ΠΟΛΛΟΙ ΟΙ ΑΣΤΕΡΙΣΚΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ EUROGROUP

Σε μόνιμη εποπτεία η Ελλάδα - Τα 10,3 δισ. και η ελάφρυνση χρέους δίδονται αλλά συνδέονται με νέα μέτρα και προαπαιτούμενα

06:37

25/05/2016

2

Μαραθώνια ήταν η συνεδρίαση του Eurogroup στο οποίο οι υπουργοί Οικονομικών κατέληξαν σε συμφωνία τόσο για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και την αποδέσμευση των δόσεων, όσο και για την ελάφρυνση του χρέους. Και τα δύο όμως συνοδεύονται από πολλούς αστερίσκους και νέα προαπαιτούμενα μέτρα, τα οποία θα πρέπει να ληφθούν είτε άμεσα είτε μέχρι το 2018 αντίστοιχα. Από τα μέτρα αυτά και το πώς θα εξελιχθεί το πρόγραμμα θα αποφασιστεί αν θα μείνει ή όχι το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.

Στο επίπεδο της αξιολόγησης, προκύπτει και από τις δηλώσεις του προέδρου του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ πως αυτή κλείνει σε τεχνικό επίπεδο και θα πρέπει το επόμενο διάστημα να υπάρξει έλεγχος για την εφαρμογή των μέτρων που έχουν ληφθεί στην Ελλάδα, προκειμένου να υπάρξει η εκταμίευση της δόσης.

Τα συνολικά χρήματα που έχουν εγκριθεί στην παρούσα φάση για την Ελλάδα είναι 10,3 δισεκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 7,5 δισεκατομμύρια θα δοθούν τον Ιούνιο και τα υπόλοιπα μετά το καλοκαίρι και ενδεχομένως όχι μόνο σε μία δόση το Σεπτέμβριο, αλλά περισσότερες.

Συγκεκριμένα ο επικεφαλής του ESM έκανε σαφέστατο πως οι εκταμίευσεις θα γίνονται με όρους και προϋποθέσεις. Η πρώτη των 7,5 δισ. ευρώ μπορεί να γίνει μέχρι τα μέσα Ιουνίου, λέγοντας όμως πως για να δοθούν θα πρέπει να γίνουν μικρές διορθώσεις. Ωστόσο, δεν ανέφερε ποιές είναι αυτές οι διορθώσεις συγκεκριμένα, αλλά τόνισε πως αυτές αφορούν στα κόκκινα δάνεια, το ασφαλιστικό και τις ιδιωτικοποιήσεις.

Για τα υπόλοιπα χρήματα και πάλι ο Κλάους Ρέγκλινγκ ήταν σαφής πως αυτά θα δοθούν αφού υιοθετηθούν από την ελληνική πλευρά και άλλα προαπαιτούμενα μέτρα, που αυτή τη φορά αφορούν την απελευθέρωση της αγοράς, την ενέργεια, τις αποκρατικοποιήσεις και το λεγόμενο υπερταμείο αλλά και τη νέα υπηρεσία εσόδων.

Αυτό ουσιαστικά σημαίνει πως μπορεί να υπήρξε αρχικά μία συμφωνία, αλλά η κυβέρνηση και οι Έλληνες πολίτες έχουν ακόμα μεγάλο δρόμο να διαβούν και η ανάσα της πρώτης εκταμίευσης θα είναι μικρή και σίγουρα χωρίς πανηγυρισμούς.

Ο ιδιαίτερα ευδιάθετος επικεφαλής του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ έδειξε πως υπάρχει αισιοδοξία για τη νέα συμφωνία σε όλα τα μέτωπα, αλλά ξεκαθάρισε πως η Ελλάδα μετά τα μέσα του 2018 που τελειώνει το πρόγραμμα και αφού εκπληρώνει όλες τις δεσμεύσεις της, θα παραμείνει σε εποπτεία όπως γίνεται με όλες τις χώρες που βγαίνουν από ένα πρόγραμμα έτσι ώστε να ελέγχεται δημοσιονομικά.

Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ ανακοίνωσε πως υπήρξε και συμφωνία για το χρέος, η οποία θα εφαρμοστεί σε τριά στάδια στα βραχυπροθεσμα και μεσοπρόθεσμα μέτρα, αλλά και σ' ένα μηχανισμό μακροπρόθεσμου χαρακτήρα. Δήλωσε μάλιστα ιδιαίτερα χαρούμενος για την παραμονή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, διευκρινίζοντας ωστόσο πως το επόμενο διάστημα μέχρι το τέλος του 2016 το ΔΝΤ θα επεξεργαστεί όλα τα στοιχεία και την πορεία της Ελλάδας και τότε θα αποφανθεί τελικά εάν θα παραμείνει.

Ωστόσο, διευκρίνισε χαρακτηριστικά πως δεν υπάρχει πρόγραμμα χωρίς την παρουσία του ΔΝΤ και πως εάν υπάρξουν διαφορές στο μέλλον, θα τεθούν όλα τα θέματα προς συζήτηση, δείχνοντας έτσι πως το χάσμα ΔΝΤ-Ευρωπαίων δεν έχει γεφυρωθεί ουσιαστικά.

Την ίδια ακριβώς θέση διατύπωσε και ο επικεφαλής του ΔΝΤ στην Ευρώπη, Πολ Τόμσεν, ο οποίος σημείωσε πως θα ζητήσουν από τα μέλη του Δ.Σ. του Ταμείου να λάβουν μία θετική απόφαση για την παραμονή τους στο ελληνικό πρόγραμμα, εάν φυσικά ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις που θέτει το ταμείο.

Ο ίδιος ο κ. Τόμσεν κατά τη συνέντευξξη τύπου εξέφρασε την ικανοποίηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για το γεγονός ότι πλέον όλοι αναγνωρίζουν ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο. "Όλοι δέχονται πως η Ελλάδα χρειάζεται ελάφρυνση του χρέους της και πως δεν μπορεί να το καταστήσει βιώσιμο μόνο με τις δικές της προσπάθειες", υπογράμμισε ο Π. Τόμσεν, συμπληρώνοντας ότι το ΔΝΤ έδειξε "ευελιξία".

Άτυπη ενημέρωση από την κυβέρνηση

Στο Eurogroup υπήρξαν σημαντικές αποφάσεις.

1. Η αξιολόγηση ολοκληρώθηκε και θα υπάρξει εκταμίευση συνολικού ύψους 10,3 δισ. ευρώ σε δύο τμήματα. Τα 7,5 δισ. τον Ιούνιο και τα υπόλοιπα 2,8 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο. 

2. Ουσιαστικά δίνονται για τα ληξιπρόθεσμα χρέη του δημοσίου 3,5 δισ. ευρώ, περίπου 700.000 ευρώ το μήνα μέχρι και τον Οκτώβριο του 2016. Δηλαδή 5 μήνες Χ 700.000=3,5 δισ. ευρώ θα "πέσουν" στην αγορά.

3. Συμφωνήθηκε ότι η Ελλάδα δεν θα πληρώνει πάνω από το 15% για τόκους και χρεολύσια [GDP] το μεσοπρόθεσμο χρονικό διάστημα. Στη συνέχεια ο περιορισμός αυξάνεται στο 20% του GDP. Το ποσοστό αυτό, στο οποίο θα περιλαμβάνονται και τα έντοκα γραμμάτια, είναι χαμηλό με βάση όλους τους συγκριτικούς δείκτες για χώρες με ανάλογα οικονομικά χαρακτηριστικά. Και μειώνει αποφασιστικά τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας για τα επόμενα χρόνια. 

4. Ρυθμίζεται άμεσα, από αύριο, το θέμα του χρέους. 

- Τα συγκεκριμένα μέτρα [βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα] για την ρύθμιση του χρέους δημιουργούν ένα σαφή οδικό χάρτη που εξομαλύνει τις συνθήκες ρευστότητας στην οικονομία.

- Είκοσι δισ. ευρώ που περίσσεψαν από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών χαρακτηρίζονται ως "διαθέσιμα" για πράξεις επαναγοράς του χρέους.

- Οι συμφωνηθείσες παρεμβάσεις για το χρέος επιτυγχάνουν την έξοδο στις αγορές, μέσω της τόνωσης της επενδυτικής εμπιστοσύνης και της εξάλειψης των συνθηκών αβεβαιότητας στην οικονομία.

- Η συμφωνία εξασφάλισης της βιωσιμότητας του χρέους είναι προσαρμοσμένη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας. Και εξασφαλίζει, για μακρύ χρονικό διάστημα, την χρηματοδότηση της οικονομίας, υπό πολύ ευνοϊκούς όρους. 

Για την υλοποίηση αυτών των στόχων, το Eurogroup εξετάζει να δώσει εντολή στο EuroWorking Group για την σταδιακή υλοποίηση μέτρων σε διαφορετικά χρονικά πλαίσια. Κύριο ζήτημα είναι να βρεθεί συμφωνία για μέτρα στο βραχυπρόθεσμο, το μεσοπρόθεσμο και το μακροπρόθεσμο διάστημα.

Παράλληλα, στον τομέα του χρέους, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης θέλουν οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας να μείνουν κάτω από το 15% του ΑΕΠ, μέχρι το 2038 και από εκεί και έπειτα κάτω από το 20% του ΑΕΠ.

Πιθανά Βραχυπρόθεσμα Μέτρα: Με την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, μέχρι το τέλος του προγράμματος το 2018. Για τα μέτρα αυτά δεν θα χρειάζεται η προσφυγή στα κοινοβούλια των κρατών-μελών:

1) Ομαλοποίηση των αποπληρωμών του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας χρησιμοποιώντας τον μέσο όρο των ωριμάνσεων.

2) Μείωση του ρίσκου των επιτοκίων μέσω της διαφοροποιημένης στρατηγικής του ESM και του ΤΧΣ, χωρίς ζημιές στις χώρες που ήταν πριν σε πρόγραμμα (Κύπρος, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία)

Στόχος των υπουργών φαίνεται να είναι οι αλλαγές αυτές να έχουν γίνει πριν από το φθινόπωρο.

Πιθανά Μεσοπρόθεσμα Μέτρα: Μετά τη λήξη του προγράμματος, σε περίπτωση που οι θεσμοί έπειτα από εξέταση της κατάστασης θεωρήσουν πως χρειάζεται η Ελλάδα επιπλέον βοηθεία για την αποπληρωμή.

1) Κατάργηση των κλιμακωτών επιτοκίων που σχετίζονται με την αποπληρωμή του χρέους της δεύτερης αξιολόγησης

2) Χρήση των κερδών που αναλογούν στην Ελλάδα από τα κέρδη SMP και ANFA, για την μείωση των χρηματοδοτικών αναγκών από τον ESM

3) Στοχευμένες διευκολύνσεις στο ΤΧΣ, που θα περιέχουν μέτρα όπως η χρονική επέκταση της αποπληρωμής των ωριμάνσεων, θέσπιση ταβανιού για τα επιτόκια)

Για τα μακροπρόθεσμα, πληροφορίες από τις Βρυξέλλες τονίζουν πως οι υπουργοί είναι βέβαιοι πως η επιτυχής εφαρμογή των μέτρων και η εκπλήρωση των στόχων του πλεονάσματος (3,5%), αλλά και ο μηχανισμός μέτρων έκτακτης ανάγκης (σ.σ. «κόφτης») θα φέρουν τα δημοσιονομικά της Ελλάδας πίσω σε ένα βιώσιμο πλαίσιο. 

Πάντως, οι πληροφορίες αυτή τη στιγμή δείχνουν πως η πολύ μεγάλη χρονική περίοδος που πρέπει να εξεταστεί, για να διαπιστωθεί η βιωσιμότητα του χρέους, δεν επιτρέπει σίγουρες μακροοικονομικές προβλέψεις.