Γράφει ο 

Ιωάννης Θ. Μάζης, Καθηγητής Γεωπολιτικής, ΕΚΠΑ 2 Oκτωβρίου 2020

α) Η Ελλάδα δεν “εξαγόρασε κανενός είδους αποτροπή” λόγω της επισκέψεως του κου Πομπέο στην Θεσσαλονίκη και εις την Σούδα. Μόνον ως ευφυολόγημα δύναται να θεωρηθεί αυτή η φράσις. Ευφυολόγημα που καθίσταται προφανές μέσω της αναλύσεως του όρου αυτού: ο “αποτρέπων” αποθαρρύνει ή εξαναγκάζει τον αντίπαλο, από το να προβεί σε επικίνδυνες και ανεπιθύμητες ενέργειες εναντίον του. Εάν ο αποτρέπων επιθυμεί να αποτρέψει μιαν ένοπλην επίθεση εναντίον του υιοθετεί και την ανάλογον μορφήν αποτροπής. Πείθει δηλαδή τον αντίπαλον ότι το κόστος το οποίον θα καταβάλει επιτιθέμενος θα είναι απολύτως ασύμφορον εν σχέσει με τα πιθανώς αναμενόμενα κέρδη που θα ηδύνατο να του αποφέρει η επίθεσίς του αυτή. Και εις τα τρία όμως είδη της “αποτροπής” δηλαδή: i) αποτροπή δια της παρουσίας, ii) αμυντική αποτροπή και iii) αποτροπή δι’ αντιποίνων επιβάλλεται, ως κοινός παρονομαστής, η εθνοκρατική βούλησις και δράσις δι’ ιδίων μέσων και δυνάμεων. Από του σημείου αυτού και εντεύθεν δύναται ο αποτρέπων να καταφύγει και εις τις συμμαχίες του, οι οποίες αποδεδειγμένως τον έχουν στηρίξει και υπερασπίσει “θερμώς” ή διπλωματικώς εις κρισίμους συνθήκας κατά το παρελθόν και δεν τον εγκατέλειψαν εις την τύχην του, ούτε βεβαίως ηνέχθησαν τους αντιπάλους του. Όπως, δεν έπραξαν πχ οι ΗΠΑ κατά τον Αττίλα Ι και ΙΙ. Όπως δεν έπραξε το ΝΑΤΟ σε πλείστες όσες περιπτώσεις, όπως και η σημερινή κατάστασις των εκνόμων παραβιάσεων κάθε εννοίας διεθνούς δικαίου εις βάρος της Ελλάδος από την Τουρκίαν. Από αυτές τις συμμαχίες δεν “εξαγοράζεις αποτροπή”. Εξαγοράζεις απλώς, χρόνο (με βαρύτατα τιμήματα) ώστε να προετοιμάζεσαι για την άσκηση της αποτροπής δι ιδίων μέσων, έναντι του αντιπάλου… Αυτό μόνον. Και εις αυτήν την περίπτωση φροντίζεις να καταβάλεις ανάλογο κόστος και να λαμβάνεις αντίστοιχα ανταλλάγματα… Το ακριβώς αντίθετο από την ιδική μας στάση, δηλαδή.

β) “Ο κος Πομπέο προτίμησε την Ελλάδα και την Κύπρο και όχι την Τουρκία! Αυτό είναι σημαντικότατη ένδειξη προτιμήσεως, υποστηρίξεως και φιλίας” λέγουν κάποιοι…

β.1) Εγώ καλοπίστως αναρρωτώμαι: Μα στην Ελλάδα (Μακεδονία) δεν θέλει να εδραιώσει την αμερικανική ενεργειακή κυριαρχία ο κος Πομπέο και να δημιουργήσει κοινοπραξίες εις τους λιμένες Θεσσαλονίκης, Καβάλας και Αλεξανδρουπόλεως όπου θα εντάξει υποχρεωτικώς και το κράτος των Σκοπίων;

β.2) Εις την Μακεδονία δεν ενδιαφέρονται οι ΗΠΑ να προωθήσουν το δίκτυο αγωγών φυσικού αερίου Tap και ΙGB, όπως και του Τερματικού Σταθμού Yγροποιημένου Φυσικού Αερίου Αλεξανδρούπολης (FSRU Αλεξανδρούπολης) “ως έργα διαφοροποιήσεως των πηγών ενεργειακής προμηθείας της Βαλκανικής Ζώνης και απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο”?

β.3) Εις την Σούδα δεν ενδιαφέρονται οι ΗΠΑ να επεκτείνουν τις αμερικανικές υποδομές (Προβλήτα Κ14 κ.τ.λ) και την διάρκεια της Συμφωνίας από ετήσια σε πενταετή? Άλλωστε, Ο ελλιμενισμός του “Hershel Woody Williams” προεβλέπτο ήδη στην εσχάτως υπογραφείσα ελληνο/αμερικανική Αμυντική Συμφωνία, όπου περιλαμβάνεται καιο ελλιμενισμός αμερικανικών αεροπλανοφόρων, ελικοφόρων πλοίων, υποβρυχίων, πολεμικών πλοίων επιφανείας καθώς και αεροσκαφών ηλεκτρονικού πολέμου κλπ. και δεν αποτελεί ούτε καινοφανές γεγονός, ούτε και αντικείμενον πανηγυρισμών.

β.4) Την Κύπρο δεν ενδιεφέροντο οι ΗΠΑ να πιέσουν δια να μην επιμείνουν εις το βέτο των για την Λευκορωσία εάν δεν εξηγγέλοντο και αντίστοιχες κυρώσεις δια την Τουρκίαν? Το επέτυχαν και αυτό!

β.5) Την άγρα ψήφων της ελληνικής και ελληνοκυπριακής ομογενείας, εις κρισίμους για την επανεκλογήν του κου Τράμπ, Πολιτείας (π.χ. Φλόριδα), ποιός θα την διενεργούσε άν όχι ο κος Πομπέο και μάλιστα τώρα;

Γιατί λοιπόν ο κος Πομπέο να υπάγει εις την Τουρκίαν; Τί να κάμει; Προς τί οι πανηγυρισμοί;

Άλλωστε, τα δείγματα περί «αμερικανικών ανταλλαγμάτων» είναι αρνητικά έως ανύπαρκτα, εις βάρος του «εξαιρετικού συμμάχου των ΗΠΑ» δηλαδή της Ελλάδος, για όλα τα ανωτέρω. Αποτελεί προκλητική περιφρόνηση της Ουάσιγκτον εις βάρος της «προβλεψίμου συμμάχου» της το ότι κατά την διάρκειαν της προχθεσινής (1/10/2020)  Σ.Κ./Ε.Ε ανεκοινώθησαν:

1) Η ολοκλήρωσις του ΝΑΤΟϊκού κειμένου «Συμφωνίας Μηχανισμού Αποσυμπιέσεως Ελλάδος-Τουρκίας». Διπλωματικόν λάθος των Αθηνών διότι διευκολύνει το έργον της γερμανίδος Καγκελλαρίου να μην επιβάλλει κυρώσεις εις την Τουρκίαν, εφόσον «οι δέοντες μηχανισμοί έκτονώσεως εσυμφωνήθησαν μεταξύ των ενδιαφερομένων πλευρών»! Η Αθήνα (μετά από πιέσεις της Ουάσιγκτον-Πομπέο?) διέπραξε το θανάσιμον σφάλμα να διευκολύνει την Τουρκία με την “έγκαιρη” συνυπογραφή του “Συμφώνου Μηχανισμού Αποσυμπίεσης” (χωρίς να θελήσει να κερδίσει ούτε μία ημέρα διπλωματικού χρόνου), ώστε να ανακοινωθεί αυτό κατά την διάρκειαν της Συνόδου καθισταμένης δυνατής και εμφανισθείσης ως “διπλωματικώς ορθολογικής” της μη επιβολής κυρώσεων! Η Αθήνα έσφαλε! Θα ανέμενε όμως ο οιοσδήποτε εχέφρων, την συμπαράσταση της Ουάσιγκτον προς την Αθήνα δια τον ακριβώς αντίθετον χειρισμόν, πράγμα που δεν συνέβη.

2) Η ανακοίνωσις, κατά την διάρκεια της Συνόδου, της πρωτοκολλήσεως του Τουρκο-Λιβυκού Μνημονίου εις το αποθετήριον του ΓΓ/ΟΗΕ δεν αποτελεί επίσης απόδειξιν της «φιλικής βοηθείας» των ΗΠΑ προς την Ελλάδα, εφόσον προσφέρει “επίφασιν νομιμότητος” εις το πλέον ανόσιον έργον εκνομίας της Τουρκίας εναντίον της διεθνούς νομιμότητος και της χώρας μας, παρά το γεγονός ότι δεν παράγει διεθνή έννομα τετελεσμένα.

3) Το τελικό κείμενο της αποφάσεως της προχθεσινής Σ.Κ./Ε.Ε εις το οποίον i) δεν γίνεται κάν μνεία περί κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας αλλά περί «εργαλειοθήκης (sic!)», ii) δεν ενεκρίθη νέος, σοβαρός και όχι σαν τον υπάρχοντα, κατάλογος κυρώσεων κατά της Τουρκίας iii) δεν υπάρχει, συνεπώς, “ίχνος” αυτομάτου μηχανισμού επιβολής των κυρώσεων αυτών σε περίπτωση συνεχίσεως της παραβατικής συμπεριφοράς της Τουρκίας – μετά από προσφυγή προς τον Ύπατο εκπρόσωπο της ΕΕ της Ελλάδος, της Κύπρου και ενός, οιουδήποτε, τρίτου κράτους μέλους της ΕΕ. Αυτό αποτελεί σαφώς διπλωματική και στρατηγική ήττα της χώρας.

4) Καμμία αναφορά για «επανίδρυση» ευρωπαϊκών συνθηκών του άρθρου 47.2 περί «αμοιβαίας παροχής βοήθειας μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών» και εις το οποίον έκαμε μνείαν ο έλλην πρωθυπουργός προσφάτως εις την Μη-Εκθεσιν Θεσσαλονίκης. Συνδυαζόμενο, με την Μη-Υπογραφήν Αμυντικής Συμφωνίας με την Γαλλία από πλευράς Ελλάδος, το γεγονός συνιστά επίσης μέγα διπλωματικόν και στρατηγικόν σφάλμα της Ελλάδος απομειώνον ανορθολογικώς την ανάπτυξη υψηλών δυνατοτήτων διασφαλίσεως της εθνικής της ακεραιότητος εν μέσω ενός χαοτικού διεθνούς περιβάλλοντος.

5) Το άρθρο 20 της αποφάσεως, περί χρήσεως από την ΕΕ «σε περίπτωση νέων μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων κατά παράβαση όλων των διαθεσίμων εργαλείων και επιλογών της σύμφωνα με το Άρθρο 29 της ΣΕΕ και το Άρθρο 215 ΣΛΕΕ για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της και εκείνα των Κρατών Μελών της» ουδόλως καλύπτει το ανωτέρω πεδίο στρατιωτικής συνδρομής διότι αναφέρεται μόνον σε οικονομικές μέτρα και υπόκειται στις ασαφείς και αδιευκρίνιστες βουλήσεις των 26 κρατών όπως και στις εισηγήσεις του κου Μπορέλ, οι οποίες αποδεδειγμένως, δεν έχουν αποδείξει την διάθεσή των να προβούν σε αποτελεσματική ανάσχεση της τουρκικής παραβατικής συμπεριφοράς.

6). Τέλος, η προτεινομένη «Πολυμερής Διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο» την οποία θα διοργανώσει ο ύπατος εκπρόσωπος, με αντικείμενο: «ζητήματα επί των οποίων απαιτούνται πολυμερείς λύσεις, περιλαμβανομένης της θαλάσσιας οριοθέτησης, της ασφάλειας, της ενέργειας, της μετανάστευσης και της οικονομικής συνεργασίας» κρύβει πολλές παγίδες και πολλούς κινδύνους για την Ελλάδα και την Κύπρο εάν αντιμετωπισθούν επιπολαίως…