Μονάχα λίγες ώρες απομένουν έως ότου ξεκαθαρίσει προς τα πού θα γύρει η πλάστιγγα στην ΠΓΔΜ. Μέχρι τις 21:00’ το βράδυ της Κυριακής θα έχει γίνει γνωστό αν οι πολίτες της γειτονικής χώρας θα εγκρίνουν την συμφωνία των Πρεσπών ή θα την απορρίψουν. Το ερώτημα στο οποίο καλούνται να απαντήσουν 1.800.000 εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι είναι αν «συμφωνούν με την είσοδο της χώρας σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ, αποδεχόμενοι τη συμφωνία που υπέγραψαν Μακεδονία και Ελλάδα;».

Πάντως μέχρι στιγμής η συμμετοχή κινείται σε χαμηλά επίπεδα. Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε η Εθνική Εκλογική Επιτροπή της ΠΓΔΜ, τις δύο πρώτες ώρες της ψηφοφορίας, το ποσοστό συμμετοχής ανήλθε στο 2,45%.
Οι κάλπες έχουν ήδη ανοίξει από τις 7.00’ το πρωί και θα κλείσουν δώδεκα ώρες αργότερα. Αν και παντού γράφεται ότι για να επικρατήσει το Ναι, πρέπει να προσέλθει στις κάλπες ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους, κάτι τέτοιο αμφισβητείται από την κυβέρνηση Ζάεφ. Στελέχη της υπογραμμίζουν πως το δημοψήφισμα είναι συμβουλευτικό και η διεξαγωγή του δεν αποτελούσε απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση της συμφωνίας των Πρεσπών.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η συνταγματική αλλαγή. Παραδέχονται, ωστόσο, ότι η όλη διαδικασία θα θεωρηθεί επιτυχής αν σε αυτήν συμμετάσχει η ευρεία πλειοψηφία του λαού, κάτι για το οποίο δηλώνουν αρκετά αισιόδοξοι. Και η «πλειοψηφία του λαού», όμως, κινείται σε θολά νερά. Σύμβουλοι του Ζόραν Ζάεφ υποστηρίζουν πως αν και οι εγγεγραμμένοι είναι 1.800.000, ο πραγματικός αριθμός των ψηφοφόρων είναι πολύ χαμηλότερος. Πρώτον, επειδή περίπου 300.000-350.000 έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό. Δεύτερον, επειδή δεν έχουν εκκαθαριστεί οι εκλογικοί κατάλογοι.
Είναι εμφανές, λοιπόν, ότι ακόμα και σε περίπτωση που η προσέλευση είναι σχετικά μικρή, η σκοπιανή κυβέρνηση θα επιχειρήσει, με όπλο την επικράτηση του «Ναι» να εμφανιστεί σαν η μεγάλη νικήτρια. Το μεγάλο στοίχημα, όμως, παραμένει η συμμετοχή. Ο αντίπαλος του «Ναι», άλλωστε, δεν είναι το «Όχι», αλλά το μποϊκοτάζ. Η επικρατούσα άποψη εντός και εκτός ΠΓΔΜ είναι ότι το «Ναι» θα επικρατήσει άνετα. Οι εκτιμήσεις για τη συμμετοχή, όμως, είναι κατώτερες του 50%. Γίνεται λόγος ακόμα και για περίπου 40% των εγγεγραμμένων. Κάποιοι πολιτικοί αναλυτές, όμως, αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο τελικά οι αντίπαλοι της συμφωνίας των Πρεσπών να πάνε στις κάλπες, οπότε και το δημοψήφισμα θα μετατραπεί σε ντέρμπι.

Όπως και να έχει, η εκλογική διαδικασία θα πραγματοποιηθεί υπό την εποπτεία 12.000 περίπου τοπικών και 500 διεθνών παρατηρητών. Η ατμόσφαιρα, πάντως, στη γειτονική χώρα παρέμεινε σχετικά ήρεμη, έως υποτονική το προηγούμενο διάστημα. Δεν σημειώθηκαν ιδιαίτερες εντάσεις. Μόνο κάποια πανό υπέρ του «Ναι» μαρτυρούσαν την προεκλογική εκστρατεία που προηγήθηκε. Δεν διεξήχθησαν μαζικές ανοιχτές εκδηλώσεις, η αφισοκόλληση παρέμεινε περιορισμένη και η μάχη διεξήχθη κυρίως στα τοπικά τηλεοπτικά κανάλια και στα σόσιαλ μίντια. Ακόμα και η εθνικιστική αντιπολίτευση μαλάκωσε αισθητά την στάση της, σε μία προσπάθεια να εμφανιστεί ενωτική, αλλά κυρίως για να μη δυσαρεστήσει τις ξένες δυνάμεις. Μόνο ο πρόεδρος Ιβάνοφ πονοκεφάλιασε τον Ζόραν Ζάεφ αυτούς τους δύο μήνες, ανεβάζοντας τους τόνους.
Ενδεικτικό πάντως της τεράστιας έξωθεν υποστήριξης της συμφωνίας των Πρεσπών είναι ότι και μετά το σφύριγμα για τη λήξη της προεκλογικής εκστρατείας, μετά δηλαδή την απαγόρευση πολιτικών παρεμβάσεων από τη μία ή την άλλη πλευρά, το Βερολίνο παρενέβη. Έκανε λόγο για μία «ιστορική ευκαιρία» που δεν πρέπει να χαθεί. Συγκεκριμένα, έτσι χαρακτήρισε το δημοψήφισμα ο Πρόεδρος της Επιτροπής για τις ευρωπαϊκές υποθέσεις του γερμανικού ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου Γκούντερ Κρίχμπάουμ, στενός συνεργάτης της καγκελάριου. Κάλεσε, λοιπόν, τους πολίτες της ΠΓΔΜ να μην χάσουν αυτό το «παράθυρο ευκαιρίας» και να συμμετάσχουν στο δημοψήφισμα.
Οπως ήταν αναμενόμενο, το ζήτημα βρέθηκε και στο επίκεντρο των συνομιλιών του Αλέξη Τσίπρα με τον γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες. Και όχι μόνο! Με μεγάλο ενδιαφέρον παρακολουθεί τις εξελίξεις και η κοινή γνώμη στη Σερβία. Η σερβική δημόσια τηλεόραση RTS σε ειδική εκπομπή αφιερωμένη στο δημοψήφισμα έκανε μία ιστορική αναφορά στο ζήτημα του ονόματος και την επίτευξη συμφωνίας, παρουσιάζοντας τις απόψεις ακαδημαϊκών, αλλά και πολιτικών από την Ελλάδα και την ΠΓΔΜ.
Ανεξαρτήτως αποτελέσματος, ήδη στα Σκόπια, αλλά και στην Αθήνα προετοιμάζονται για την επόμενη ημέρα. Να διαχειριστούν τα απόνερα του όποιου αποτελέσματος. Αν όπως, εκτιμάται, επικρατήσει το «Ναι», ο Ζόραν Ζάεφ πρέπει να εξασφαλίσει πως θα περάσει από τη Βουλή την αναγκαία συνταγματική αναθεώρηση.

Υποτονική προεκλογική καμπάνια για το δημοψήφισμα στα Σκόπια

Η αλήθεια είναι ότι τίποτα στο κέντρο των Σκοπίων δεν θυμίζει ότι οι πολίτες ψηφίζουν για ένα θέμα που επί 27 χρόνια βρισκόταν στο επίκεντρο διαπραγματεύσεων μεταξύ της Ελλάδας και της FYROM. Στην πόλη μόνο κάποιες αφίσες που δίνουν τον τόνο στην προοπτική ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ από την μία και κάποιες ίσως μικρές σιωπηλές διαμαρτυρίες εκείνων που εναντιώνονται θυμίζουν ότι προσέρχονται οι ψηφοφόροι στο δημοψήφισμα στα Σκόπια για να πουν ΝΑΙ ή ΟΧΙ στην Συμφωνία των Πρεσπών.Δεν έγιναν μεγάλες συγκεντρώσεις δεν πραγματοποιήθηκαν μεγάλες αντιπαραθέσεις στα ΜΜΕ και όμως πίσω από την «ήρεμη εικόνα» η χώρα επί της ουσίας είναι διαιρεμένη.
Η προεκλογική περίοδος για το δημοψήφισμα στα Σκόπια ήταν υποτονική, και αυτό για τον πολιτικό αναλυτή Πέταρ Αρσόφσκι σαφέστατα οπαδό του ΝΑΙ, γίνεται για δύο λόγους.Πρώτα από όλα το δημοψήφισμα έγινε γρήγορα. Δεν υπήρχε τρόπος να γνωρίζουν πότε η διένεξη θα τελείωνε γιατί υπήρχαν ακόμα διαπραγματεύσεις και κατά δεύτερον η άλλη πλευρά αποφάσισε να ρίξει τους τόνους της καμπάνιας για να υποτιμήσει το αποτέλεσμα. Γι’ αυτό ήταν υποτονική η εκλογική καμπάνια αν και τα θέματα είναι σημαντικά», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ωστόσο η Άννα Μπομπίνκοβα πρώην καθηγήτρια και ακτιβίστρια μαζί με την οικογένεια της, συμμετείχαν κάθε Σάββατο σε μικρές συγκεντρώσεις επιχειρώντας να στρατολογήσουν ολοένα και περισσότερους είτε υπέρ της αποχής είτε υπέρ της καταψήφισης της Συμφωνίας των Πρεσπών.
«Είναι μια ιστορική στιγμή που ζούμε εμείς οι Μακεδόνες. Το ζητούμενο είναι να συνεχίσουμε να υπάρχουμε ως χώρα και αυτό από πάντα ήταν θέμα,» δηλώνει στο Πρακτορείο λίγο πριν πάρει το λόγο σε συγκέντρωση όπου κυριαρχεί το σύνθημα «Μα-κεδο-νί-α»

Είκοσι χρόνια δεν άλλαξαν οι εκλογικοί κατάλογοι

Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις το ΝΑΙ θα επικρατήσει ωστόσο ανοιχτό παραμένει το ποσοστό της αποχής των ψηφοφόρων καθώς οι εκλογικοί κατάλογοι δεν έχουν αναθεωρηθεί την τελευταία 20ετία και καταγράφουν 1.800 χιλιάδες ψηφοφόρους, αριθμό που αμφισβητεί η ίδια η κυβέρνηση καθώς για να ξεπεράσει το 50% θα πρέπει να ψηφίσουν πάνω από 900 χιλιάδες, κάτι πολύ δύσκολο αν όχι αδύνατο. Κυβερνητική πηγή των Σκοπίων δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι ο πραγματικός αριθμός δεν ξεπερνά το 1,5 εκατομμύριο.
Να γιατί τα τελευταία 24ωρα οι οπαδοί του ΝΑΙ δίνουν τον τόνο στον συμβουλευτικό χαρακτήρα του δημοψηφίσματος. Για τον Πέταρ Αρσόφσκι «το δημοψήφισμα στα Σκόπια είναι συμβουλευτικό. Δεν έχει νομική ισχύ. Η μόνη σημασία που έχει είναι αν θα υπάρξει αρκετή συμμετοχή ανθρώπων. Γιατί αυτό θα μεταφραστεί σε πολιτική πίεση στη Βουλή».
Πιστεύω τελικά συνεχίζει, «ότι το δημοψήφισμα θα είναι τεράστια επιτυχία γιατί μια μεγάλη πλειοψηφία ανθρώπων θέλει να υποστηρίξει αυτή τη συμφωνία».
Ρωτήσαμε τον πολιτικό αναλυτή των Σκοπίων να σχολιάσει την συμφωνία με την Αθήνα.
«Φαίνεται να υπάρχει μια νέα γενιά πολιτικών εδώ και στην Ελλάδα που φαίνονται διατεθειμένοι να αποκολληθούν από το παρελθόν και να κοιτάξουν στο μέλλον. Οπότε κατ’ αυτή την έννοια η συμφωνία είναι ένας συμβιβασμός . Αυτή η χώρα εγκαταλείπει το μύθο της για την αρχαία ιστορία της και κοιτάζει το μέλλον και η Ελλάδα βεβαίως αναγνωρίζει ότι υπάρχει μία Εθνικότητα και μία γλώσσα που μπορούν να αποκαλούν τους εαυτούς τους Μακεδόνες . Υπό αυτή την έννοια μιλάμε και για τις δύο πλευρές αλλά είναι ένα συμβιβασμός τα αποτελέσματα του οποίου είναι μείον μία διαμάχη στα Βαλκάνια που είναι καλό για όλους. Φαίνεται πως υπάρχει η αίσθηση στην Διεθνή Κοινότητα ότι αυτή η ευκαιρία είναι μεγάλη. Γι’ αυτό νομίζω για γεωστρατηγικούς λόγους, για να κρατηθεί η περιοχή μακριά από την Ρωσική επιρροή, να επεκταθούν τα όρια του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επίσης για υποστηριχθούν τα αναδυόμενα άστρα των πρωθυπουργών Ζάεφ και Τσίπρα που έδειξαν νέους τρόπους στην επίλυση αντιπαραθέσεων, για αυτό και η διεθνής κοινότητα είναι πολύ ενεργή εδώ» δήλωσε ο Πέταρ Αρσόφσκι.
Δείτε το βίντεο

Το επόμενο βήμα

Πάντως οι υποστηριχτές του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα στα Σκόπια επιμένουν ότι χωρίς το 50% δεν υπάρχει νομιμοποίηση. Η καθηγήτρια Φιλοσοφίας Μπιλιάνα Βάνσκοβα μιλάει για «στημένο σόου» που θα παιχτεί από την επόμενη μέρα από την κυβέρνηση χρησιμοποιώντας σκληρή γλώσσα στηνσυνέντευξη της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Κατά την άποψή μου το δημοψήφισμα είναι ένα καθαρό reality show. Δεν σημαίνει τίποτα γιατί είναι σόου για να δώσει εγκυρότητα για το επόμενο στάδιο, βασικά το κρίσιμο στάδιο είναι η βουλή όπου θα γίνει η αναθεώρηση του συντάγματος και πιστεύω πως τα σημαντικά ξεκινούν την Δευτέρα. Η Κυριακή είναι ένα σόου για το διεθνές κοινό, για το εγχώριο κοινό. Η γνώμη των ψηφοφόρων είναι εντελώς άσχετη γιατί , όπως είπα, το δημοψήφισμα αντιτίθεται στο Σύνταγμα και η καμπάνια ήταν παράνομη. Ήταν γεμάτη εκφοβισμούς και παρατυπίες και τελικά αυτό το δημοψήφισμα δεν είναι υποχρεωτικό. Που σημαίνει ότι η πολιτική ελίτ πιθανότατα θα πει «σας ευχαριστούμε για την γνώμη σας αλλά θα προχωρήσουμε».Το επόμενο βήμα για τον Πέταρ Αρσόφσκι σχολιάζοντας τι θα κάνει ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ είναι η Βουλή. «Να προσπαθήσει να πάρει την πλειοψηφία των 2/3 εγκαίρως για να επικυρώσει την συμφωνία εγκαίρως ώστε ο Τσίπρας να επικυρώσει την συμφωνία εγκαίρως και στην Ελλάδα.
Πάντως από χθές η κυβέρνηση έστειλε στο διεθνή τύπο ένα μακροσκελές κείμενο το οποίο αναφέρεται στο ιστορικό των διαπραγματεύσεων στους συμβιβασμούς όλων των πλευρών τονίζοντας ότι η διαδικασία επικύρωσης μετά το δημοψήφισμα στα Σκόπια θα έχει αίσιο τέλος. PENTAPOSTAGMA.GR