Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΣΕ ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ
Η νέα έρευνα του Freedom House κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: Οι ελευθερίες και η δημοκρατία βρίσκονται σε υποχώρηση για 13η συνεχή χρονιά, από την Κίνα και την Ρωσία μέχρι τις ΗΠΑ του Τραμπ και ο κίνδυνος παγκοσμίου "ντόμινο" είναι πιο ορατός παρά ποτέ.
Η δημοκρατία σε υποχώρηση: Ανησυχία για τη μείωση της ελευθερίας ανά τον κόσμο
Τα ανησυχητικά συμπεράσματα του Freedom House.
Οι ελευθερίες και η
δημοκρατία ανά τον κόσμο φαίνεται να βρίσκονται σε υποχώρηση για 13η
συνεχή χρονιά, σύμφωνα με νέα έρευνα- η οποία κρούει τον κώδωνα του
κινδύνου ως προς ένα πιθανό ενδεχόμενο παγκοσμίου «ντόμινο».
Το Freedom House, μια ΜΚΟ η οποία χρηματοδοτείται κυρίως από την κυβέρνηση και ασχολείται με θέματα δημοκρατίας, κυκλοφόρησε την ετήσια μελέτη του ως προς την ελευθερία παγκοσμίως. Σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση, η τάση της οπισθοδρόμησης αυτής παρατηρείται σε πολλές χώρες σε κάθε περιοχή του κόσμου, από απολυταρχικά καθεστώτα όπως η Κίνα και η Ρωσία μέχρι εδραιωμένες κατά τα άλλα δυτικές δημοκρατίες όπως οι ΗΠΑ.
Ο πρόεδρος της οργάνωσης, Μάικλ Αμπράμοβιτς, σημείωσε πως, ενώ το φαινόμενο είχε αρχίσει από πριν την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, «δεν τίθεται ερώτημα πως ασκεί μια επιρροή στην αμερικανική πολιτική που πιέσει τις βασικές μας αξίες και δοκιμάζει τη σταθερότητα του συνταγματικού μας συστήματος».
«Δεν θυμόμαστε κανέναν πρόεδρο στο παρελθόν να δείχνει λιγότερο σεβασμό για τις αρχές, τις νόρμες και τις αξίες» πρόσθεσε ο Αμπράμοβιτς. «Ο Τραμπ επιτίθεται σε θεμελιώδεις θεσμούς και παραδόσεις, περιλαμβανομένου του διαχωρισμού των εξουσιών, του ελεύθερου Τύπου, της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης, της αντικειμενικής απονομής δικαιοσύνης, των ασφαλιστικών δικλείδων κατά της διαφθοράς και, το σημαντικότερο, της νομιμότητας των εκλογών».
Ο Αμπράμοβιτς επίσης κατηγόρησε το Κογκρέσο πως αδυνατεί να ελέγξει τη δύναμη του Τραμπ και να αντισταθεί στις απειλές του προς τη Δημοκρατία.
«Η ανεύθυνη ρητορική μπορεί να αποτελέσει πρώτο βήμα προς πραγματικούς περιορισμούς στην ελευθερία» είπε, υποδεικνύοντας ως παραδείγματα τη Βενεζουέλα, την Τουρκία και την Ουγγαρία.
Ως χώρες με τη λιγότερη ελευθερία κατονομάστηκαν η Συρία, η Ερυθραία και η Βόρεια Κορέα. Η Σαουδική Αραβία, που βρέθηκε στην 4η χειρότερη θέση, έχει συνδεθεί με τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στην Τουρκία.
Το γενικότερο συμπέρασμα της έρευνας είναι πως «οι συνολικές απώλειες είναι ακόμα μικρές σε σχέση με τα οφέλη του τέλους του 20ού αιώνα, αλλά το μοτίβο είναι συνεχές και προφανές. Η δημοκρατία είναι σε υποχώρηση».
Σε χώρες όπου τα καθεστώτα ήταν ήδη απολυταρχικά, φαίνονται να εγκαταλείπονται όλο και περισσότερο τα προσχήματα, με απαγορεύσεις αντιπολιτευόμενων ομάδων ή φυλακίσεις ηγετών, αύξηση πίεσης στα ΜΜΕ κ.α. Επίσης, χώρες που εκδημοκρατίστηκαν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου φαίνονται να «υποτροπιάζουν» λόγω μεγάλης διαφθοράς, λαϊκιστικών κινημάτων κ.α.
H κρίση, σύμφωνα με το Freedom House, φαίνεται να συνδέεται με τις μεταβολές ισχύος σε διεθνές επίπεδο, καθώς η ισχύς των εκβιομηχανισμένων δυτικών δημοκρατιών περιορίζεται, καθώς αυξάνεται αυτή χωρών όπως η Κίνα και η Ινδία. Οι μεταβολές αυτές συνοδεύονται από μια νέα φάση παγκοσμιοποίησης που παράγει μεγάλο πλούτο, ο οποίος όμως δεν μοιράζεται ισομερώς - με αποτέλεσμα την αύξηση της οργής σε Ευρώπη και ΗΠΑ σχετικά με τις οικονομικές ανισότητες και την πτώση/ απώλεια προσωπικού status. Αυτό παράγει πολιτικές ευκαιρίες τόσο από τα αριστερά του πολιτικού φάσματος, όσο και από τα δεξιά, που κατηγορούν τις ελίτ. «Μέχρι τώρα είναι τα αντι-φιλελεύθερα λαϊκιστικά κινήματα της άκρας δεξιάς- αυτά που δίνουν έμφαση στην εθνική κυριαρχία, είναι εχθρικά απέναντι στη μετανάστευση και απορρίπτουν τους συνταγματικούς ελέγχους στη θέληση της πλειοψηφίας- που έχουν φανεί πιο αποτελεσματικά....νίκες για αντι-φιλελεύθερα κινήματα σε Ευρώπη και ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια έχουν ενθαρρύνει τους ομολόγους τους ανά τον κόσμο, όπως φάνηκε πρόσφατα στην εκλογή του Zαΐρ Μπολσονάρου ως προέδρου της Βραζιλίας.
Παράλληλα, αναφέρεται πως «τιμωρητικές» προσεγγίσεις απέναντι στη μετανάστευση οδηγούν σε καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από δημοκρατίες, όπως στην Αυστραλία, τις ΗΠΑ και την Ιταλία, οδηγώντας σε πιο επιθετικές πολιτικές προς μετανάστες και πρόσφυγες ανά τον κόσμο. Ακόμη, γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στα fake news, την πόλωση των ΜΜΕ και τις επιθέσεις εναντίον τους, τις απειλές κατά δημοσιογράφων κ.α- ενώ έμφαση δίνεται σε αυτό που χαρακτηρίζεται ως «μια νέα και πιο αποτελεσματική μορφή ψηφιακού απολυταρχισμού» (με κεντρικό παράδειγμα την Κίνα).
Όσον αφορά στην κάθε περιοχή του κόσμου συγκεκριμένα, ως τάσεις υποδεικνύονται:
Το Freedom House, μια ΜΚΟ η οποία χρηματοδοτείται κυρίως από την κυβέρνηση και ασχολείται με θέματα δημοκρατίας, κυκλοφόρησε την ετήσια μελέτη του ως προς την ελευθερία παγκοσμίως. Σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση, η τάση της οπισθοδρόμησης αυτής παρατηρείται σε πολλές χώρες σε κάθε περιοχή του κόσμου, από απολυταρχικά καθεστώτα όπως η Κίνα και η Ρωσία μέχρι εδραιωμένες κατά τα άλλα δυτικές δημοκρατίες όπως οι ΗΠΑ.
Ο πρόεδρος της οργάνωσης, Μάικλ Αμπράμοβιτς, σημείωσε πως, ενώ το φαινόμενο είχε αρχίσει από πριν την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, «δεν τίθεται ερώτημα πως ασκεί μια επιρροή στην αμερικανική πολιτική που πιέσει τις βασικές μας αξίες και δοκιμάζει τη σταθερότητα του συνταγματικού μας συστήματος».
«Δεν θυμόμαστε κανέναν πρόεδρο στο παρελθόν να δείχνει λιγότερο σεβασμό για τις αρχές, τις νόρμες και τις αξίες» πρόσθεσε ο Αμπράμοβιτς. «Ο Τραμπ επιτίθεται σε θεμελιώδεις θεσμούς και παραδόσεις, περιλαμβανομένου του διαχωρισμού των εξουσιών, του ελεύθερου Τύπου, της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης, της αντικειμενικής απονομής δικαιοσύνης, των ασφαλιστικών δικλείδων κατά της διαφθοράς και, το σημαντικότερο, της νομιμότητας των εκλογών».
Ο Αμπράμοβιτς επίσης κατηγόρησε το Κογκρέσο πως αδυνατεί να ελέγξει τη δύναμη του Τραμπ και να αντισταθεί στις απειλές του προς τη Δημοκρατία.
Ανεύθυνη Ρητορική
Για το 2019, οι ΗΠΑ σημείωσαν σκορ 86 στα 100 στην κλίμακα ελευθερίας του οργανισμού, με το 0 να αντιστοιχεί στην ελάχιστη ελευθερία και το 100 στη μέγιστη. Ωστόσο, πρόκειται για πολύ χαμηλό σημείο (για τα δεδομένα των ΗΠΑ). «Το τωρινό συνολικό σκορ φέρνει την αμερικανική δημοκρατία πιο κοντά σε χώρες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες όπως η Κροατία, παρά σε παραδοσιακούς εταίρους όπως η Γερμανία ή το Ηνωμένο Βασίλειο» εκτιμά ο Αμπράμοβιτς. Σημειώνεται πως, βάσει της έρευνας, στην ίδια κατηγορία με τις ΗΠΑ και την Κροατία βρίσκεται και η Ελλάδα (όπου όμως, βάσει της έρευνας, υπήρξε βελτίωση του συνολικού σκορ ως προς τα πολιτικά δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών).«Η ανεύθυνη ρητορική μπορεί να αποτελέσει πρώτο βήμα προς πραγματικούς περιορισμούς στην ελευθερία» είπε, υποδεικνύοντας ως παραδείγματα τη Βενεζουέλα, την Τουρκία και την Ουγγαρία.
Ως χώρες με τη λιγότερη ελευθερία κατονομάστηκαν η Συρία, η Ερυθραία και η Βόρεια Κορέα. Η Σαουδική Αραβία, που βρέθηκε στην 4η χειρότερη θέση, έχει συνδεθεί με τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στην Τουρκία.
Το γενικότερο συμπέρασμα της έρευνας είναι πως «οι συνολικές απώλειες είναι ακόμα μικρές σε σχέση με τα οφέλη του τέλους του 20ού αιώνα, αλλά το μοτίβο είναι συνεχές και προφανές. Η δημοκρατία είναι σε υποχώρηση».
Σε χώρες όπου τα καθεστώτα ήταν ήδη απολυταρχικά, φαίνονται να εγκαταλείπονται όλο και περισσότερο τα προσχήματα, με απαγορεύσεις αντιπολιτευόμενων ομάδων ή φυλακίσεις ηγετών, αύξηση πίεσης στα ΜΜΕ κ.α. Επίσης, χώρες που εκδημοκρατίστηκαν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου φαίνονται να «υποτροπιάζουν» λόγω μεγάλης διαφθοράς, λαϊκιστικών κινημάτων κ.α.
Κρίση εμπιστοσύνης
«Με τη μεταβατική περίοδο μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου να έχει πλέον τελειώσει, άλλη μια μεταβολή στην παγκόσμια τάξη προκαλεί τις μακροχρόνια εδραιωμένες δημοκρατίες, από εντός και εκτός τους. Η κρίση εμπιστοσύνης σε αυτές τις κοινωνίες έχει ενταθεί, με πολλούς πολίτες να εκφράζουν αμφιβολίες ως προς το αν η δημοκρατία εξακολουθεί να εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους» σημειώνεται σχετικά, ενώ υπογραμμίζεται πως από τις 41 χώρες που συνεχόμενα χαρακτηρίζονταν «Ελεύθερες» (Free) από το 1985 ως το 2005, 22 έχουν καταγράψει πτώση τα τελευταία πέντε χρόνια.H κρίση, σύμφωνα με το Freedom House, φαίνεται να συνδέεται με τις μεταβολές ισχύος σε διεθνές επίπεδο, καθώς η ισχύς των εκβιομηχανισμένων δυτικών δημοκρατιών περιορίζεται, καθώς αυξάνεται αυτή χωρών όπως η Κίνα και η Ινδία. Οι μεταβολές αυτές συνοδεύονται από μια νέα φάση παγκοσμιοποίησης που παράγει μεγάλο πλούτο, ο οποίος όμως δεν μοιράζεται ισομερώς - με αποτέλεσμα την αύξηση της οργής σε Ευρώπη και ΗΠΑ σχετικά με τις οικονομικές ανισότητες και την πτώση/ απώλεια προσωπικού status. Αυτό παράγει πολιτικές ευκαιρίες τόσο από τα αριστερά του πολιτικού φάσματος, όσο και από τα δεξιά, που κατηγορούν τις ελίτ. «Μέχρι τώρα είναι τα αντι-φιλελεύθερα λαϊκιστικά κινήματα της άκρας δεξιάς- αυτά που δίνουν έμφαση στην εθνική κυριαρχία, είναι εχθρικά απέναντι στη μετανάστευση και απορρίπτουν τους συνταγματικούς ελέγχους στη θέληση της πλειοψηφίας- που έχουν φανεί πιο αποτελεσματικά....νίκες για αντι-φιλελεύθερα κινήματα σε Ευρώπη και ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια έχουν ενθαρρύνει τους ομολόγους τους ανά τον κόσμο, όπως φάνηκε πρόσφατα στην εκλογή του Zαΐρ Μπολσονάρου ως προέδρου της Βραζιλίας.
Παράλληλα, αναφέρεται πως «τιμωρητικές» προσεγγίσεις απέναντι στη μετανάστευση οδηγούν σε καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από δημοκρατίες, όπως στην Αυστραλία, τις ΗΠΑ και την Ιταλία, οδηγώντας σε πιο επιθετικές πολιτικές προς μετανάστες και πρόσφυγες ανά τον κόσμο. Ακόμη, γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στα fake news, την πόλωση των ΜΜΕ και τις επιθέσεις εναντίον τους, τις απειλές κατά δημοσιογράφων κ.α- ενώ έμφαση δίνεται σε αυτό που χαρακτηρίζεται ως «μια νέα και πιο αποτελεσματική μορφή ψηφιακού απολυταρχισμού» (με κεντρικό παράδειγμα την Κίνα).
Όσον αφορά στην κάθε περιοχή του κόσμου συγκεκριμένα, ως τάσεις υποδεικνύονται:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου