Στιγμιότυπο από σουπερμάρκετ
EUROKINISSI/ΚΑΛΛΙΑΡΑΣ ΘΑΝΑΣΗΣΈρχονται νέες αυξήσεις 10%-15% στην αγορά
Η ακρίβεια είναι ο ελέφαντας στο δωμάτιο. Καμαρώνει στα ράφια των σουπερμάρκετ και στους πάγκους των λαϊκών, φουλάρει τα ντεπόζιτα των υγρών καυσίμων, αδειάζοντας τα πορτοφόλια των οδηγών, εκτοξεύει τις τιμές χονδρικής ηλεκτρικού ρεύματος και εισβάλλει πονηρά στα οικιακά τιμολόγια με τις ανεξιχνίαστες «ρήτρες αναπροσαρμογής». Τρυπώνει στους άδειους ακόμα καυστήρες των πολυκατοικιών, βάζει φωτιά στο φυσικό αέριο και προσθέτει την έκφραση «ενεργειακή φτώχεια» στο καθημερινό λεξιλόγιο. Την ίδια στιγμή φέρνει όλο και πιο κοντά μας την περασμένη, αλλά όχι ξεχασμένη από την εποχή των μνημονίων «διατροφική ανασφάλεια», που ποτέ δεν έφυγε πραγματικά, απλά τώρα αφορά όλο και μεγαλύτερα στρώματα του πληθυσμού.
«Τα χειρότερα έρχονται» είναι το μήνυμα που εκπέμπει η αγορά. «Θα υπάρξουν ανατιμήσεις 10%-15% τους επόμενους δύο μήνες» ήταν η ανεπίσημη πρόβλεψη στελέχους του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης Ελλάδας, που εκπροσωπεί μεγάλες αλυσίδες, εμπορικά κέντρα και εκπτωτικά χωριά, ενώ στελέχη του ΣΕΒ εκφράζουν ανησυχίες ότι ο πληθωρισμός δεν θα αποκλιμακωθεί ούτε το 2022.
Μετά από μήνες που έπαιζε κρυφτό, η κυβέρνηση πλέον αναγκάζεται να αναγνωρίσει το πρόβλημα και να αναζητήσει λύσεις την τελευταία στιγμή ή έστω ημίμετρα για επικοινωνιακούς λόγους. Δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά όταν οι ανατιμήσεις, ξεκινώντας από την ενέργεια και τις πρώτες ύλες και καταλήγοντας στα είδη πρώτης ανάγκης, είναι πρώτο θέμα στα ευρωπαϊκά συμβούλια, στη διεθνή ειδησεογραφία, αλλά και στις συζητήσεις που γίνονται το βράδυ όταν τα παιδιά κοιμούνται, στο τραπέζι με τους απλήρωτους λογαριασμούς, πλάι στο μισοάδειο ψυγείο.
Ο πληθωρισμός
Μόνο που ακόμα και τώρα κάποιοι προσποιούνται ότι δεν πρόκειται για ελέφαντα, αλλά για ένα τόσο δα ποντικάκι, περαστικό, που όπου να 'ναι θα κρυφτεί στην τρύπα του, μαζί με τον «παροδικό πληθωρισμό», όπως τον βαφτίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κι ας πληθαίνουν οι προειδοποιήσεις ότι η ακρίβεια ήρθε για να μείνει.
«Έχουμε τον τρίτο χαμηλότερο πληθωρισμό στην ευρωζώνη», μας καθησυχάζει ο υπουργός Ανάπτυξης, μόνο που έχουμε και σημαντικά χαμηλότερους μισθούς, ενώ τον Σεπτέμβριο ο πληθωρισμός έτρεξε με τον υψηλότερο μηνιαίο ρυθμό στην ευρωζώνη, ανεβαίνοντας στο 2,1%, σύμφωνα με την προσωρινή έκθεση της Eurostat. Τα χθεσινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ανεβάζουν τον ετήσιο πληθωρισμό στο 2,2% (1,9 ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή), με σημαντικά υψηλότερες αυξήσεις σε τρόφιμα, στέγαση και μεταφορές από 3,1% έως 7,8%, ανάλογα με τον τρόπο υπολογισμού. Ακόμα ακριβέστερα αποτυπώνουν την ακρίβεια επί μέρους δείκτες, που δείχνουν για παράδειγμα τα λαχανικά να ακριβαίνουν κατά 21,1%, το ελαιόλαδο κατά 18,4%, το φυσικό αέριο κατά 108,5% και το πετρέλαιο θέρμανσης κατά 28,9%.
Τι λένε όμως οι άνθρωποι της αγοράς για τις ανατιμήσεις; Πόσο μεγάλος είναι τελικά αυτός ο ελέφαντας και γιατί ο καθένας τον μετράει με διαφορετικό τρόπο; Η «Εφ.Συν.» μίλησε με εκπροσώπους παραγωγικών και επαγγελματικών φορέων, επιχειρήσεις και θεσμικούς φορείς, βρήκε αλλού σφραγισμένα στόματα, αλλού μισόλογα και αλλού ανθρώπους σε απελπισία. Στα κάγκελα είναι αρτοποιοί, καφεκόπτες, εμποροβιοτέχνες ζαχαρωδών, παραγωγοί και πωλητές οπωροκηπευτικών. Παραδέχονται ότι αναγκάζονται να προβούν σε διψήφια ποσοστά αυξήσεων, 10% ως 20%, για να απορροφήσουν υπερπολλαπλάσιες ανατιμήσεις σε ρεύμα, καύσιμα, μεταφορικά, πρώτες ύλες. Ζητάνε επειγόντως μέτρα από την κυβέρνηση θέτοντας ζήτημα επιβίωσης για τους ίδιους και ανέχειας για τους καταναλωτές. Πιο συγκρατημένες είναι οι επαγγελματικές ενώσεις μεγαλύτερων επιχειρήσεων, όπως η ΣΕΒΓΑΠ, που εκπροσωπεί τις βιομηχανίες γαλακτοκομικών, και η Διεπαγγελματική Ένωση Κρέατος. Αποφεύγουν να μιλήσουν με αριθμούς, επικαλούμενοι ως και την... Επιτροπή Ανταγωνισμού, ότι «θα μας κατηγορήσουν για εναρμονισμένη πρακτική». Το ελληνικό τμήμα της Unilever, από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές καταναλωτικών αγαθών, που πουλάει από μουστάρδες μέχρι σαμπουάν, μας διαβεβαίωσε ότι ασχολείται σοβαρά με το ζήτημα, παραπέμποντάς μας στις δηλώσεις του CEO, Alan Jope. Στην ενημέρωση προς τα στελέχη της εταιρείας, ο ίδιος αναγνωρίζει την «επιπλέον αύξηση του πληθωριστικού κόστους από το δεύτερο τρίμηνο του 2021», σημειώνοντας ότι «η μεταβλητότητα του κόστους και το timing των δράσεων διαμόρφωσης των τιμών εκφόρτωσης καθιστούν πιο δύσκολη την πρόβλεψη του περιθωρίου κέρδους», λέγοντας ότι «το αντιμετωπίζουμε δυναμικά και περιμένουμε να διατηρήσουμε σταθερό το περιθώριο κέρδους ως το τέλος του 2021».
Στο ΣΕΛΠΕ επιφυλάχθηκαν να δώσουν στοιχεία, ο ΣΕΒ «μελετά το θέμα», ενώ έχουμε θέσει από την 1η Οκτωβρίου ερωτήσεις στην Επιτροπή Ανταγωνισμού και περιμένουμε τις απαντήσεις του προέδρου.
e-katanalotis με μνήμη χρυσόψαρου
Το εργαλείο που διαφημίζει η κυβέρνηση ως το όπλο του καταναλωτή ενάντια στην ακρίβεια είναι η ηλεκτρονική πλατφόρμα σύγκρισης τιμών προϊόντων σουπερμάρκετ e-katanalotis.gov.gr.
Μόνο που σε αντίθεση με το Παρατηρητήριο Τιμών Καυσίμων, που επιτρέπει συγκρίσεις σε βάθος χρόνου, η πλατφόρμα του υπουργείου Ανάπτυξης δεν κρατάει τιμές από προηγούμενες ημερομηνίες, παρά μόνο ένα σχεδιάγραμμα από την αρχή της εβδομάδας. Έτσι, ο καταναλωτής δεν μπορεί να δει πραγματικά αν και πόσο ακρίβυνε κάθε προϊόν στη διάρκεια του χρόνου, παρά μόνο να κυνηγήσει την προσφορά της ημέρας.
Ζητήσαμε επανειλημμένα από τη Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή να μας δώσει πρόσβαση σε μια οποιαδήποτε ενδεικτική ημερομηνία, από τρεις ως έξι μήνες πριν, για να κάνουμε τη δική μας σύγκριση. Η απάντηση που λάβαμε, μετά την τέταρτη απόπειρα, είναι ότι «ο υπεύθυνος του e-katanalotis δεν μπορεί τελικά να σας απαντήσει, γιατί πρέπει πρώτα να λάβει έγκριση από τη ΔΙΜΕΑ».
Στην ερώτηση αν πρέπει να ζητήσουμε στοιχεία από τη ΔΙΜΕΑ, η απάντηση είναι «κι αυτοί το ίδιο θα σας πουν». Μας φώτισαν.
Ψωμί και ζάχαρη
«Πού το είδατε το κύμα αυξήσεων; Αυτό δεν είναι κύμα, είναι τσουνάμι». Ο πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανιών- Βιοτεχνιών Ζαχαρωδών Ελλάδας, Ιωάννης Λαγός, άστραψε και βρόντηξε. «Η ζάχαρη στη χονδρική αυξήθηκε πάνω από 50% σε τρεις μήνες, από 47 σεντ το κιλό στα 65, και δεν ξέρουμε πού θα φτάσει αύριο. Τα υλικά συσκευασίας αυξήθηκαν σχεδόν 30%, τα λιπαρά όπως το ηλιέλαιο ανατιμήθηκαν κατά 113% σε έναν χρόνο, από 6,80 σε 14,50 ευρώ το δεκάλιτρο, σε παλέτες του τόνου. Προσπαθούμε να συγκρατήσουμε τις τιμές, αλλά δεν αντέχουμε άλλο». Αποφεύγοντας να δώσει νούμερα για το τελικό προϊόν, παραδέχεται ότι «συνάδελφοι θα αυξήσουν τις τιμές κατά 3%-3,5% από μέσα Νοεμβρίου». Κάνει λόγο για πιέσεις από τις αλυσίδες σουπερμάρκετ να κρατήσουν χαμηλές τις τιμές των προμηθευτών και επιμένει ότι ο ίδιος έδωσε μελομακάρονα και κουραμπιέδες σε μεγάλη αλυσίδα με τις περσινές τιμές, «συμφωνώντας να παραμείνει σταθερή η τιμή καταναλωτή, περίπου 5,5 ευρώ η συσκευασία του μισού κιλού».
Σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης είναι ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδας, Μιχάλης Μούσιος, κάνοντας λόγο για αυξήσεις πάνω από 50% στα σκληρά άλευρα μέσα σε δύο μήνες, 120%-130% στο ρεύμα και απογείωση των ναύλων, καθώς «πριν από την πανδημία ήταν 60 δολάρια τον τόνο από τα λιμάνια της Ασίας, πριν από 20 μέρες ήταν 400 δολάρια τον τόνο και συνέχεια ανεβαίνει». Παραδέχεται ότι έχουν γίνει αυξήσεις σε όλα τα προϊόντα από τον Σεπτέμβριο, ύψους 10%-15%, και επιμένει για μείωση του ΦΠΑ στα βασικά είδη διατροφής στα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Για ανατιμήσεις 10%-20% σε όλα τα οπωροκηπευτικά κάνει λόγο ο Παντελής Μόσχος, εκπρόσωπος των λαϊκών αγορών, και λέει ότι το πρόβλημα θα χειροτερεύσει αν δεν παρθούν μέτρα ενίσχυσης των αγροτών.
«Φουσκώνει» και ο καφές
«Το μεγάλο παιχνίδι παίζεται στα διεθνή χρηματιστήρια, με βάση τα futures (συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης), μας λέει ο Σπύρος Αναστασίου από τον Σύνδεσμο Καφεκοπτών. «Η χρηματιστηριακή τιμή του καφέ αράμπικα τον Απρίλιο ήταν 1,25 δολάριο ανά λίμπρα (453 γρ.), τώρα έχει φτάσει στα 2 δολάρια, αύξηση 60%. Οι ισχυροί του κλάδου, οι πολυεθνικές όπως η Νεστλέ, που ελέγχει το 70% της εγχώριας αγοράς, έχουν βρει ευκαιρία να κηρύξουν πόλεμο στους μικρότερους, περιορίζοντας προσωρινά την ένταση των αυξήσεων και προσδοκώντας σε αύξηση των μεριδίων της αγοράς. Αυτό φαίνεται και στα ράφια των σουπερμάρκετ όπου οι μικρότερες ελληνικές εταιρείες δεν έχουν θέση», λέει ο πρόεδρος των Καφεκοπτών. Οι ανατιμήσεις του καφέ στο ράφι είναι 10%-15% από τον Απρίλιο ως τα τέλη Αυγούστου, αλλά «δεν καλύπτουν την αύξηση του κόστους που έχει διπλασιαστεί». Εκτιμά ότι ο καφές έχει ακριβύνει περίπου κατά 2 ευρώ το κιλό από τις αρχές του 2021 (μέση τιμή 12-14 ευρώ το κιλό) και συνεχώς θα ακριβαίνει. Πάγια θέση των Καφεκοπτών είναι η κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης, τον οποίον θεωρούν ληστρικό (3 ευρώ το κιλό φόρος στον καβουρδισμένο καφέ), ώστε «να μπορεί ο κόσμος να απολαμβάνει το καφεδάκι του, σε υψηλή ποιότητα και σε προσιτή τιμή, φτιαγμένο με μεράκι»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου