Τα ξημερώματα της Πέμπτης ξυπνήσαμε σε μια καινούργια εποχή. Ή, αν φαίνεται υπερβολή αυτό, ξυπνήσαμε σε μια καινούργια Ευρώπη. Την ήπειρο που έχει πληρώσει ακριβά και αιματηρά αιώνες συγκρούσεων και ανταγωνισμών ανάμεσα σε μεγάλες δυνάμεις και αυτοκρατορίες, οι οποίες πέρασαν πολλές φάσεις γεωγραφικής και πολιτικής ανασύνθεσης, με αποκορύφωμα το μακελειό του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Δεν ξέρουμε σε ποια νέα ισορροπία τρόμου ή σε ποια νέα περίοδο παρατεταμένης αστάθειας θα οδηγήσει τη Γηραιά Ήπειρο και τον πλανήτη η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Μπορούμε, ωστόσο, με βεβαιότητα να θεωρήσουμε ότι ο στρατιωτικός ανταγωνισμός, ο μιλιταρισμός, ο επεκτατισμός, η επιθετικότητα, η αμφισβήτηση ή και η κατάλυση της κυριαρχίας πιο αδύναμων χωρών είναι ήδη σταθερά στοιχεία του νέου παγκόσμιου σκηνικού.
Η ρωσική αιματηρή επέμβαση στην καρδιά της Ευρώπης βάζει τέλος στην ψευδαίσθηση ασφάλειας που επικράτησε τα τελευταία 30 χρόνια, μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ και την ανάδυση μιας Ρωσίας σημαντικά αποδυναμωμένης και περιθωριοποιημένης, όχι μόνο οικονομικά, αλλά και στρατιωτικά.
Και βάζει και τυπικά τέλος στο μονοπώλιο της παγκόσμιας στρατιωτικής ισχύος των ΗΠΑ με τους σταθερούς ή ευκαιριακούς συμμάχους τους. Το μονοπώλιο, του οποίου το σκληρό και συνάμα αποσταθεροποιητικό πρόσωπο είδαμε από τη δεκαετία του ’90 διαδοχικά, σε πολλές περιοχές του κόσμου.
Στις δεκαετίες που μεσολάβησαν, ιδιαίτερα στην «εποχή Πούτιν», η Ρωσία δεν ήταν απούσα από τα πεδία των διεθνών ανταγωνισμών και των περιφερειακών πολέμων που διέψευδαν την αυταπάτη του Φουκουγιάμα για το «τέλος της Ιστορίας». Αλλά περιοριζόταν σε μικρές συγκρούσεις, σε ρητορικές αντιπαραθέσεις, είτε σε εμπλοκές σε «πολέμους δι’ αντιπροσώπων».
Αν και έχει προηγηθεί η βίαιη προσάρτηση της Κριμαίας, η στρατιωτική επίθεση στην Ουκρανία προδίδει ότι η ρωσική ελίτ -ολιγάρχες, στρατοκράτες, κρατικοί αξιωματούχοι- αλλάζει τρόπο δράσης. Διεκδικεί ξανά τον ρόλο οικονομικής και στρατιωτικής υπερδύναμης, του δεύτερου πόλου στον ασταθή κόσμο μας.
Αλλά η επιθετική επιστροφή της στο διεθνές προσκήνιο, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, δεν προοιωνίζεται τίποτε θετικό για τους λαούς του πλανήτη. Ούτε καν μια επάνοδο στην «ισορροπία τρόμου» του Ψυχρού Πολέμου.
Γιατί, στο μεταξύ, η οικονομική, στρατιωτική και τεχνολογική ισχύς που έχουν συγκεντρώσει οι δύο ως τώρα κυρίαρχοι πόλοι του κόσμου -με έναν τρίτο να διεκδικεί και αυτός τη θέση του- έχει γίνει υπερβολική, ανεξέλεγκτη και ενδεχομένως πολύ πιο επικίνδυνη από εκείνη της μεταπολεμικής περιόδου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου