Γράφει ο Αντιστράτηγος (ε.α.) Αντώνης Βασιλείου*

Η κυριαρχία που ασκείται επάνω σε ένα κράτος είναι ενιαία ακόμη και όταν παρεμβάλλεται τρίτο κράτος, που σημαίνει ότι η οριοθέτηση δεν μπορεί να γίνει τμηματικά με το γειτονικό κράτος καθόσον υπάρχει συνέχεια νησιωτικού και ηπειρωτικού εδάφους, εκτός αν επιθυμεί η ηγεσία μας να εμφανίσει τη χώρα μας διεθνώς ότι δεν έχουμε ενιαία εδαφική και κρατική κυριαρχία.

Οι δηλώσεις κάθε κυβερνητικού αξιωματούχου συνιστούν διεθνή πρακτική και για αυτό οι διάφοροι υπουργοί και σύμβουλοι θα πρέπει να προσέχουν τι λένε δημοσίως. Μπορεί να τις επικαλεστεί οποιοδήποτε άλλο κράτος ευνοείται από αυτές σε διεθνή φόρα ή σε δικαιοδοτικά όργανα. Πρέπει να ξέρουν λοιπόν  και αν δεν το ξέρουν να το μάθουν, ότι δεν πρέπει να κάνουν δηλώσεις που είναι εις βάρος των εθνικών μας συμφερόντων, γιατί αφενός μεν δεν διαχειρίζονται την ατομική τους περιουσία αλλά το έδαφος και την κυριαρχία της Ελλάδας, αφετέρου δε ενισχύουν το νομικό οπλοστάσιο της Τουρκίας.

Διαφεύγει από την πολιτική ηγεσία της χώρας μας ότι όταν συμφωνήσουμε να πάμε στη Χάγη με την Τουρκία και επειδή δεν θα έχουμε συμφωνήσει για οριοθέτηση με τη μέθοδο της μέσης γραμμής, το δικαστήριο θα εξετάσει τις «Ειδικές Περιστάσεις». Μέσα σε αυτές τις ειδικές περιστάσεις η Τουρκία θα καταθέσει όλες τις υποχωρήσεις που έχει κάνει η χώρα μας στις συμφωνίες οριοθέτησης που έχουν υπογραφεί με τις υπόλοιπες γειτονικές χώρες και θα ζητήσει να ισχύσουν και στην μεταξύ μας οριοθέτηση.

Η Ελλάδα οριοθετώντας ΑΟΖ με την Ιταλία σε κατάσταση πανικού μετά το Τούρκο – Λιβυκό μνημόνιο, διέπραξε τρία σοβαρά λάθη τα οποία ενισχύουν το νομικό οπλοστάσιο της Τουρκίας :

  • Πρώτον υπέγραψε τη συμφωνία  σύμφωνα με το καθεστώς της σύμβασης του 1958 που αφορά την υφαλοκρηπίδα και όχι σύμφωνα με το καθεστώς της Σύμβασης του 1982 που αφορά την ΑΟΖ, ενώ γνώριζε ότι η Τουρκία δεν είναι μέλος της σύμβασης του 1982 αλλά είναι μέλος της σύμβασης του 1958.
  • Δεύτερον δέχθηκε τις Γραμμές Βάσεις που είχε χαράξει η Ιταλία το 1977 και τις οποίες είχε στείλει στον ΟΗΕ, ενώ η Ελλάδα δεν είχε χαράξει τις αντίστοιχες Γραμμές Βάσης με αποτέλεσμα να απωλέσουμε αρκετή έκταση ΑΟΖ.
  • Τρίτον δέχθηκε μειωμένη επήρεια ορισμένων Ελληνικών νησιών, στερώντας τη χώρα μας από μία θαλάσσια έκταση ίση περίπου με την Κέρκυρα.

Μία δεύτερη ενέργεια που εξετάζεται και η οποία θα ενισχύσει ακόμη το νομικό οπλοστάσιο της Τουρκίας, είναι η περίπτωση της πιθανής μερικής οριοθέτησης με την Αίγυπτο.

Ποιος ο λόγος να κάνουμε μερική οριοθέτηση με την Αίγυπτο και να μην κάνουμε πλήρη οριοθέτηση με την Κύπρο; Υπόψιν ότι η Τουρκία έχει κάνει συμφωνία οριοθέτησης Υφαλοκρηπίδας με το ψευδοκράτος από το 2011.

Όταν η Ελλάδα το 1976 και το 1978 με την έξοδο του Σεισμίκ προσέφυγε στο ΔΔ της Χάγης μονομερώς, ζητώντας να αναγνωριστεί ότι τα νησιά που ανήκουν στην Ελληνική επικράτεια και ειδικότερα τα νησιά του Αιγαίου από τη Σαμοθράκη μέχρι το Καστελόριζο έχουν δικαιώματα υφαλοκρηπίδας και δεύτερον να καθορίσει τους κανόνες οριοθετήσεως, η απάντηση του δικαστηρίου ήταν σαφής αλλά αποκρύπτεται επιμελώς. Ειδικά στην παράγραφο 86 του σκεπτικού (https://www.icj-cij.org/files/case-related/62/062-19781219-JUD-01-00-EN.pdf) αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι : «Η οριοθέτηση έχει άμεση σχέση με το εδαφικό καθεστώς όταν υπάρχουν αμφισβητούμενες περιοχές».

Στη συνέχεια και όταν η Ελλάδα εξέδωσε προσωρινά ασφαλιστικά μέτρα, απορρίφθηκαν από το ΔΔ της Χάγης με το σκεπτικό ότι «Θα μπορούσαμε να διατάξουμε προσωρινά ασφαλιστικά μέτρα διότι η Ελλάδα θα μπορούσε να υποστεί ανεπανόρθωτη ζημία από τις έρευνες που κάνει η Τουρκία στο Αιγαίο, αν αποδείκνυε το Δικαστήριο με την κυρία προσφυγή που είχε γίνει, ότι οι αμφισβητούμενες περιοχές ανήκουν στην Ελλάδα» και ξεκαθάρισε ότι το έδαφος δεσπόζει στη θάλασσα, δηλαδή το έδαφος δημιουργεί τις θαλάσσιες ζώνες. Συνεπώς με την προσφυγή μας στο ΔΔ της Χάγης, παράλληλα με την οριοθέτηση θα εξεταστεί και το θέμα της εδαφικής κυριαρχίας, δηλαδή το εδαφικό καθεστώς. Το σκεπτικό αυτό επαναλήφθηκε το 2002, όταν υπήρχε η διαφορά οριοθέτησης Κατάρ – Μπαχρέιν: «Η οριοθέτηση έχει άμεση σχέση με το εδαφικό καθεστώς και ερευνώνται και οι τίτλοι εφόσον υπάρχει αμφισβήτηση από το έτερο διάδικο μέρος».

Έτσι λοιπόν αν πάμε στο ΔΔ της Χάγης, του οποίου με έγγραφη δήλωση του ΥΠΕΞ (14-01-2015) δεν έχουμε αναγνωρίσει την αρμοδιότητα για θέματα εθνικής κυριαρχίας, θα τεθεί ευθέως θέμα εθνικής κυριαρχίας των νησιών από την Τουρκία. Δεν υπάρχουν λοιπόν απλά προβλήματα με την Τουρκία, αλλά ευθεία αμφισβήτηση εθνικής κυριαρχίας. Δεν συζητάς ποτέ με μια χώρα η οποία διαγράφει την ύπαρξη σου και υπογράφει μνημόνια με τη Λιβύη ή σε θεωρεί εμπόδιο στα επεκτατικά της όνειρα.

Κανένας διεθνής οργανισμός ή διεθνές δικαστήριο δεν θα μας επιλύσει τα προβλήματα κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και εθνικής μας κυριαρχίας με γνώμονα τα εθνικό μας συμφέρον. Ευτυχώς οι τούρκοι είναι μαρτυριάρηδες και μας ενημερώνουν για τις μυστικές συνομιλίες τους με την ελληνική διοίκηση, αν και έπρεπε αυτή να ενημερώνει τον Ελληνικό λαό.

Ένας από τους στρατηγικούς στόχους της Τουρκίας είναι να καταστήσει την Ελλάδα κράτος περιορισμένης κυριαρχίας και την περιοχή της Αν. Μεσογείου «Ενδιάμεση Περιοχή», δηλαδή περιοχή με κενό ισχύος στην οποία θα μπορεί να ηγεμονεύσει δημιουργώντας «Προκεχωρημένες Επαρχίες», εν προκειμένω τη Συρία, τη Λιβύη και ενδεχομένως τη Μάλτα. Για τις ενδιάμεσες χώρες όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, η απειλή λαμβάνει γεωγραφικό εύρος και θα υπάρξει ζήτημα κατά πόσο η χώρα μας θα είναι εγκαίρως προετοιμασμένη με βάση το ισχύον στρατιωτικό δόγμα, να προασπίσει τα εθνικά μας συμφέροντα και πρέπει να γίνει αντιληπτό από τις κυβερνήσεις Ελλάδος και Κύπρου ότι η άμυνα του Αιγαίου διέρχεται από την άμυνα της Κύπρου.

Οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας μας απέδειξαν τον Μάρτιο και τον Ιούλιο ότι είναι σε θέση να αιφνιδιάσουν τον κάθε κακόβουλο αντίπαλο που επιβουλεύεται την εθνική ανεξαρτησία και εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας και δεν οφείλουμε κανένα ευχαριστώ στην κα Μέρκελ αντίστοιχο του «ευχαριστούμε τους Αμερικάνους» του Σημίτη. Αντιθέτως θα πρέπει να τονίζουμε και να ευχαριστούμε συχνά την ηγεσία και το προσωπικό των ΕΔ για το εθνικό έργο τους.

Ενώ βλέπουμε ότι η αποτροπή έχει θετικά αποτελέσματα (Έβρος, NAVTEX), το ελληνικό σύστημα εξουσίας δεν την αξιοποιεί και αντιθέτως συνεχίζει να εγκλωβίζεται στη λογική του διαλόγου, ο οποίος υπό τις παρούσες συνθήκες (Casus belli, κατεχόμενη Κύπρος, τουρκολιβυκό μνημόνιο, NAVTEX Καστελόριζου κλπ. ) το μόνο που επιτυγχάνει είναι η ενίσχυση των νομικών εργαλείων της Τουρκίας με παράλληλη παράδοση, υποταγή και ακρωτηριασμό της Ελληνικής επικράτειας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και τελικά την πορεία μας προς την γεωπολιτική αυτοκτονία.

Όχι άλλες υποχωρήσεις. Οποιοσδήποτε διάλογος για προσφυγή στη Χάγη με την Τουρκία, έχει σχέση με την επανεξέταση της κυριαρχίας μας επί των νησιών του Αιγαίου και για αυτό δεν έχει εξουσιοδοτηθεί κανείς να συμμετάσχει.

* Ο Αντώνης Βασιλείου είναι Αντιστράτηγος (εα), Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός, MSc Επιχειρησιακός Ερευνητής, τ. Σύμβουλος ΟΑΣΕ επί Συμβατικών Εξοπλισμών και τ. Μελετητής των Συστημάτων Διοικήσεως και Ελέγχου Πληροφοριών του ΝΑΤΟ.