντάξεων μετά το 2018 (προσωπική διαφορά), είτε ενδεχομένως για νέες αυξήσεις στους συντελεστές ΦΠΑ.
Στην κυβέρνηση θεωρούν πως η αποχώρηση του ΔΝΤ θα είναι ανώδυνη και δεν θα απαιτήσει νέες διαπραγματεύσεις ή έγκριση νέας συμφωνίας από το γερμανικό κοινοβούλιο. Όπως υποστηρίζει κορυφαίος υπουργός ο οποίος συζητά με τους δανειστές «από τη στιγμή που η αποχώρηση του ΔΝΤ θα είναι οικειοθελής και θα έχει τη σύμφωνη γνώμη των υπόλοιπων δανειστών δεν θα υπάρχει πρόβλημα. Μετά τις 20 Ιανουαρίου ο Σόιμπλε απλώς θα ενημερώσει το κοινοβούλιό του ότι το ΔΝΤ δεν θέλει να μετάσχει το πρόγραμμα, και εκεί θα τελειώσουν όλα…»
Το ερώτημα είναι και σε αυτή την περίπτωση ο χρόνος. Είναι πλέον αντιληπτό πως χωρίς νέες δόσεις από το υφιστάμενο πρόγραμμα η Ελλάδα θα βρεθεί τον Ιούλιο αντιμέτωπη με τον κίνδυνο χρεοκοπίας καθώς έχει να πληρώσει 7,4 δισ. ευρώ μέσα σε μερικές ημέρες κυρίως προς ιδιώτες επενδυτές και προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Τα χρήματά αυτά δεν πρόκειται να είναι διαθέσιμα ως το ερχόμενο καλοκαίρι από εσωτερικούς πόρους.
Αν το ΔΝΤ για τους δικούς του λόγους αποχωρήσει από το πρόγραμμα (είτε επειδή αυτό αποφασιστεί από το Διοικητικό του Συμβούλιο, είτε επειδή η Ελλάδα δεν αποδεχτεί τους όρους του) είναι πιθανόν η χώρα να βρεθεί να διαπραγματεύεται με τους ευρωπαίους νέο μνημόνιο ενώ μέσω γαλλικών, γερμανικών και ενδεχομένως ιταλικών εκλογών. Η διαπραγματευτική θέση της χώρας θα είναι πολύ χειρότερη από οποιαδήποτε άλλη φορά, όχι μόνο γιατί και η ίδια θα είναι κατ’ ουσία σε προεκλογική περίοδο, αλλά διότι θα έχει εγκλωβιστεί πλέον στην παγίδα, θα έχει χάσει την ευκαιρία ένταξης στην ποσοτική χαλάρωση και θα βρίσκεται μπροστά στο ενδεχόμενο χρεοκοπίας έχοντας επιπλέον απολέσει ένα πολύ κρίσιμο για την οικονομία χρονικό διάστημα.
Το χειρότερο θα είναι όλη αυτή η καθυστέρηση να φορτωθεί στις πλάτες της χώρα μας και να δώσει την αφορμή στους ευρωπαίους δανειστές να μεταθέσουν τις αποφάσεις για το τέλος της ερχόμενης χρονιάς. Όταν πια ο εκλογικός κύκλος στην Ευρώπη θα έχει κλείσει, νέες κυβερνήσεις στην Γαλλία και την Γερμανία θα έχουν νωπή λαϊκή εντολή να διαχειριστούν το μέλλον του ευρώ, η χρεοκοπημένη Ελλάδα θα πρέπει να διαπραγματευτεί μαζί τους για τη θέση της στην ευρωζώνη.
ΠΗΓΗ LIBERAL
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου