EKTAKTO: Πέθανε ο Μανώλης Γλέζος

Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 98 ετών το ιστορικό στέλεχος και αγωνιστής της Αριστεράς, Μανώλης Γλέζος, από παρενέργειες που του είχε προκαλέσει μια βαριά γαστρεντερίτιδα από την οποία είχε εισχθεί την  Τρίτη 17 Μαρτίου είχε εισαχθεί στο νοσοκομείο.

Οι παρενέργειες σε συνδυασμό με την εύθραυστη καρδιά του, προκάλεσαν εν τέλει καρδιακή ανακοπή.

Γεννημένος στην Απείρανθο Νάξου στις 9 Σεπτεμβρίου 1922, ο Μανώλης Γλέζος άφησε έντονο το σημάδι του στη σύγχρονη πολιτική και κοινωνική ιστορία της Ελλάδας, δρώντας, πάντα, από την πλευρά της Αριστεράς.

Σύμβολο αγώνα και αντίστασης κατά της γερμανικής κατοχής, μαζί με τον Απόστολο Σάντα κατέβασαν τον Μάιο του 1941 την γερμανική σημαία από τον βράχο της Ακρόπολη.

Ενεργός πολιτικά, εξελέγη βουλευτής και ευρωβουλευτής με τρία κόμματα (ΕΔΑ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ), υπήρξε πρόεδρος της ΕΔΑ και επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας της ΛΑ.Ε στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015, χωρίς όμως να καταφέρει να εκλεγεί.

Μετά τον πόλεμο εργάστηκε ως δημοσιογράφος, αναλαμβάνοντας αρχισυντάκτης της εφημερίδας «Ριζοσπάστης», ενώ αργότερα υπήρξε διευθυντής και της εφημερίδας Αυγής. Ωστόσο, γρήγορα συνελήφθη για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, φτάνοντας μάλιστα να καταδικαστεί σε θάνατο τρεις φορές.

Αποφυλακίστηκε οριστικά τη γενική αμνηστία που παρείχε η στρατιωτική κυβέρνηση του 1971.
Ο Γλέζος ασχολήθηκε ενεργά με την πολιτική.

Υπήρξε βουλευτής και πρόεδρος της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ) και αργότερα Bουλευτής και ευρωβουλευτής του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος (ΠΑΣΟΚ), Bουλευτής του Συνασπισμού της Αριστεράς, των Κινημάτων και της Οικολογίας (ΣΥΝ) και του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ).

Από το 2014 έως το 2015 διετέλεσε ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, ερχόμενος, μάλιστα, πρώτος σε ψήφους στη χώρα στις Ευρωεκλογές του Μαΐου του 2014. Ήταν επίσης επικεφαλής του ψηφοδελτίου επικρατείας της ΛΑ.Ε στις εκλογές του Σεπτέμβρη του 2015, αλλά δεν κατάφερε να εκλεγεί.

Ο Μανώλης Γλέζος βραβεύτηκε το 1962 από την ΕΣΣΔ με το Διεθνές Βραβείο Ειρήνης Λένιν. Ο Σαρλ ντε Γκωλ, την περίοδο των πρώτων δικαστικών του περιπετειών, τον χαρακτήρισε ως τον «πρώτο παρτιζάνο της Ευρώπης».

Πριν από λίγο καιρό έλαβε και βραβείο από τον πρόεδρο της Ρωσίας Β.Πούτιν.

Για τον τρόπο που κατέβασε τη σημαία από την Ακρόπολη με τον Απόστολο Σάντα είπε:

«Πώς κατεβάσαμε τη σημαία; Έγινε ένα σκαρφάλωμα, αλλά δεν μπόρεσαμε να την κατεβάσουμε αρχικά. Κρεμαστήκαμε μαζί με τον Λάκη, αλλά υπήρχαν τρία συρματόσχοινα που έπρεπε να κόψουμε. Τα λύσαμε. Και τότε την ταρακουνήσαμε και μετά από λίγο, έπεσε πάνω μας. Μας κουκούλωσε. Η ώρα κόντευε μία το πρωί. Κόψαμε από ένα κομμάτι ο καθένας μας και το υπόλοιπο το ρίξαμε στο σπήλαιο της Αγραύλου».

Η πιο έντονη ανάμνηση

«Η πιο έντονη ανάμνηση της ζωής μου, είναι η μάνα μου. Με ρωτάνε διαρκώς για τη σημαία. Εγώ όμως, ακόμα κι από την ιστορία της σημαίας, θυμάμαι τη μάνα μου.

Όταν γυρίζαμε εκείνη την ημέρα στα σπίτια μας, η ώρα ήταν περασμένη, μετά τα μεσάνυχτα. Πάω στο σπίτι και βλέπω τη μάνα μου […] Με περίμενε. Την πλησιάζω και της λέω, "Μάνα!".

Σηκώνεται απότομα, με πιάνει από τον λαιμό, με πάει στην κουζίνα για να μην ακούσουν οι άλλοι και ξυπνήσουν και μου λέει "Πού ήσουν;".

Τότε εγώ ανοίγω το σακάκι και της δείχνω το κομμάτι της σβάστικας που είχαμε κόψει. Με αγκαλιάζει, με φιλάει και μου λέει, "Πήγαινε κοιμήσου".

Την άλλη μέρα το πρωί, ακούω τον εξής διάλογο:

Ο πατριός μου τη ρωτάει, "Πού ήταν χθες το βράδυ ο μεγάλος σου γιος;".

Του απαντάει, "Ανέβα στην ταράτσα και κοίταξε στην Ακρόπολη"».

Η παρουσία στην Ευρωβουλή

«Με ρωτάνε πολλοί. "Καλά, εσύ γιατί πήγες στην Ευρωβουλή;". Πήγα και παραιτήθηκα σε έναν χρόνο, για να αποδείξω ότι δεν είναι επάγγελμα το ευρωβουλευτιλίκι, όπως και το βουλευτιλίκι. Εγώ δεν έχω μείνει μέχρι τέλους σε κανένα αξίωμα».

*Απόσπασμα από συνέντευξή του στο Vice, το 2017

Ο αγώνας για τις γερμανικές αποζημιώσεις που υπολόγιζε σε 162 δισ. ευρώ

«Ούτε μπορούμε να αυξήσουμε και ούτε μπορούμε να μειώσουμε τα ποσά που έχουν προδιαγράψει οι διεθνείς οργανισμοί. Είτε θέλουμε, είτε δεν θέλουμε αυτό είναι το ποσό. Δεν μπορεί κανείς να το αλλάξει».

«Οι γερμανικές κυβερνήσεις «δεν έχουν δώσει πουθενά αποζημιώσεις για θύματα... Αυτό θέλουν, να ματαιώσουν και κάνουν σύγχυση με το θέμα των οφειλών της Γερμανίας προς τα κράτη και ειδικά προς την Ελλάδα που είναι η μόνη που δεν την έχουν πληρώσει».

*Απόσπασμα από συνέντευξή του στη Deutsche Welle, το 2015

Η απάντηση σε όσους αμφισβητούν το κατέβασμα της ναζιστικής σημαίας

«Δεν υπάρχει μόνο το δημοσίευμα εκείνων των ημερών, με την επίσημη ανακοίνωση των κατοχικών αρχών για το συγκεκριμένο γεγονός. Επιπλέον, για να μη συλληφθεί και εκτελεστεί κάποιος αθώος, τόσο ο σύντροφός μου, ο Απόστολος Σάντας, όσο και εγώ, αφήσαμε προσεχτικά τα δαχτυλικά μας αποτυπώματα στον ιστό της σημαίας. Οι διωκτικές Αρχές, μολονότι τα βρήκαν, ενεργώντας με συνείδηση ελληνική, δεν τα παρέδωσαν στους κατακτητές. Γι’ αυτό και όταν, το 1945, πήραμε εμείς την ευθύνη αυτής της πράξης, οι Αρχές δεν μας διέψευσαν».

Η κηδεία του Χότζα

«Στην κηδεία του Εμβέρ Χότζα πήγα ως απεσταλμένος της ελληνικής Κυβέρνησης, ύστερα από παράκληση του τότε υπουργού Εξωτερικών Κάρολου Παπούλια, και μάλιστα με κρατικό αεροπλάνο».

Εξορία και πολιτική

«Είναι άραγε χαρακτηριστικό ενός “επαγγελματία της πολιτικής” να έχει περάσει 16 χρόνια από τη ζωή του είτε φυλακισμένος, είτε εξόριστος; Όπως και αν τα υπολογίσετε, από τις (σύντομες) θητείες μου στο Ευρωκοινοβούλιο ως την εκλογή μου ως προέδρου της κοινότητας στο χωριό μου, τόσα χρόνια πολιτική “καριέρα” δεν έχω κάνει».

*Απόσπασμα από συνέντευξή του στη Lifo, το 2015

Μπορεί η Ευρώπη να ζήσει ξανά πόλεμο;

«Είναι σαφές πως η Ευρώπη και η Ευρωπαϊκή Ένωση την οποία βιώνουμε σήμερα δεν έχει καμιά σχέση με την Ευρώπη που οραματίστηκαν οι Πατέρες της Ευρωπαϊκής ενοποίησης. Αντί για μια Ευρώπη των λαών και των πολιτών, μια Ευρώπη της αλληλεγγύης, της λαϊκής κυριαρχίας και της ειρήνης, έχουμε μια Ευρώπη του ΝΑΤΟ, έρμαιο των ΗΠΑ. […] Η Ευρώπη του σήμερα θέλει πολλή δουλειά για να μην καταλήξει Ευρώπη του Βάλτερ Φουνκ (σ.σ. υπουργός Οικονομικών του Χίτλερ). Αν συμφωνούμε όλοι ότι ο ναζισμός ηττήθηκε τελεσίδικα, οφείλουμε να το αποδεικνύουμε κάθε μέρα».

*Απόσπασμα από συνέντευξή του στο Δρόμος της Αριστεράς, το 2015

Ποιος είναι ο «ορισμός» της Αριστεράς;

«Το “Αριστερά” είναι ένα μορφολογικό σχήμα. Βαφτίστηκε έτσι επειδή στη γαλλική Βουλή στεκόντουσαν στ’ αριστερά αυτοί που είχανε ριζοσπαστικές ιδέες. Ποιος είναι στην ουσία ο αριστερός; Αυτός που δεν περπατάει την πεπατημένη, αλλά σκάβει έναν καινούργιο δρόμο».

Τι σημαίνει «αλήθεια»;

Το στερητικό «α» μαζί με τη «λήθη», δηλαδή τη λησμονιά, κάνουν την «αλήθεια». Τι είναι δηλαδή η αλήθεια; Η κατάργηση της λήθης. Μπορούμε εμείς να λησμονήσουμε το παρελθόν; Αποκλείεται. Οποίος λησμονήσει το παρελθόν χάνεται και δεν έχει μέλλον».

*Απόσπασμα από συνέντευξή του στο BHΜΑgazino, το 2016