ΕΥΡΩΠΗ
Τα Βαλκάνια «καίγονται» για το Brexit
britain-dim.jpg
Αγωνιούν οι υπό ένταξη χώρες | (AP Photo/Paul White)
21.06.2016, 15:43 | Ετικέτες: Brexit, δημοψήφισμα, Αλβανία, Σερβία, Βοσνία, Ευρωπαϊκή Ένωση
Συντάκτης:
efsyn.gr
Ούτε μία ούτε δύο, αλλά έξι είναι οι χώρες των Βαλκανίων που φιλοδοξούν τα επόμενα χρόνια να ολοκληρώσουν την ενταξιακή τους πορεία και να βρεθούν εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα κράτη αυτά παρακολουθούν με αγωνία τις εξελίξεις στο δημοψήφισμα, καθώς φοβούνται ότι αυτές θα πληρώσουν το τίμημα ενός Brexit.

Εκτός από τις όποιες οικονομικές και γεωπολιτικές επιπτώσεις θα επιφέρει ένα Brexit στη Βρετανία, αλλά και την υπόλοιπη ήπειρο, θεωρείται σίγουρο ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις θα πάνε αρκετά πίσως, ενώ θα ενισχυθεί ο αυξανόμενος ευρωσκεπτικισμός σε αυτές τις χώρες.

«Σας παρακαλούμε, μην φύγετε» ήταν η έκκληση του Αλβανού πρωθυπουργού Έντι Ράμα, ο οποίος με άρθρο του στους Times κάλεσε τους Βρετανούς να ψηφίσουν για την παραμονή στην ΕΕ.

«Είτε η Βρετανία παραμείνει είτε όχι, οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα 27 κράτη μέλη και τη Βρετανία θα είναι προτεραιότητα στην ατζέντα της ΕΕ, όπως και η κρίση με τους πρόσφυγες. Μετά έρχεται η Τουρκία και αν δεν προκύψει κάτι, η διεύρυνση και η Σερβία", λέει στο AFP η Τάνια Μίσεβιτς, η οποία είναι η επικεφαλής του Βελιγραδίου στις διαπραγματεύσεις με την Ευρώπη.

Έξι είναι αυτές που θέλουν να ενταχθούν στην ΕΕ: Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κόσοβο, ΠΓΔΜ, Μαυροβούνιο και Σερβία. Το χρονοδιάγραμμα, το 2020, που έχει οριστεί για την ένταξη ορισμένων, δείχνει ήδη απατηλό.

Οι χώρες αυτές, «απελευθερωμένες» από το κομμουνιστικό παρελθόν τους έχουν θέσει ως κεντρικό πολιτικόοικονομικό στόχο την ένταξη στην ΕΕ, ωστόσο, το ενδεχόμενο ενόες Brexit θα τις πάει πολλά βήματα πίσω.

«Δεν θα πρέπει να περιμένουμε από μια ΕΕ που θα έχει συγκλονιστεί από την αποχώρηση της Βρετανίας να ασχολείται με την διεύρυνση στα Βαλκάνια την ώρα που θα αγωνίζεται για την επιβίωσή της», προειδοποιεί χαρακτηριστικά ο επικεφαλής του κοσοβάρικου Εμπορικού Επιμελητηρίου Σαφέτ Γκερτζάλιου.

Την ίδια στιγμή, πάντως, ο ενθουσιασμός για την ΕΕ που επικρατούσε στις χώρες αυτές αρχίζει να χάνεται τόσο εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, όσο και μετά την έξαρση της προσφυγικής κρίση, στο επίκεντρο της οποίας βρέθηκαν και παραμένουν τα Βαλκάνια.

Ωστόσο η ΠΓΔΜ για παράδειγμα «θα βρεθεί ακόμη πιο μακριά από την ΕΕ απ'ό,τι είναι τώρα» αν οι Βρετανοί σπάσουν τους δεσμούς τους στο δημοψήφισμα της Πέμπτης, κρίνει ο ο αξιωματούχος του αντιπολιτευόμενου σοσιαλδημοκρατικού κόμματος SDSM Πέτρ Σιλέγκοφ.

Την ίδια ώρα αν και πρέπει να συμβιβάσει με μια φιλορωσική συνιστώσα την άποψή του, ο Σέρβος πρωθυπουργός Αλεξάνταρ Βούτσιτς κατήγαγε μια μεγάλη νίκη στις βουλευτικές εκλογές του Απριλίου με ένα εντελώς φιλοευρωπαϊκό πρόγραμμα. Στην Αλβανία επίσης, η μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος που αξιώνουν οι Βρυξέλλες προκαλεί μια πολιτική κρίση, αλλά για εσωτερικούς λόγους: η ένταξη στην ΕΕ δεν έχει να αντιμετωπίσει εκεί καμία αξιόπιστη αντίθεση.

«Χάρη σε αυτήν τη φιλοδοξία είναι που αλλάξαμε την πορεία μιας μακράς ιστορίας πολέμων και αιματηρών συγκρούσεων και που μπήκαμε σε μια νέα εποχή ειρήνης και συνεργασίας», έγραφε επίσης στους Times στα τέλη Απριλίου ο Έντι Ράμα, υπενθυμίζοντας ότι ο ίδιος και ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς αντήλλαξαν ιστορικές επισκέψεις.

Όμως τα Βαλκάνια αισθάνονται τώρα ότι είναι λιγότερο από ποτέ ευρωπαϊκή προτεραιότητα. «Μια έξοδος της Βρετανίας θα έτρεφε τον ευρωσκεπτικισμό, ο οποίος υπήρχε πάντα», προειδοποιεί η κοσοβάρα υπουργός Διαλόγου Εντίτα Ταχίρι. Στη Σερβία έγινε αισθητή μια διάβρωση της υποστήριξης προς την Ευρώπη στις δημοσκοπήσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας.

«Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι ότι τα Βαλκάνια θα βρεθούν στο μικροσκόπιο, ότι κι αν προκύψει αυτήν την εβδομάδα στη Βρετανία», σημειώνει η Τάνια Μίσεβιτς. «Σε κάθε εσωτερική κρίση, οι πόρτες της ΕΕ κλείνουν για νέα μέλη», υπογραμμίζει επίσης ο αναλυτής της Πρίστινα Ναΐμ Γκάσι.

Αν το ευρωπαϊκό όνειρο καταρρεύσει υπάρχουν πραγματικοί κίνδυνοι, συμπληρώνει η Μίσεβιτς. «Η άνοδος του εθνικισμού σε όλη την ήπειρο είναι και εδώ αισθητή».

Αν και η άκρα δεξιά παραμένει σε ένα επίπεδο πιο κάτω απ'ό,τι στη Γαλλία και στην Αυστρία, ο Σέρβος υπερεθνικιστής Βόισλαβ Σέσελι επέστρεψε τον Απρίλιο στο κοινοβούλιο, όπου ελπίζει να αναζωπυρώσει το αντιευρωπαϊκό αίσθημα.

Η εκστρατεία υπέρ του Brexit έχει ήδη προκαλέσει ζημιά, σημειώνει παράλληλα η Μάγια Μπόμπιτς, γενική γραμματέας του Σερβικού Ευρωπαϊκού Κινήματος (Evropski pokret), ενώ ήδη υπάρχουν «πολιτικοί που κατατάσσουν τη διεύρυνση μεταξύ των κακών πλευρών της ΕΕ», ή επισείουν «την απειλή της μαζικής μετανάστευσης από τις υποψήφιες χώρες».

Αν τα Βαλκάνια μείνουν έξω από την πόρτα υπάρχει ο κίνδυνος να ξαναγίνουν γρήγορα ένα πρόβλημα για την Γηραιά Ήπειρο. Σύμφωνα με την Τάνια Μίσεβιτς, «μόνον μια ενοποιημένη Ευρώπη μπορεί να λύσει προβλήματα όπως η κρίση με τους μετανάστες».

Η ολοκλήρωση αυτή έχει «στρατηγική σημασία για την Ευρώπη», συνοψίζει ο πρόεδρος της Αλβανίας Ιλίρ Μέτα.