H αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα και ο... αμερικανικός δάκτυλοςΗ επιστροφή Κ. Καραμανλή το 1974

H αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα και ο... αμερικανικός δάκτυλος

© Φωτογραφία : Fotis Plegas G. / SOOC

ΕΛΛΑΔΑ

11:08 25.07.2019(ΕΝΗΜΕΡΩΘΗΚΕ 11:37 25.07.2019) Λήψη σύντομου url

Λάμπρος Ζαχαρής

0 60

Φέτος, σηματοδοτείται η συμπλήρωση 45 ετών από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα και το Sputnik παρατηρεί την «αγάπη» των ΗΠΑ για το πολίτευμα της χώρας μας, πριν και μετά την επαναφορά του.

Μια ιστορική μέρα για τη Ελλάδα είναι η 24η Ιουλίου καθώς φέτος συμπληρώνονται 45 χρόνια από την πτώση της επταετούς δικτατορίας των συνταγματαρχών και την αποκατάστασή του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Πως επηρεάστηκε όμως η ελληνική πολιτική σκηνή από τη δικτατορία έως τη δημοκρατία από το… «μακρύ χέρι του Αμερικανού σερίφη»;
Ένας από τους πρωταγωνιστές της εποχής εκείνης, ο Στάθης Παναγούλης, μιλώντας στο Sputnik, αναφέρθηκε στην επιρροή των ΗΠΑ την περίοδο της δικατορίας.

«Ο αμερικανικός παράγοντας όπως γνωρίζουμε ήταν καθοριστικός, είχε στηρίξει το καθεστώς των Συνταγματαρχών. Γι’ αυτό έχουμε πολλά στοιχεία. Όχι μόνο αδιαφόρησε για την Ελλάδα αλλά παρείχε τη στήριξη σε εκείνο το τυραννικό καθεστώς», επισήμανε.

Την περίοδο της δικτατορίας ο Στάθης Παναγούλης φυλακίστηκε, υποβλήθηκε σε βασανιστήρια στα κρατητήρια του ΕΑΤ- ΕΣΑ, ενώ εξορίστηκε στη Γυάρο. Ο ένας αδερφός του, Αλέξανδρος Παναγούλης έγινε το σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα, επιχειρώντας επίθεση στον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο. Ο άλλος αδερφός του, Γεώργιος Παναγούλης, τότε υπολοχαγός των ΛΟΚ, λιποτάκτησε για να μην υπηρετήσει τους συνταγματάρχες και ως σήμερα παραμένει αγνοούμενος.

«Χωρίς αμφιβολία η τυραννία δεν έχει καμία σχέση με την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Παρά τα προβλήματα και τις παθογένειες που μπορεί να έχει η κοινοβουλευτική δημοκρατία, παραμένει το καλύτερο πολίτευμα», τονίζει αναφορικά με την αποκατάσταση της δημοκρατίας.

Σε αποχαρακτηρισμένες εκθέσεις της CIA για το πραξικόπημα στην Ελλάδα προκύπτουν αρκετά αποκαλυπτικά στοιχεία για την περίοδο της δικτατορίας.

Σύμφωνα με αυτές, ο εκπρόσωπος της ομάδας των Συνταγματαρχών, στρατηγός Στυλιανός Παττακός, «δήλωσε στον αεροπορικό ακόλουθο των ΗΠΑ ότι το πραξικόπημα σχεδιάστηκε “για να διασφαλιστεί η εσωτερική ηρεμία, η νομιμοφροσύνη προς τον βασιλέα και η αφοσίωση στο ΝΑΤΟ και τη Δύση, καθώς και η ενότητα του λαού” που δίχασαν οι πολιτικοί».

Τη δική του άποψη εκφράζει στο Sputnik ο Τίτος Αθανασιάδης, δημοσιογράφος, ιστορικός και μετέπειτα διευθυντής της ιστορικής εφημερίδας «Απογευματινή».

«Αρχικά υπήρχε κάποιος έλεγχος από τους Αμερικανούς αλλά αυτός μειώθηκε στην πορεία. Με αυτήν την αφορμή έπεσε ο Παπαδόπουλος. Ειδικότερα το 1973, δεν έδωσε την άδεια σε νατοϊκά αεροπλάνα να κάνουν υπερπτήση από την ελληνικό εναέριο χώρο για να συμμετάσχουν στον αραβοϊσραηλινό πόλεμο».

Σύμφωνα με τις ίδιες εκθέσεις της CIA, όμως, «ο Παπαδόπουλος παρείχε χρήσιμα στοιχεία στους Αμερικανούς για τις σοβιετικές πτήσεις ανεφοδιασμού κι επέτρεψε πολύ πιο εκτεταμένη χρήση των βάσεων των ΗΠΑ στην Ελλάδα απ’ ό,τι προβλέπουν οι διμερείς συμφωνίες».
Το 1973, μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, ο δικτάτορας Δημήτριος Ιωαννίδης, ανέτρεψε τον Γεώργιο Παπαδόπουλο. Τι στάση κράτησε ο δικτάτορας της τελευταίας χρονιάς της επταετίας απέναντι στις ΗΠΑ;

«Παραμένει αδιευκρίνιστο ιστορικά αν οι Αμερικάνοι έλεγχαν τον δικτάτορα Ιωαννίδη. Σκοτεινός άνθρωπος χωρίς ειρμό στη σκέψη του, όταν μιλούσε, καθώς ήταν πολύ σιωπηλός. Τον προσεγγίσαμε στα διαλείμματα της δίκης των συνταγματαρχών αλλά δεν μπορέσαμε να καταλάβουμε για ποιο λόγο ακολούθησε την πορεία που ακολούθησε», τονίζει ο Τίτος Αθανασιάδης.  

Η προσφορά της μεταπολίτευσης στην Ελλάδα

Την άποψη ότι η μεγαλύτερη προσφορά της μεταπολίτευσης στη χώρα μας, αποτέλεσε η αντιδυτική στροφή των πολιτών επισήμανε στο Sputnik o δικηγόρος Γιάννης Ραχιώτης, στενός μελετητής της επέκτασης του ΝΑΤΟ στην Ελλάδα.  
«Αυτό που έθεσε πραγματικά σε κίνδυνο τα συμφέροντα της αστικής τάξης και της εξάρτησης στη χώρα, ήταν ότι άλλαξε η άποψη του κόσμου στην Ελλάδα για τη Δύση. Ο Καραμανλής τότε πήρε υπ’ όψιν του την μεγάλη πολιτική αλλαγή που έγινε τότε στην Ελλάδα, γι’ αυτό και την έβγαλε τυπικά από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ για έξι χρόνια.

© Sputnik / Alexey Druzhinin

Παυλόπουλoς: Τιμούμε την επέτειο Αποκατάστασης της Δημοκρατίας με ενότητα

Παράλληλα, αυξήθηκε ο αντιαμερικανισμός και η εχθρότητα απέναντι στο ΝΑΤΟ. Και αυτό είχε ως συνέπεια την τελευταία εικοσαετία περίπου, από το 2000 και μετά οι Αμερικανοί να πάρουν αρκετά μέτρα για να αντιστρέψουν το αντιαμερικανικό κλίμα. Αυτό πρόσφερε πραγματικά στην Ελλάδα η μεταπολίτευση. Αν άλλαξε κάτι στην Ελλάδα το 1974 ήταν ο τρόπος που σκέφτονταν οι άνθρωποι, που έγιναν τελικά αντι-ΕΕ και αντί-ΝΑΤΟ».
Όπως επισήμανε, οι ΗΠΑ δουλεύουν αρκετά, όλα αυτά τα χρόνια για την ανατροπή του αντιαμερικανισμού.

«Δεν είναι τυχαίο ότι ο Αμερικανός πρέσβης Τζέφρι Πάιατ σε πρόσφατη συνέντευξή του, αναφέρθηκε σε περαιτέρω ενίσχυση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων μιλώντας για τη δική του προσπάθεια και για συνδυασμό αρκετών χρόνων δουλειάς. Τι εννοούσε; Μα φυσικά την προσπάθεια αντιστροφής του αντιαμερικανισμού. Αυτό λοιπόν θέλει η Δύση να πάρει πίσω και για το λόγο αυτό υπάρχει η αντιρωσική υστερία των κυβερνήσεων».

Παναγούλης: Πρωθυπουργός ήταν ο Πάιατ

Από την πλευρά του ο Στάθης Παναγούλης μίλησε για τη σημερινή επιρροή των ΗΠΑ στη χώρα μας.

«Σε ότι αφορά μετά τη μεταπολίτευση οι Αμερικανοί θέλουν να έχουν έναν κυρίαρχο ρόλο πάνω στα ελληνικά θέματα. Είδαμε εδώ, ουσιαστικά, με την προηγούμενη κυβέρνηση ότι πρωθυπουργός δεν ήταν ο Τσίπρας, αλλά ο Πάιατ. Υπάρχει μια συμμαχία δεκαετιών με τους Αμερικανούς αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι Αμερικανοί πρέπει να έχουν τον κυρίαρχο λόγο και να αποφασίζουν για τα πολιτικά πράγματα στην Ελλάδα».

Ερωτηθείς αν πιστεύει ότι η αμερικανική επιρροή θα ενισχυθεί και άλλο στην Ελλάδα, εκτιμάει ότι «αυτό μένει να διαπιστωθεί από την πολιτική της νέας κυβέρνησης. Ο αμερικανικός παράγοντας πρέπει να περιορίζεται στις καθαρές σχέσεις που πρέπει να έχει με την Ελλάδα».

Η συμβολή των ΗΠΑ στη δημιουργία του Κυπριακού

«Αυτό πρόσφερε η μεταπολίτευση στην Ελλάδα, στοίχισε τη μισή Κύπρο» τόνισε ο Γιάννης Ραχιώτης επισημαίνοντας« την ανάμειξη των ΗΠΑ στη διχοτόμηση της Κύπρου».

© Φωτογραφία : Konstantinos Tsakalidis / SOOC

Ο Προκόπης Παυλόπουλος κατέθεσε στεφάνι στην προτομή του Σπύρου Μουστακλή

«Η Ελλάδα πλήρωσε με αίμα την εισβολή στην Κύπρο που είναι μια μεγάλη ήττα. Οι ΗΠΑ τότε κάλυψαν την Τουρκία και παρεμπόδισαν την Ελλάδα να αντεπιτεθεί. Στόχος ήταν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των Ηνωμένων πολιτειών. Όπως ξέρετε, η Κύπρος ήταν μια χώρα που ανήκε στο κίνημα των Αδεσμεύτων, είχε επικεφαλής έναν άνθρωπο που δεν τον έλεγχαν οι Αμερικανοί. Έτσι τη διχοτόμησαν και πήρε το 40% μια ΝΑΤΟική χώρα, ενώ η Κύπρος ήταν έως τότε μια αδέσμευτη χώρα. Αυτή ήταν η καταστροφή που μας προκάλεσε η χούντα και το όφελος για τους Αμερικανούς».

Για ποιο λόγο οι ΗΠΑ πραγματοποιούσαν επεμβάσεις στην Ελλάδα;

Την απάντηση στο Sputnik δίνει ο Τίτος Αθανασιάδης.
«Μετά τον Δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο η Ελλάδα πέρασε στη σφαίρα επιρροής των ΗΠΑ. Έως τότε ήταν υπό την επιρροή του Ηνωμένου Βασιλείου. Το 1947, η Αγγλία λόγω της ασθενούς οικονομικής της καταστάσεως, δεν μπορούσε ένα συνεχίσει τη βοήθεια προς την Ελλάδα. Τότε μετά από τη συνεννόηση Σοβιετικής Ένωσης – ΗΠΑ, η Ελλάδα εισήλθε στην αμερικανική επιρροή με το περίφημο δόγμα Τρούμαν. Αυτό το δόγμα ήταν η στρατιωτική και οικονομική βοήθεια σε Ελλάδα και Τουρκία, για την αντιμετώπιση του έξωθεν κινδύνου. Η αμερικανική επιρροή επισημοποιήθηκε στη χώρα μας, με την ένταξη της Ελλάδας (αλλά και της Τουρκίας) στο ΝΑΤΟ το 1952».

Οι στιγμές της μεταπολίτευσης

Τις ώρες της αποκατάστασης της Δημοκρατίας περιγράφει στο Sputnik o Τίτος Αθανασιάδης, που τότε κάλυπτε δημοσιογραφικά τα γεγονότα.
«Το συγκλονιστικό ήταν ότι μετά την ήττα της Κύπρου, ο φερόμενος ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας Φαίδων Γκιζίκης αποφάσισε να συγκαλέσει συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών. Το πρωί της 23ης Ιουλίου ο Ξενοφών Ζολώτας, ο Σπύρος Μαρκεζίνης, ο Ευάγγελος Αβέρωφ, ο Γεώργιος Μαύρος, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος και ο Ιωάννης Παρασκευόπουλος συνεδρίασαν υπό την προεδρία του Γκιζίκη. Είχαν διατελέσει όλοι πρωθυπουργοί, πλην του Αβέρωφ.
Ο Γκιζίκης είπε ότι πρέπει να αναλάβει ως πρωθυπουργός της Ελλάδας ο Κανελλόπουλος. Εκείνη τη στιγμή παρεμβαίνει ο Αβέρωφ και του λέει: ξέρετε, μήπως θα ήταν προτιμότερο να μιλήσουμε με τον Καραμανλή;  Ο Γκιζίκης του απάντησε ότι προσπάθησαν, αλλά δεν μπορέσαν να επικοινωνήσουν μαζί του στο Παρίσι.  Ο Αβέρωφ ζήτησε να συνεννοηθεί εκείνος, τελικά τον βρήκε και δέχθηκε.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ήρθε με το προσωπικό αεροπλάνο του Βαλερί Ζισκάρ Ντ' Εσταίν στις 2 το πρωί της 24ης Ιουλίου στο αεροδρόμιο του Ελληνικού, καθότι δεν έβρισκαν άλλο διαθέσιμο αεροσκάφος. Στις 4 το πρωί ορκίστηκε πρωθυπουργός.
Λίγο πριν φτάσει στην Ελλάδα, αυτό που γινόταν ήταν κάτι συγκλονιστικό. Μόλις έμαθε ο κόσμος την άφιξή του, βγήκε στους δρόμους. Χιλιάδες άτομα γέμισαν το Σύνταγμα και όλους τους γύρω δρόμους. Πεζοί η με αυτοκίνητο βγήκαν με τις φωτογραφίες του Καραμανλή ανά χείρας. Τον περίμεναν μέχρι να φτάσει στα παλαιά ανάκτορα και να ορκιστεί».
Ερωτηθείς για το αν είχε μπει στο «μάτι» των Αμερικανών ο Καραμανλής, μετά την αποχώρηση της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, o Τ. Αθανασιάδης απάντησε: «Ήταν τόσο καθολική η αποδοχή του Καραμανλή από τον ελληνικό λαό, που η αμερικανική πολιτική δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά. Στις 17 Νοεμβρίου 1974 κέρδισε τις εκλογές με τη Νέα Δημοκρατία και ποσοστό 54,37%. Ήταν πρόσωπο κοινής αποδοχής».