rsf.org
RSF: Το μίσος για τους δημοσιογράφους φέρνει βία
Συνεχίζει να μειώνεται ο αριθμός των χωρών στις οποίες οι δημοσιογράφοι μπορούν να ασκήσουν με ασφάλεια το επάγγελμά τους, καθώς τα αυταρχικά καθεστώτα ενισχύουν την κυριαρχία τους στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Στη φετινή έκθεση των «Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα» (RSF) για την ελευθερία του Τύπου με τίτλο «το μίσος για τους δημοσιογράφους εκτραχύνεται στη βία» η μη κυβερνητική οργάνωση αξιολογεί το ζήτημα σε 180 χώρες και περιοχές.
Στον παγκόσμιο χάρτη, μόλις στο 24% από αυτές που μελετήθηκαν καταγράφηκε «καλή» ή «μάλλον καλή» κατάσταση ως προς την ελευθερία του Τύπου, από 26% το 2018.
Αφού κλιμακώθηκε τα τελευταία χρόνια, «η εχθρότητα έναντι των δημοσιογράφων, ή ακόμη και το μίσος που εκφράζεται σε πολλές χώρες από πολιτικούς ηγέτες, κατέληξε να υποκινήσει πράξεις βίας πιο σοβαρές και πιο συχνές», υπογραμμίζει η ΜΚΟ.
Η RSF διαπιστώνει «αύξηση των κινδύνων και, εξαιτίας αυτού, ένα χωρίς προηγούμενο επίπεδο φόβου σε ορισμένες τοποθεσίες» στις τάξεις των δημοσιογράφων. Οι ασφυκτικές πιέσεις, οι απειλές κατά ζωής, οι αυθαίρετες συλλήψεις γίνονται ολοένα περισσότερο «κίνδυνοι του επαγγέλματος».
Πτώση σε Βόρεια και Νότια Αμερική
Φέτος, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κεντρική και Λατινική Αμερική κατέγραψαν τη μεγαλύτερη πτώση στη βαθμολογίας (+3,6%). Για παράδειγμα η Νικαράγουα (114) υπέστη μια από τις πιο σημαντικότερες μειώσεις στο 2019.
Στις ΗΠΑ (48η θέση, –3), εγκαθίσταται ένα κλίμα ολοένα πιο εχθρικό, αφού «ποτέ πριν οι Αμερικανοί δημοσιογράφοι δεν δέχονταν τόσες απειλές κατά της ζωής τους» και ποτέ πριν δεν προσέφευγαν τόσο «σε ιδιωτικές εταιρείες» ώστε να έχουν «εγγυήσεις για την ασφάλειά τους», υπογραμμίζει η οργάνωση.
Στην ανακοίνωση που συνοδεύει την έρευνα θυμίζει πως τον περασμένο Ιούνιο, θυμίζει, τέσσερις δημοσιογράφοι και μια εργαζόμενη σε εφημερίδα του Μέιν, την Capital Gazette, έπεσαν νεκροί σε επίθεση ενόπλου.
Στη Βραζιλία (105η θέση, –3) η προεκλογική εκστρατεία για τις κάλπες που ανέδειξαν νικητή των ακροδεξιό Μπολσονάρο σημαδεύτηκε από τον «λόγο μίσους» και την παραπληροφόρηση, κάτι που η ΜΚΟ ερμηνεύει ως «οιωνό μιας ζοφερής περιόδου για τη δημοκρατία και την ελευθερία του Τύπου».
Στην περίπτωση της Βενεζουέλας (148η, -5), έρχονται αντιμέτωποι με συλλήψεις και αστυνομική βία, ενώ στης Ρωσίας (149η, -1), όπου το Κρεμλίνο έχει αυξήσει την πίεση κατά του Διαδικτύου και των ανεξάρτητων μέσων μαζικής ενημέρωσης, συλλήψεις και αυθαίρετες έρευνες μεταξύ άλλων.
Μόνη εξαίρεση στην αμερικανική ήπειρο, ή Κόστα Ρίκα (10η), όπου οι δημοσιογράφοι είναι σε θέση να εργάζονται με ηρεμία.
Στον πάτο της λίστας
Στον πάτο της κατάταξης, το Τουρκμενιστάν διαδέχεται τη Βόρεια Κορέα: τα περισσότερα μέσα ελέγχονται από το κράτος, ενώ οι τελευταίοι δημοσιογράφοι που εργάζονται μυστικά ως ανταποκριτές εξόριστων μέσων αντιμετωπίζουν ανηλεή και «αδιάκοπο διωγμό», στηλιτεύει η RSF.
Οι απειλές, οι προσβολές και οι επιθέσεις είναι πλέον μέρος των κινδύνων του επαγγέλματος σε πολλές χώρες. Στην Ινδία (140η, -2) έξι δημοσιογράφοι έχασαν τη ζωή τους το 2018.
Το κυνήγι των δημοσιογράφων που επικρίνουν την εκάστοτε εξουσία φαίνεται ότι δεν έχει κανένα όριο. Η εν ψυχρώ δολοφονία του Σαούδαραβα δημοσιογράφου, Τζαμάλ Κασόγκι, στο προξενείο της Τουρκίας τον περασμένο Οκτώβριο, έστειλε ένα σκληρό μήνυμα σε δημοσιογράφους και πέρα από τα σύνορα του βασιλείου (172η - 3). Άλλωστε, όπως επισημαίνει η έκθεση, πολλοί δημοσιογράφοι στην περιοχή αυτολογοκρίνονται ή έχουν σταματήσει να γράφουν φοβούμενοι για τη ζωή τους.
Χώρες-εργαστήρια ελέγχου
Στο Βιετνάμ όπως και στην Κίνα, ο επίσημος Τύπος ελέγχει τον δημόσιο διάλογο και δεκάδες δημοσιογράφοι, επαγγελματίες και μη, βρίσκονται πίσω από τα σίδερα. Το κινεζικό «αντιπαράδειγμα», το οποίο βασίζεται «σε οργουελιανή παρακολούθηση και χειραγώγηση της πληροφόρησης χάρη στις νέες τεχνολογίες, είναι ακόμη πιο ανησυχητικό διότι το Πεκίνο προωθεί πλέον το καταπιεστικό του μοντέλο κι εκτός συνόρων», κρίνει η ΜΚΟ.
«Οι χώρες-εργαστήρια ελέγχου της πληροφόρησης γίνονται ολοένα περισσότερες», προειδοποιεί ο Κριστόφ Ντελουάρ, ο Γενικός Γραμματέας της RSF. Δημιουργείται κατάσταση «εκτάκτου ανάγκης», «χρειαζόμαστε να υπάρξει ανάκτηση των δυνάμεων των δημοκρατικών μοντέλων. Αλλιώς, τα αντιπαραδείγματα θα ακμάσουν και θα πολλαπλασιαστούν», προσθέτει.
Αλλού, η πολυφωνία στον Τύπο «αντιστέκεται όλο και λιγότερο στη λογική της συγκέντρωσης και των οικονομικών συμφερόντων», για παράδειγμα στην Ιαπωνία (67η), ή στην Αυστραλία (21η, –2), επισημαίνει η RSF.
Επιδείνωση στην Ευρώπη
Στη Γηραιά Ήπειρο, που θεωρητικά παραμένει η πιο ασφαλής, οι δημοσιογράφοι «σήμερα βρίσκονται αντιμέτωποι με τις χειρότερες απειλές», απαριθμεί η ΜΚΟ:
Φόνους στη Μάλτα, στη Σλοβακία και στη Βουλγαρία, λεκτική και σωματική βία στη Σερβία ή στο Μαυροβούνιο, προπηλακισμούς και βία χωρίς προηγούμενο κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων των «κίτρινων γιλέκων» στη Γαλλία (32η, +1) τόσο από πλευράς αστυνομικών, όσο και από πλευράς διαδηλωτών.
Η έκθεση του 2019 περιέχει πολλά και εξαιρετικά ανησυχητικά στοιχεία, ωστόσο ορισμένες χώρες συνεχίζουν να δείχνουν τον δρόμο, όπως η Νορβηγία, που παραμένει στην κορυφή της κατάταξης και η Φινλανδία (2η), όπου δύο δημοσιογράφοι, «ειδικοί» στο οργανωμένο έγκλημα αναγκάζονται να ζουν υπό μόνιμη αστυνομική προστασία.
Σε αυτό το κλίμα χρειάζεται θάρρος να συνεχίσει μια έρευνα για τη διαφθορά, τη φοροδιαφυγή ή το οργανωμένο έγκλημα. Στην Ιταλία (43, +3), ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και αρχηγός της ακροδεξιάς Λέγκας, Ματέο Σαλβίνι, έφτασε να κάνει μήνυση στον δημοσιογράφο Ρομπέρτο Σαβιάνο μετά από τις επικρίσεις εναντίον.
Στην Αλγερία (141, -5) και την Κροατία (64ο, +5), οι δημοσιογράφοι και τα μίντια αντιμετωπίζουν πίεση από τις δικαστικές αρχές. Η χώρα μας βρίσκεται στην 65 θέση
Τα καλά νέα
Άλλες χώρες άλλαξαν τελείως όψη λόγω αλλαγής κυβέρνησης ή καθεστώτος. Στη Μαλαισία (123η, +22), στις Μαλδίβες (98η, +22), στην Αιθιοπία (110η, +40) ή στην Γκάμπια (92η, +30), η έλευση νέων κυβερνήσεων έφερε μια πνοή καθαρού αέρα για τον Τύπο, σύμφωνα με τη ΜΚΟ.
Η ετήσια κατάταξη της RSF βασίζεται στην καταγραφή των επεισοδίων βίας εναντίον δημοσιογράφων καθώς και σε αναλύσεις δημοσιογράφων, νομικών και ερευνητών από όλο τον κόσμο.
Η ΜΚΟ αποτιμά σε κάθε περιοχή την πολυφωνία, την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης, την ατμόσφαιρα που επικρατεί, την αυτολογοκρισία, το νομικό πλαίσιο, τη διαφάνεια και την ποιότητα των υποδομών στις οποίες βασίζεται η παραγωγή της ενημέρωσης.
► Αναλυτικά η κατάταξη ΕΔΩ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου