O Άχμεντ αλ Σάρα – ευρύτερα γνωστός ως Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζολάνι
AP Photo/Omar AlbamΟι Ηνωμένες Πολιτείες τελικά ήραν την επικήρυξη των 10 εκατομμυρίων δολαρίων για τον Αλ Τζολάνι, ηγέτη της ισλαμιστικής οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ Σαμ, πρώην παρακλάδι της Αλ Κάιντα, που αυτή τη στιγμή ελέγχει το μεγαλύτερο τμήμα της Συρίας, μια κίνηση που φαίνεται απίστευτη σε κάποιους κύκλους της Ουάσιγκτον.
Την κίνηση αυτή ακολούθησε μετά συνάντηση υψηλόβαθμων Αμερικανών διπλωματών με τον Αλ Τζολάνι, σηματοδοτώντας -σύμφωνα με τα αμερικανικά ΜΜΕ- μια σημαντική στροφή στις διπλωματικές προσπάθειες των ΗΠΑ για την σταθεροποίηση της Συρίας μετά την πτώση του Άσαντ.Αμερικανικοί όροι και δεσμεύσεις του Αλ Τζολάνι: Ο Αλ Τζολάνι, δεσμεύτηκε να μην επιτρέψει σε τρομοκρατικές ομάδες στη Συρία να απειλήσουν τις ΗΠΑ ή τις γειτονικές χώρες. Αυτή η δέσμευση αποτέλεσε κρίσιμο παράγοντα για την απόφαση των ΗΠΑ να άρουν την επικήρυξη. Η υφυπουργός για Υποθέσεις Εγγύς Ανατολής, Μπάρμπαρα Λιφ περιέγραψε τις συζητήσεις ως «πραγματιστικές», τονίζοντας την ανάγκη η HTS να κριθεί από τις πράξεις της και όχι μόνο από τα λόγια της.Η κα Λιφ εξήγησε ότι η διατήρηση της επικήρυξης, ενώ παράλληλα διεξάγονται διπλωματικές συζητήσεις, θα ήταν «ασυνεπής».
Διπλωματικοί Στόχοι των ΗΠΑ: Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν να ενθαρρύνουν μια «συμπεριληπτική και υπεύθυνη» διακυβέρνηση από την HTS. Η άρση του χαρακτηρισμού της HTS ως τρομοκρατικής οργάνωσης είναι πιθανή, αλλά εξαρτάται από τη συμμόρφωση της ομάδας με τις διεθνείς προσδοκίες για διακυβέρνηση και προστασία δικαιωμάτων.
Οικονομικές Προτεραιότητες του Αλ Τζολάνι: Ο Αλ Τζολάνι τόνισε την ανάγκη για ανοικοδόμηση της οικονομίας της Συρίας για να σωθεί η χώρα από το χάος τύπου Αφγανιστάν και εξέφρασε την ανάγκη για συνολική άρση κυρώσεων ώστε να διευκολυνθεί η ανάκαμψη.
Πως φτάσαμε στην άρση της επικήρυξης του Αλ Τζολάνι: Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους επέβαλαν κυρώσεις στη Συρία ενόσω ο Άσαντ βρισκόταν στην εξουσία, επικαλούμενοι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εγκλήματα πολέμου. Η ίδια η HTS, παλαιότερα γνωστή ως Μέτωπο AL-Nusra, χαρακτηρίστηκε τρομοκρατική οργάνωση το 2018 λόγω των παλαιότερων σχέσεων της με την Αλ Κάιντα.
Η υφυπουργός Μπάρμπαρα Λιφ δικαιολόγησε την άρση της επικήρυξης ως απαραίτητη για την ενθάρρυνση παραγωγικού διαλόγου με την HTS.
H κα Λιφ σημείωσε, ωστόσο, ότι η άρση του χαρακτηρισμού ως τρομοκρατικής οργάνωσης θα απαιτήσει εκτεταμένη παρακολούθηση της διακυβέρνησης και της συμμόρφωσης της HTS με το διεθνές δίκαιο.
Παρόλο που οι ΗΠΑ ήραν την επικήρυξη, η πιθανότητα αφαίρεσης της HTS από τη λίστα τρομοκρατικών οργανώσεων παραμένει αβέβαιη. Αυτή η απόφαση πιθανότατα θα ανήκει στη νέα κυβέρνηση του εκλεγμένου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και θα εξαρτηθεί από την ικανότητα της HTS να τηρήσει τις δεσμεύσεις της και να κυβερνήσει με υπευθυνότητα.
Ανθρωπιστικές Ανησυχίες: Στο ανθρωπιστικό σκέλος η HTS έχει δεσμευτεί να βοηθήσει τις ΗΠΑ στις προσπάθειες εντοπισμού αγνοουμένων Αμερικανών, όπως ο δημοσιογράφος Όστιν Τάις, ο οποίος απήχθη στη Συρία το 2012. Ο απεσταλμένος για ζητήματα ομήρων, Ρότζερ Κάρστενς, αναγνώρισε τη συνεργασία της HTS και ανέδειξε την έκταση των εγκαταστάσεων κράτησης που είχε δημιουργήσει το καθεστώς Άσαντ, γεγονός που μπορεί να αποκαλύψει κρίσιμες πληροφορίες για τους αγνοούμενους.
Διεθνής Υποστήριξη και Ανασυγκρότηση: Η απόφαση των ΗΠΑ να ξεκινήσουν επαφές με την HTS αντανακλά τη διεθνή βούληση να επιβοηθηθεί η ανάκαμψη της Συρίας. Οι αξιωματούχοι του ΟΗΕ έχουν καλέσει για άρση των κυρώσεων προκειμένου να διευκολυνθεί η οικονομική ανάκαμψη της Συρίας και να διευκολυνθεί η μεταφορά της ανθρωπιστικής βοήθειας.
Ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία, Γκίαρ Πέντερσεν, τόνισε τη σημασία συγκεκριμένων ενεργειών από την HTS για τη διευκόλυνση των προσπαθειών ανασυγκρότησης. Παράλληλα, ο Αναπληρωτής Γ.Γ. του ΟΗΕ για ανθρωπιστικά ζητήματα, Τομ Φλέτσερ, ζήτησε να διασφαλιστεί ότι οι κυρώσεις και τα μέτρα κατά της τρομοκρατίας δεν θα εμποδίζουν τις ανθρωπιστικές επιχειρήσεις στη Συρία.
Η άρση της επικήρυξης του Αλ Τζολάνι σηματοδοτεί έναν στρατηγικό αναπροσανατολισμό στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ προς τη Συρία, εστιάζοντας στη σταθεροποίηση της περιοχής και στην ανάπτυξη μιας συνεργατικής σχέσης με την προσωρινή κυβέρνηση.
Ωστόσο, η κατάσταση παραμένει ευάλωτη, με τις μελλοντικές αποφάσεις να εξαρτώνται από την ικανότητα της HTS να ανταποκριθεί στις διεθνείς προσδοκίες για διακυβέρνηση, ασφάλεια, σταθερότητα και… ανθρώπινα δικαιώματα;
Το ερώτημα είναι αν θα συνεχίσει τις επαφές με τον Αλ Τζολάνι ο νέος πρόεδρος Τραμπ, αλλά και πως θα χειριστεί την δυναμική εισχώρηση της Τουρκίας στη Συρία. Από τις πρόσφατες δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ φάνηκε πάντως μία αξιοσημείωτη αλλαγή στη ρητορική των ΗΠΑ σχετικά με τον αναβαθμισμένο ρόλο της Τουρκίας στη Συρία.
Η τωρινή αμερικανική διοίκηση πάντως αύξησε σταδιακά των αριθμό των κομάντος που επιχειρούν στη Συρία, απο 900 σε 2.000. Σύμφωνα με πηγές η κίνηση αυτή δεν έγινε εν αγνοία της Τουρκίας. Θα μπορούσε να υπάρξει συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ-Τουρκίας στη Συρία με στόχο την αποδυνάμωση του Ιράν και της Ρωσίας;
'Hδη η Τουρκία εχει ενεργή συμμετοχή σε πρωτοβουλίες για τη Συρία υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για να ενισχύσει τη θέση της, ενώ παράλληλα ζεσταίνει τις σχέσεις της με σημαντικούς περιφερειακούς παράγοντες.
