Μέση Ανατολή: Ο κίνδυνος ανάφλεξης, η λύση δύο κρατών και η νίκη Τραμπ

 

• 
  

  Μαρία Τσιλινίκου

Παρασκευή, 08 Νοεμβρίου 2024 07:15

14 SHARES

O Ντόναλντ Τραμπ με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου 

AP Photo/Sebastian Scheiner, File

Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή γίνεται ολοένα και πιο τεταμένη και η ανησυχία για μία ευρύτερη ανάφλεξη κλιμακώνεται,  επαναφέροντας στο προσκήνιο τη συζήτηση που αφορά στη λύση δύο κρατών για την επίλυση του παλαιστινιακού.

Η Αθήνα έχει διαμηνύσει ότι η τυχόν επέκταση των εχθροπραξιών θα καταστήσει σχεδόν αδύνατη την οποιαδήποτε ειρηνευτική διαδικασία. Η Ελλάδα σε αυτή την κρίσιμη στιγμή για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια, αναλαμβάνοντας καθήκοντα αιρετού μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη διετία 2025-2026 τηρεί στάση αρχών στο Μεσανατολικό.Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει υπογραμμίσει την ανάγκη για «άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, ώστε «να μην συνεχίζεται άλλο αυτή η αδιανόητη ανθρωπιστική καταστροφή και να εντείνουμε τις πιέσεις μας έτσι ώστε ο νότιος Λίβανος να μην μετατραπεί και αυτός σε μια Γάζα στα πλαίσια του νόμιμου δικαιώματος που το Ισραήλ έχει να μπορεί να αμυνθεί το ίδιο απέναντι στις ιρανικές επιθέσεις», όπως χαρακτηριστικά έχει δηλώσει.

Η Αθήνα έχει καλέσει σε αυτοσυγκράτηση ώστε να δημιουργηθεί το παράθυρο να επανέλθει στο τραπέζι η πολιτική λύση η οποία μπορεί να αντιμετωπίσει το δομικό πρόβλημα της Μέσης Ανατολής «που δεν είναι άλλη από τη δημιουργία δύο κρατών τα οποία θα μπορούν να συνυπάρχουν σε ειρήνη».

Σε αυτό το πλαίσιο η Ελλάδα έχει προβεί σε τρεις συγκεκριμένες προτάσεις. Να υποδεχτούν τα κράτη-μέλη της ΕΕ, έως το τέλος του πολέμου, παιδιά από τη Γάζα τα οποία είναι είτε τραυματισμένα ή σε κατάσταση έλλειψης βιοτικών αγαθών. Δεύτερον, έχει προτείνει την παροχή τεχνικής βοήθειας για την εμβάθυνση των δημοκρατικών θεσμών, τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της διαφάνειας στη διακυβέρνηση της Παλαιστινιακής Αρχής και τρίτον τη συγκρότηση task force αποτελούμενης από υπουργούς Εξωτερικών της ΕΕ - αραβικών κρατών με διαμεσολαβητικό ρόλο στην περιοχή, με απώτερο σκοπό να συντονιστούν οι πολύπλευρες προσπάθειες για κατάπαυση των εχθροπραξιών στη Μέση Ανατολή.

Είναι πιθανή η λύση δύο κρατών;

Η λύση των δύο κρατών, είναι ένα ζήτημα το οποίο αποτελεί εδώ και χρόνια εμπόδιο στην πρόοδο των συζητήσεων. Παρά τις εκκλήσεις από τη διεθνή κοινότητα, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχει επανειλημμένως διαμηνύσει ότι ένα κυρίαρχο παλαιστινιακό κράτος, θα αποτελούσε «υπαρξιακό κίνδυνο για το Ισραήλ».

Υπέρ της λύσης των δύο κρατών έχουν ταχθεί οι υπουργοί Εξωτερικών της Γερμανίας, Αναλένα Μπέρμποκ και των ΗΠΑ, Αντονι Μπλίνκεν, ζητώντας ασφάλεια για τους κατοίκους τόσο στο Ισραήλ όσο και τη Γάζα.

Τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, με πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ, έχει ζητήσει ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε δηλώσεις του σχετικά με τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ -Χαμάς.

Πώς η νίκη Τραμπ ευνοεί το Ισραήλ

Ήταν το 2020 όταν υπεγράφησαν οι «Συμφωνίες του Αβραάμ» και το Ισραήλ άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο σε επίπεδο διπλωματικών σχέσεων με Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μπαχρέιν, Μαρόκο και Σουδάν υπό τη διαμεσολάβηση της κυβέρνησης Τραμπ. Τότε το Ισραήλ ανέστειλε τα σχέδια για προσάρτηση τμημάτων της Δυτικής Όχθης. Έκτοτε, το Ισραήλ, προσπάθησε να συμπεριλάβει και άλλα κράτη, ιδίως τη Σαουδική Αραβία.
Ο Ντόναλντ Τραμπ το 2017 αποφάσισε τη μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ και να αναγνωρίσει ότι «η πόλη αυτή είναι η πρωτεύουσα του Ισραήλ».

Δύο χρόνια αργότερα, υπέγραψε προεδρική διακήρυξη αναγνωρίζοντας και επισήμως την κυριαρχία του Ισραήλ στα Υψίπεδα του Γκολάν, με τον Ντόναλντ Τραμπ τότε να δηλώνει πώς η οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή πρέπει να λαμβάνει υπόψη το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα. Το Ισραήλ κατέλαβε τα Υψίπεδα του Γκολάν το 1967, στον πόλεμο των Έξι Ημερών.
Η προσάρτηση της περιοχής το 1981 δεν αναγνωρίστηκε ποτέ από τη διεθνή κοινότητα. Ο εκπρόσωπος Τύπου του ΟΗΕ τότε δήλωσε κατηγορηματικά πως «το καθεστώς του Γκολάν δεν έχει αλλάξει».

Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Νοέλ Μπαρό μετά τη συνάντησή του στην Ιερουσαλήμ με τον Ισραέλ Κατς, τον απερχόμενο υπουργό Εξωτερικών του Ισραήλ, δήλωσε ότι βλέπει μια "προοπτική" για να σταματήσουν οι πόλεμοι στη Γάζα και στον Λίβανο μετά την νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ.