Ξαφνικά φέτος το καλοκαίρι, ακόμα και οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της ελεύθερης αγοράς, ανακάλυψαν ότι το αόρατο χέρι της είναι πιο μακρύ από όσο θα έπρεπε και ότι η άνοδος των τιμών δεν οφείλεται μόνο στον σιδηρούν νόμο της προσφοράς και της ζήτησης αλλά στις κερδοσκοπικές ορέξεις των επιχειρήσεων. Οι ψίθυροι για τον πληθωρισμό της απληστίας, το περιβόητο «greedflation», που είχαν ξεκινήσει από πέρυσι, δυνάμωσαν σταδιακά, μέχρι που έγιναν κραυγές στα χείλη θεσμικών εκπροσώπων του οικονομικού συστήματος.
Μετά την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, που έψεξε (με το γάντι) τις επιχειρήσεις ότι εν μέσω αβεβαιότητας και αναταράξεων στην αγορά βρήκαν την ευκαιρία να αυξήσουν τα περιθώρια κέρδους τους, το greedflation ανακάλυψε εκ των υστέρων ώς και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Στην ίδια γραμμή ο Ελληνας κεντρικός τραπεζίτης Γιάννης Στουρνάρας παραδέχτηκε σε πρόσφατη συνέντευξή του στο κινέζικο ειδησεογραφικό μέσο CGTN ότι οι τιμές αυξάνονται πολύ ταχύτερα από τους μισθούς, αλλά υπερβαίνουν και τον ρυθμό αύξησης του κόστους παραγωγής, κάτι που όπως είπε σημαίνει ότι τα περιθώρια κέρδους έχουν αυξηθεί.
Απληστία
Οχι δεν «έπαθαν Μαρξ» όλοι οι παραπάνω, όπως είχε παρατηρήσει ο «Ελεύθερος Σκοπευτής» (EFSYN podcast, 30/6). Απλώς ψελλίζοντας κάτι για την επιχειρηματική απληστία, αποφεύγουν να μιλήσουν για χειροπιαστές λύσεις αντιμετώπισης του πληθωρισμού και της αύξησης κόστους ζωής. Επιμένουν στη θεωρία του «διπλού σπιράλ», ότι μια οριζόντια άνοδος των μισθών θα τροφοδοτήσει νέες πληθωριστικές αυξήσεις, εξαρτώντας τις όποιες λελογισμένες αυξήσεις με την αύξηση της παραγωγικότητας και του ΑΕΠ.
Την ίδια στιγμή, εν μέσω θέρους, πληθαίνουν όχι μόνο τα καμπανάκια για νέες αυξήσεις στη λιανική από Σεπτέμβρη σε βασικά είδη μαζικής κατανάλωσης, όπως το λάδι και το ψωμί, αλλά καταγράφονται οι πρώτες ανατιμητικές τάσεις τον Ιούλιο, με χαρακτηριστική περίπτωση τα καύσιμα. Η λιανική τιμή της αμόλυβδης βενζίνης αυξήθηκε σε ένα μήνα πάνω από 5,3%, με τις ανατιμήσεις να κλιμακώνονται έντονα την πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου. Μάλιστα η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων εξέδωσε ανακοίνωση διευκρινίζοντας ότι οι τιμές στην αντλία ακολουθούν με χρονοκαθυστέρηση τις διυλιστηριακές τιμές, αντικρούοντας τις κατηγορίες ότι ο κλάδος τους ευθύνεται για το ράλι στα καύσιμα.
Σε αναμμένα κάρβουνα κάθονται και οι αρτοποιοί, καθώς ενημερώθηκαν από την αλευροβιομηχανία ότι τις επόμενες ημέρες επίκεινται αυξήσεις στις τιμές χονδρικής των αλεύρων από 7-10%. «Θεωρούμε την αύξηση αδικαιολόγητη και πολύ βιαστική, γιατί αποθέματα σιτηρών υπάρχουν στις αποθήκες των αλευροβιομηχάνων», λέει στην «Εφ.Συν.» ο Μιχάλης Μούσιος, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδος. «Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι η ανοδική τάση στα χρηματιστήρια, λόγω της αποχής της Ρωσίας από τη συμφωνία για τα σιτηρά της Ουκρανίας. Δεν έχουν υπογραφεί ακόμα από την αλευροβιομηχανία συμβόλαια με αυξημένες τιμές ώστε να δικαιολογούν τις αυξήσεις στα τιμολόγια χονδρικής», συμπληρώνει, τονίζοντας ότι «ως αρτοποιοί κρατούμε στάση αναμονής και ζητάμε άμεση παρέμβαση της πολιτείας, με καταγραφή των αποθεμάτων στις αποθήκες των χονδρεμπόρων».
Πάνω από 10 ευρώ
Υψηλές αναμένονται οι ανατιμήσεις και στο ελαιόλαδο, με τα πρώτα δείγματα να καταγράφονται τον Ιούλιο. «Τα νέα συμβόλαια τιμών παραγωγού προσεγγίζουν τα 8,40 ευρώ το λίτρο σε ορισμένες περιοχές της Κρήτης και της Πελοποννήσου», λέει στην «Εφ.Συν.» ο Βασίλης Στεφανόπουλος, τυποποιητής ελαιόλαδου στην Αττική. «Ηδη στο ράφι το επώνυμο ελαιόλαδο αγγίζει τα 10 ευρώ το λίτρο, από τα αποθέματα που έχουν λιανέμποροι. Οταν τις επόμενες ημέρες παραλάβουν το νέο στοκ, οι τιμές θα αυξηθούν απότομα», συμπληρώνει.
Ο ίδιος προειδοποιεί ότι η κατάσταση θα επιδεινωθεί τον χειμώνα, αφού η νέα παραγωγή του ελαιόλαδου αναμένεται μειωμένη από 25%-30%, εξαιτίας των αντίξοων καιρικών συνθηκών. «Αυτός που θα βγάλει λάδι πρώιμα, π.χ. τον Νοέμβριο, δεν θα το πουλήσει γιατί θα θεωρήσει ότι η τιμή θα ακριβύνει κι άλλο. Η εκτίμησή μου είναι ότι η τιμή χονδρικής το φθινόπωρο θα ξεπεράσει σίγουρα τα 9 ευρώ».
Οι αυξήσεις σε τιμές παραγωγού στο λάδι κυμαίνονται από 70% έως και πάνω από 100%. Για παράδειγμα, σύμφωνα με το δελτίο τιμών του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμου Κρήτης (sedik.gr), η τιμή που είχε κατοχυρώσει πέρυσι τον Σεπτέμβριο ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζάκρου Σητείας ήταν στα 4,06 ευρώ το λίτρο, ενώ φέτος τον Αύγουστο η τιμή έχει σκαρφαλώσει στα 8,36 ευρώ το λίτρο (αύξηση 106%).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου