Η εύφλεκτη κατάσταση που επικρατεί στη Μέση Ανατολή, ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι ευρωτουρκικές σχέσεις και η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ είναι τα κυριότερα θέματα στην ατζέντα της συνόδου κορυφής που διεξάγεται σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες.Εκεί βρίσκεται ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αλλά και οι υπόλοιποι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων για την έκτακτη Σύνοδο του διήμερου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε μεγάλο βαθμό αναμένεται να επικεντρωθεί στις εξελίξεις μετά τις ιρανικές επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ.

Η πρώτη ημέρα των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναμένεται να ξεκινήσει αργά το απόγευμα, καθώς μετά την καθιερωμένη συζήτηση με την Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν, κατά τη διάρκεια του δείπνου, όλα τα θέματα που αφορούν την εξωτερική πολιτική.

Οι τρεις άξονες συζήτησης για τη Μέση Ανατολή

Ως προς τη Μέση Ανατολή, υπάρχουν τρεις άξονες συζήτησης: η κρίση Ιράν - Ισραήλ μετά τις ιρανικές επιθέσεις, η δραματική κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας και ο Λίβανος.

Σε ό,τι αφορά την κρίση Ιράν - Ισραήλ, σύμφωνα με το σχέδιο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι ευρωπαίοι ηγέτες καταδικάζουν τις ιρανικές επιθέσεις κατά του Ισραήλ, επαναλαμβάνουν την πλήρη αλληλεγγύη τους προς τον ισραηλινό λαό και τη δέσμευσή τους για την ασφάλεια του Ισραήλ και την περιφερειακή σταθερότητα.

Οι «27» ηγέτες αναμένεται να καλέσουν το Ιράν και τους «δορυφόρους» του να σταματήσουν όλες τις επιθέσεις. Οι «27» προτρέπουν, επίσης, όλες τις πλευρές να επιδείξουν τη «μέγιστη δυνατή αυτοσυγκράτηση» και να απόσχουν από κάθε ενέργεια ώστε να αποφευχθεί περαιτέρω κλιμάκωση στην περιοχή. Επίσης, η ΕΕ είναι έτοιμη να λάβει περαιτέρω περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν, ιδίως σε σχέση με τα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα και τους πυραύλους.

Σε ό,τι αφορά την κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας, οι ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να ζητήσουν να υπάρξει «άμεση κατάπαυση του πυρός», ώστε να αυξηθεί η ανθρωπιστική βοήθεια στους Παλαιστίνιους που έχουν ανάγκη και να απελευθερωθούν άμεσα οι όμηροι.

Ο τρίτος άξονας συζήτησης είναι η παρατεταμένη κρίση στο Λίβανο που αφορά την πολιτική και οικονομική αστάθεια, τις συνθήκες ανασφάλειας και τους μεγάλους αριθμούς προσφύγων που φιλοξενεί από τις γειτονικές χώρες. Τη στιγμή που η Κύπρος αντιμετωπίζει σημαντική εισροή Σύρων προσφύγων από το Λίβανο, οι ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να επιβεβαιώσουν την ισχυρή υποστήριξη της ΕΕ προς το Λίβανο, ιδίως ως προς τους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής τους. «Η ΕΕ είναι έτοιμη να συνεργαστεί με όλους τους εταίρους για να αποφευχθεί περαιτέρω κλιμάκωση των εντάσεων στην περιοχή, ιδίως στον Λίβανο», αναφέρεται στο σχέδιο συμπερασμάτων.

Ευρωτουρκικές σχέσεις και στο βάθος... Κυπριακό

Το θέμα των ευρωτουρκικών σχέσεων θα συζητηθεί κατά τη διάρκεια του δείπνου εργασίας των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ. Αναμένεται να γίνει μια στρατηγική συζήτηση (συζήτηση σε βάθος) για την τρέχουσα κατάσταση των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, τόσο στον πολιτικό όσο και στον οικονομικό και εμπορικό τομέα, βάσει της έκθεσης Μπορέλ (Ύπατου Εκπροσώπου της ΕΕ) που παρουσιάστηκε τον περασμένο Νοέμβρη.

«Η ΕΕ έχει στρατηγικό συμφέρον σε ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και στην ανάπτυξη μιας συνεργατικής και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία», αναφέρει το σχέδιο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Αυτό πάντως τίθεται στο πλαίσιο προηγουμένων συμπερασμάτων Ευρωπαϊκών Συμβουλίων και υπό αιρεσιμότητα, δηλαδή με τρόπο «σταδιακό αναλογικό και αναστρέψιμο».

Οι ευρωπαίοι ηγέτες θα υπενθυμίσουν ταυτόχρονα ότι η ΕΕ δίνει μεγάλη σημασία στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος, βάσει των αποφάσεων του ΟΗΕ, κάτι το οποίο θα διευκόλυνε την προσέγγιση και τη συνεργασία μεταξύ ΕΕ-Τουρκίας.

Η έκθεση για την «ενιαία αγορά» με φόντο την Οικονομία

Η δεύτερη ημέρα της Συνόδου Κορυφής είναι αφιερωμένη στο θέμα της οικονομίας και συγκεκριμένα στη νέα ευρωπαϊκή συμφωνία ανταγωνιστικότητας. Οι εργασίες θα ξεκινήσουν στις 10.30 π.μ. (ώρα Ελλάδας) με την παρουσίαση στους ευρωπαίους ηγέτες της έκθεσης για την «ενιαία αγορά» που έχει προετοιμάσει ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Ενρίκο Λέτα.

Πρόκειται για ένα έγγραφο περίπου 150 σελίδων, το οποίο τονίζει τη σημασία των ιδίων πόρων στον προϋπολογισμό της ΕΕ για την ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς και για χρηματοδότηση πανευρωπαϊκών πρωτοβουλιών και επενδύσεων. Οι ευρωπαίοι ηγέτες συμφωνούν με την ιδέα της έναρξης μιας «νέας ευρωπαϊκής συμφωνίας ανταγωνιστικότητας», μια πρωτοβουλία την οποία αναμένεται να ζητήσουν στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Από την άλλη πλευρά, οι «27» είναι διχασμένοι ως προς το ενδεχόμενο κοινού δανεισμού για να καλυφθούν οι αμυντικές ανάγκες της ΕΕ και γενικότερα ως προς το ύψος της απαιτούμενης χρηματοδότησης για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο. Κάποια κράτη-μέλη ζητούν τεράστιες επενδύσεις προκειμένου η ΕΕ να μπορέσει να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ και την Κίνα.

Τηλεδιάσκεψη με Ζελένσκι για Ουκρανία

Ωστόσο, χρονικά η συζήτηση θα ξεκινήσει με τον πόλεμο στην Ουκρανία και την παρέμβαση του Ουκρανού Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μέσω τηλεδιάσκεψης, ο οποίος αναμένεται να κάνει έκκληση για την υποστήριξη του Κιέβου, κυρίως με αντιαεροπορικά μέσα και πυραύλους Patriot.

Στη συνέχεια, η συζήτηση των ευρωπαίων ηγετών για την Ουκρανία θα επικεντρωθεί στην κρίσιμη κατάσταση στο στρατιωτικό πεδίο και στις προσπάθειες να υποστηριχθούν αφενός η άμυνα της χώρας κυρίως με αντιαεροπορικά μέσα και αφετέρου οι ενεργειακές υποδομές της που έχουν υποστεί καταστροφές από τις συνεχιζόμενες αεροπορικές και πυραυλικές επιθέσεις της Ρωσίας.

Στο σχέδιο συμπερασμάτων υπογραμμίζεται η ανάγκη να παρασχεθούν στην Ουκρανία ενεργειακές γεννήτριες και μετασχηματιστές, καθώς και η ανάγκη «να παρασχεθούν επειγόντως μέσα αντιαεροπορικής άμυνας στην Ουκρανία και να επιταχυνθεί και να ενταθεί η παροχή όλης της απαραίτητης στρατιωτικής βοήθειας, συμπεριλαμβανομένων των πυρομαχικών πυροβολικού και των πυραύλων».

Οι ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν επίσης για περαιτέρω πρόοδο και ταχεία κατάληξη στη διαδικασία χρησιμοποίησης των κερδών από τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας στην ΕΕ, προς όφελος της Ουκρανίας.