Ο άξονας που «βρυχάται»: o απόηχος της συνόδου κορυφής Ρωσίας-Ιράν-Τουρκίας

Γιατί η συμμαχία μεταξύ των τριών χωρών, αν και δείχνει πρόσκαιρη και οπορτουνιστική, ενδέχεται να μακροημερεύσει και να αποδειχτεί πιο επικίνδυνη απ′ όσο εκτιμούν οι αναλυτές.

• NewsroomHuffPost Greece

UMIT BEKTAS / REUTERS

Στον απόηχο μιας πρώτης επαφής των ηγετών της Τουρκίας, της Ρωσίας και του Ιράν, η συμμαχία μεταξύ των τριών πλευρών παρόλο που δείχνει πρόσκαιρη και οπορτουνιστική, ενδέχεται να μακροημερεύσει και να αποδειχτεί πιο επικίνδυνη απ′ όσο εκτιμούν οι αναλυτές. Η τριμερής συνάντηση εξάλλου αποτελεί ένα ακόμη βήμα για την ενίσχυση του τριγώνου Μόσχας- Άγκυρας-Τεχεράνης, το οποίο φιλοδοξεί να γίνει πρωταγωνιστικός παίκτης στη Μέση Ανατολή. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένονται οι αντιδράσεις των άλλων παικτών της περιοχής -όπως είναι το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία- καθώς τα συμφέροντα παίρνουν διαστάσεις γεωπολιτικής αντιπαράθεσης σε πολλά επίπεδα.

Οι πρόεδροι της Τουρκίας, της Ρωσίας και του Ιράν δεσμεύτηκαν σήμερα κατά τη διάρκεια μιας Συνόδου στην Άγκυρα να συνεργαστούν με στόχο να τεθεί σε ισχύ μια «σταθερή εκεχειρία» στη Συρία, σύμφωνα με το κοινό ανακοινωθέν που εκδόθηκε μετά το πέρας των συνομιλιών.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Βλαντίμιρ Πούτιν και ο Χασάν Ροχανί«επιβεβαίωσαν την αποφασιστικότητά τους προκειμένου να συνεργαστούν ενεργά στη Συρία με στόχο την εφαρμογή μιας σταθερής εκεχειρίας μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών».

Επιπλέον, υπογράμμισαν τη βούλησή τους να «επιταχύνουν τις προσπάθειες για τη διασφάλιση της ηρεμίας στο πεδίο και την προστασία των αμάχων στις ζώνες αποκλιμάκωσης αλλά και τη διευκόλυνση της ταχείας πρόσβασης της ανθρωπιστικής βοήθειας σε αυτές τις ζώνες».

Από την πλευρά του ο Τούρκος πρόεδρος, κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου που παραχώρησαν οι τρεις ηγέτες, δήλωσε ότι η εδαφική ακεραιότητα της Συρίας εξαρτάται από την τήρηση αποστάσεων από όλες τις τρομοκρατικές οργανώσεις, μια αναφορά στη στήριξη που παρέχει η Ουάσιγκτον στους Κούρδους πολιτοφύλακες της Συρίας που η Άγκυρα θεωρεί «τρομοκράτες».

Εξάλλου, ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ροχανί κατηγόρησε την Ουάσιγκτον ότι υποστηρίζει τους τζιχαντιστές του αυτοαποκαλούμενου Ισλαμικού Κράτους στη Συρία και ζήτησε από όλες τις χώρες να σεβαστούν την ανεξαρτησία της Δαμασκού, όπως μετέδωσε το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο του Ιράν.

Ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ροχανί κατηγόρησε την Ουάσιγκτον ότι υποστηρίζει τους τζιχαντιστές του αυτοαποκαλούμενου Ισλαμικού Κράτους στη Συρία και ζήτησε από όλες τις χώρες να σεβαστούν την ανεξαρτησία της Δαμασκού.

«Ορισμένες χώρες, μεταξύ αυτών οι ΗΠΑ, υποστηρίζουν τρομοκρατικές οργανώσεις όπως το Ισλαμικό Κράτος στη Συρία, που εξυπηρετεί τα συμφέροντα αυτών των χωρών… το Ιράν πιστεύει ότι η κρίση στη Συρία δεν μπορεί να επιλυθεί διά της στρατιωτικής οδού και η προστασία της ανεξαρτησίας της Συρίας αποτελεί προτεραιότητα της Τεχεράνης».

Σχετικά με το Αφρίν, ο Χασάν Ροχανί είπε προς τους ομολόγους του ότι η περιοχή, την οποία έχουν καταλάβει οι τουρκικές δυνάμεις και άλλοι Σύριοι σύμμαχοί τους, θα πρέπει να παραδοθεί στον συριακό στρατό. 

«Οι εξελίξεις στην Αφρίν μπορούν να χρησιμεύσουν σε κάτι εφόσον δεν παραβιάζουν την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας και ο έλεγχος αυτών των περιοχών θα πρέπει να παραδοθεί στον συριακό στρατό» υπογράμμισε.

Γιατί το γεγονός ότι οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι η στρατιωτική αποστολή στη Συρία τελειώνει ανησυχεί το Ισραήλ για νέες περιφερειακές συγκρούσεις

Η στρατιωτική αποστολή που είχε ως στόχο την εξάλειψη του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία πλησιάζει στο τέλος της, ανακοίνωσε στο μεταξύ σήμερα ο Λευκός Οίκος, χωρίς όμως να δώσει κάποια ένδειξη για το πότε θα αποσυρθούν τα αμερικανικά στρατεύματα από την περιοχή, όπως έχει δηλώσει κατ′ επανάληψη το τελευταίο διάστημα ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.

Κρίνοντας ότι το ΙΚ έχει «καταστραφεί σχεδόν τελείως», η αμερικανική κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι οι ΗΠΑ και οι εταίροι τους παραμένουν αποφασισμένοι «να εξαλείψουν τη μικρή παρουσία του ΙΚ στη Συρία (...) που ακόμη δεν έχει εξαλειφθεί».

«Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τους συμμάχους και φίλους μας για το μέλλον», προσθέτει ο Λευκός Οίκος εκφράζοντας την ελπίδα ότι οι άλλες χώρες της περιοχής και τα Ηνωμένα Έθνη θα εργαστούν για την ειρήνη και θα διασφαλίσουν ότι το ΙΚ δεν θα επανεμφανιστεί ποτέ.

Σύμφωνα με την εφημερίδα Washington Post ο πρόεδρος Τραμπ έχει ζητήσει από τους αρχηγούς των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων να αρχίσουν την προετοιμασία της αποχώρησης, χωρίς όμως να ορίσει ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Επικαλούμενη έναν υψηλόβαθμο αξιωματούχο, που ζήτησε να μην κατονομαστεί, η εφημερίδα γράφει επίσης ότι ο πρόεδρος είπε στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας που έγινε την Τρίτη για το θέμα αυτό στον Λευκό Οίκο ότι ο αμερικανικός στρατός μπορεί να συνεχίσει να εκπαιδεύει τις τοπικές δυνάμεις που θα αναλάβουν την ασφάλεια των ζωνών που έχουν ανακαταληφθεί από το ΙΚ.

Ο Τραμπ επιμένει επίσης να ασκεί πιέσεις στις πλούσιες αραβικές χώρες της περιοχής να αναλάβουν μεγαλύτερο ρόλο στη σταθεροποίηση της Συρίας, στέλνοντας ακόμη και στρατό, εφόσον χρειαστεί, πρόσθεσε η εφημερίδα.

«Δεν πρόκειται να αποσυρθούμε άμεσα, όμως ούτε ο πρόεδρος είναι πρόθυμος να στηρίξει μια μακροπρόθεσμη δέσμευσή μας», είπε στο πρακτορείο Reuters ένας αξιωματούχος.

Οι σύμβουλοί του πίεζαν τον Τραμπ να διατηρήσει έστω μια μικρή δύναμη στη Συρία για να διασφαλίσει την οριστική ήττα των τζιχαντιστών αλλά και να αποτρέψει το Ιράν να εδραιώσει την επιρροή του στην περιοχή. Στο πνεύμα αυτό είχε κινηθεί και ο πρόσφατα αποπεμφθείς υπουργός Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον, σε μια ομιλία του τον περασμένο Ιανουάριο.

O Daniel Shapiro, που στο παρελθόν είχε διατελέσει πρέσβης των ΗΠΑ στο Ισραήλ, τόνισε πως η στάση του Ντόναλντ Τραμπ προκαλεί αναστάτωση στην ευρύτερη περιοχή. «Με τις δηλώσεις του, ο πρόεδρος των ΗΠΑ θέτει σημαντικά ερωτήματα όχι μόνο για τη στάση του Ισραήλ, αλλά και για τους κούρδους συμμάχους μας και για το αν όντως οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν τον αγώνα εναντίον του ISIS στην περιοχή», διευκρίνισε ο ίδιος, εξηγώντας πως οι Ισραηλινοί φοβούνται πως η ήττα του ισλαμικού κράτους -παρόλο που είναι ο απώτερος στόχος όλων- θα αφήσει στη θέση του το αντίπαλο Ιράν αλλά και τη Ρωσία, χώρα που ναι μεν είναι φιλικά προσκείμενη στο Ισραήλ, αλλά τα συμφέροντά της δεν συνάδουν με αυτά των ΗΠΑ.

«Με τις δηλώσεις του, ο πρόεδρος των ΗΠΑ θέτει σημαντικά ερωτήματα όχι μόνο για τη στάση του Ισραήλ, αλλά και για τους κούρδους συμμάχους μας και για το αν όντως οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν τον αγώνα εναντίον του ISIS στην περιοχή»Daniel Shapiro, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στο Ισραήλ

O Shapiro δήλωσε παράλληλα πως η αμερικανική παρουσία στη Συρία είναι περιορισμένη αφού οι ΗΠΑ αφήνουν το Ισραήλ ελεύθερο να δρα, όπως συνέβη και το Φεβρουάριο όταν ο ισραηλινός στρατός επιτέθηκε σε στόχους του Ιράν αφότου ένα ιρανικό drone εισέβαλε στον ισραηλινό εναέριο χώρο.

Ο Moshe Maoz, ομότιμος καθηγητής στο εβραϊκό πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, δήλωσε από την πλευρά του πως το Ισραήλ θα πρέπει να βομβαρδίσει τις ιρανικές θέσεις στη Συρία αν το Ιράν επιδιώξει να προμηθεύσει με όπλα τη Χεζμπολάχ. Οι ρώσοι αξιωματούχοι στο μεταξύ έχουν ενημερώσει τους ομολόγους τους στο Ισραήλ πως πιθανότατα θα πρέπει να αντιμετωπίσουν την ιρανική παρουσία στη Συρία.

Ο Aymen Jawad Al-Tamimi, ειδικός σε θέματα για τη Μέση Ανατολή, υπογράμμισε πως η απόσυρση των ΗΠΑ θα μπορούσε να ενθαρρύνει τη δράση του ισλαμικού κράτους.