Το διάγγελμα του Ρώσου προέδρου, Βλαντίμιρ Πούτιν, διά του οποίου κήρυξε «μερική επιστράτευση» στις ένοπλες δυνάμεις της χώρας του, συνιστά αναμφισβήτητα τη μεγαλύτερη κλιμάκωση που σημειώνεται από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου.

Δεν είναι, σίγουρα, η πρώτη φορά που Ρώσος πρόεδρος χρησιμοποιεί σκληρή γλώσσα και απειλές έναντι της Δύσης. Ωστόσο, η ειδοποιός διαφορά των τωρινών ανακοινώσεων σε σχέση με τις προγενέστερες, όπως εκτιμούν διεθνείς αναλυτές, έγκειται στο ότι ο κ. Πούτιν φαίνεται πλέον να εννοεί κάθε λέξη του σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο μιας πυρηνικής κλιμάκωσης.

Μπλόφα ή πραγματικές απειλές;

Putin issues ominous nuclear threat after losses in Ukraine

Σύμφωνα με τον βρετανικό Guardian, η χαρακτηριστική φράση του Ρώσου προέδρου «δεν μπλοφάρω» και η έμφαση στο γεγονός ότι θα χρησιμοποιήσει «κάθε μέσο προς υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας των περιοχών που βρίσκονται υπό ρωσική κατοχή στην Ουκρανία», φαίνεται πως προβληματίζει ιδιαίτερα τη διεθνή κοινότητα.

«Οι δηλώσεις του Πούτιν κινούνται πέρα και πάνω από το κλασικό πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας, το οποίο συνιστά την πρώτη χρήση πυρηνικών όπλων σε συνθήκες συμβατικού πολέμου, μόνο στην περίπτωση που απειλείται αυτή καθαυτή η ύπαρξη του κράτους», υπογραμμίζει ο Αντρέι Μπακλίτσκι, ερευνητής στο Πρόγραμμα Όπλων Μαζικής Καταστροφής και άλλων Στρατηγικών Όπλων στο Ινστιτούτο Ερευνών για τον Αφοπλισμό του ΟΗΕ.

Ο ειδικός αναλυτής επί της ρωσικής πολιτικής, Μαρκ Γκαλεότι, επιμένει πως οι πυρηνικές απειλές του Πούτιν ήταν πρωτοφανείς, αλλά αμφισβητεί το αν ο Ρώσος ηγέτης είναι πρόθυμος να πραγματοποιήσει τις απειλές του, οι οποίες εκ των πραγμάτων θα σήμαιναν πυρηνικό πόλεμο.

«Είναι επιπόλαιο να υποθέσουμε ότι όποιος ισχυρίζεται ότι δεν μπλοφάρει, μπλοφάρει, αλλά είναι αμφίβολη η αξιοπιστία μιας απειλής κάποιου να διακινδυνεύσει έναν θερμοπυρηνικό Αρμαγεδδώνα, αν οι ουκρανικές δυνάμεις συνεχίσουν να κινούνται σε εδάφη που εξακολουθούν να είναι ουκρανικά με βάση το νόμο», σημειώνει ο ίδιος.

We should take Putin's nuclear threat seriously, says Brookings' O'Hanlon

Το πυρηνικό οπλοστάσιο της Ρωσίας σε αριθμούς

Τα πυρηνικά όπλα υπάρχουν εδώ και σχεδόν 80 χρόνια και πολλές χώρες τα θεωρούν αποτρεπτικό μέσο που συνεχίζει να εγγυάται την εθνική τους ασφάλεια.

Σύμφωνα με το BBC, όλα τα στοιχεία για τα ρωσικά πυρηνικά όπλα εδράζονται σε εκτιμήσεις, αλλά, σύμφωνα με την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων, η Ρωσία διαθέτει 5.977 πυρηνικές κεφαλές - τις συσκευές που πυροδοτούν μια πυρηνική έκρηξη - αν και σε αυτές περιλαμβάνονται περίπου 1.500 που έχουν αποσυρθεί και πρόκειται να διαλυθούν.

Από τις υπόλοιπες 4.500 περίπου, οι περισσότερες θεωρούνται στρατηγικά πυρηνικά όπλα - βαλλιστικοί πύραυλοι ή πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς. Αυτά είναι τα όπλα που συνήθως συνδέονται με τον πυρηνικό πόλεμο.

Τα υπόλοιπα είναι μικρότερα, λιγότερο καταστροφικά πυρηνικά όπλα για χρήση σε μικρές αποστάσεις σε πεδία μάχης ή στη θάλασσα.

Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι η Ρωσία διαθέτει χιλιάδες πυρηνικά όπλα μεγάλου βεληνεκούς έτοιμα για χρήση.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι περίπου 1.500 ρωσικές πυρηνικές κεφαλές είναι σήμερα «αναπτυγμένες», δηλαδή τοποθετημένες σε βάσεις πυραύλων και βομβαρδιστικών ή σε υποβρύχια στη θάλασσα.

Οι υπόλοιπες πυρηνικές χώρες

Εννέα χώρες διαθέτουν πυρηνικά όπλα: Η Κίνα, η Γαλλία, η Ινδία, το Ισραήλ, η Βόρεια Κορέα, το Πακιστάν, η Ρωσία, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Η Κίνα, η Γαλλία, η Ρωσία, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι μεταξύ των 191 κρατών που έχουν υπογράψει τη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων (NPT).

Βάσει της συμφωνίας, οι χώρες αυτές οφείλουν να μειώσουν τα αποθέματα πυρηνικών κεφαλών τους και, θεωρητικά, δεσμεύονται για την πλήρη εξάλειψή τους.

Και έχει μειωθεί ο αριθμός των πυρηνικών κεφαλών που είναι αποθηκευμένες στις χώρες αυτές από τις δεκαετίες του ‘70 και του ‘80.

Η Ινδία, το Ισραήλ και το Πακιστάν δεν προσχώρησαν ποτέ στην NPT, ενώ η Βόρεια Κορέα αποχώρησε το 2003.

Το Ισραήλ είναι η μόνη χώρα από τις εννέα που δεν αναγνώρισε ποτέ επίσημα το πυρηνικό της πρόγραμμα - αλλά είναι ευρέως αποδεκτό ότι διαθέτει πυρηνικές κεφαλές.

Η Ουκρανία δεν διαθέτει πυρηνικά όπλα και, παρά τις κατηγορίες του προέδρου Πούτιν, δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι προσπάθησε να αποκτήσει