Πάει ένας χρόνος περίπου αφότου οι γιατροί άρχισαν να παρατηρούν ότι ασθενείς με Covid-19 έμπαιναν εσπευσμένα στις ΜΕΘ με εγκεφαλικά, έχοντας υποστεί θρομβώσεις στο αίμα.

Απορημένοι ειδικοί εντατικολόγοι ανέφεραν «δραματικές» θρομβώσεις στην καρδιά, το συκώτι και άλλα όργανα. Αυτοψίες σε θύματα κορωνοϊού στη Νέα Ορλεάνη, στις ΗΠΑ, έδειξαν πνεύμονες μπλοκαρισμένους από θρόμβους.

Κάποιοι νέοι, φαινομενικά υγιείς ασθενείς κορωνοϊού εμφάνιζαν πολλαπλά εγκεφαλικά«Ως ειδικευμένος στους θρόμβους αίματος, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι [σ.σ. η Covid-19] είναι η πιο συνδεδεμένη με θρομβώσεις αίματος ασθένεια που υπήρξε ποτέ]», λέει ο Άλεξ Σπυρόπουλος, καθηγητής σε Ινστιτούτο Ιατρικής Έρευνας στη Νέα Υόρκη. «Στα 25 χρόνια που το κάνω αυτό, είναι η πρώτη φορά που βλέπω τέτοια επίπεδα θρομβώσεων», επισημαίνει.

Ο Σπυρόπουλος και οι συνεργάτες του, μετά από σειρά ερευνών, έχουν διαπιστώσει ότι η θεραπεία ασθενών Covid με αντιπηκτικά αίματος μπορούν να μειώσουν θεαματικά ή ακόμη και να εμποδίσουν αυτές τις θρομβώσεις.

Και ο εμβολιασμός ενάντια στην Covid-19 μπορεί να τους εμποδίσει εξ αρχής να αποφύγουν τη μόλυνση.

Με τα παραπάνω δεδομένα, αντιμετωπίζουν ως ειρωνεία το γεγονός ότι μία πολύ, πολύ σπάνια πιθανότητα θρόμβωσης μπορεί να αποθαρρύνει κάποιον από το να εμβολιαστεί.

Τα εμβόλια της AstraZeneca και της Johnson & Johnson έχουν εμπλακεί σε περιστατικά σοβαρών θρομβώσεων με τις ρυθμιστικές αρχές να αποφαίνονται ότι τα σκευάσματα πρέπει να εντάξουν στον κατάλογο των πιθανών παρενεργειών τους και αυτήν την πιθανότητα.

Ωστόσο οι ειδικοί επιμένουν ότι ο κίνδυνος από τα εμβόλια είναι εξαιρετικά μικρός.

«Είναι η ίδια πιθανότητα με το να σε χτυπήσει κεραυνός», λέει ο Σπυρόπουλος στο CNNi.

Πολλαπλοί παράγοντες κινδύνου

Οι θρομβώσεις αίματος είναι γενικά πολύ συνηθισμένες: μόνο στις ΗΠΑ, επηρεάζουν 900.000 Αμερικανούς το χρόνο, σύμφωνα με το CDC, ενώ σκοτώνουν περίπου 100.000 ανθρώπους το χρόνο.

Ιδιαίτερα συνηθισμένες είναι οι εγκεφαλικές θρομβώσεις.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Καρδιολογική Ένωση, περίπου 795.000 άνθρωποι υποφέρουν από εγκεφαλικά το χρόνο, ενώ εκτιμάται ότι το 10-15% των περιπτώσεων είναι άτομα κάτω των 45 ετών.

Παράγοντες που τα υποβοηθούν είναι, μεταξύ άλλων, μια χειρουργική επέμβαση, ατυχήματα, αντικαρκινική θεραπεία, ακόμη και η πολλή καθιστική ζωή, λέει ο δρ. Mark Crowther, αιματολόγος και ειδικός στις θρομβώσεις.

Η μόλυνση με κορωνοϊό αυξάνει σημαντικά τον ήδη υπάρχοντα κίνδυνο.

«Το εμβόλιο, χωρίς αμφιβολία, μειώνει θεαματικά τον κίνδυνο οποιασδήποτε θρόμβωσης που συνδέεται με κορωνοϊό», λέει ο Crowther.

Μία στο εκατομμύριο

Ο μηχανισμός που ίσως σχετίζεται με τα εμβόλια της Johnson & Johnson και της AstraZeneca είναι εξαιρετικά σπάνιος και φέρεται να περιλαμβάνει μία ελάχιστα γνωστή αντίδραση του ανοσοποιητικού.

Ο Σπυρόπουλος επιμένει ότι η πιθανότητα να πάθει κανείς ανοσοποιητική θρομβοπενία (VITT) λόγω του εμβολίου είναι μία στο εκατομμύριο.

«Οι πιθανότητες να νοσηλευτεί κανείς με Covid-19 είναι 1 στις 100 στον ενήλικο πληθυσμό. Και οι πιθανότητες, αφού νοσηλευτείς, να πάθεις μία θρόμβωση είναι 1 στις 5 ή 1 στις 6».

Το ποσοστό αυτό αυξάνει σε 1 στις 3 για τους ασθενείς σε ΜΕΘ, προσθέτει ο γιατρός.

«Τα οφέλη του εμβολίου υπερτερούν κατά πολύ των κινδύνων – τελεία», τονίζει.

Οι σπάνιοι θρόμβοι αίματος που συνδέονται με εμβόλια είναι ένας τύπος που γίνεται εμφανής.

Αποκλείουν τις φλέβες που οδηγούν από τον εγκέφαλο και προκαλούν έντονο πονοκέφαλο ή σοβαρό κοιλιακό άλγος.

Αλλά αναπτύσσονται αργά, δίνοντας στους ανθρώπους την ευκαιρία να λάβουν τη σωστή θεραπεία - εάν την αναζητήσουν εγκαίρως.

Τώρα, αρχίζουν να εμφανίζονται αναφορές στα ΜΜΕ για άτομα που πάσχουν πιο συνηθισμένους θρόμβοι αίματος αφού έχουν εμβολιαστεί.

Είναι απίθανο να προκαλούνται από το εμβόλιο, αλλά είναι δύσκολο για άτομα που δεν έχουν εκπαιδευτεί στην ιατρική να γνωρίζουν τη διαφορά, λέει ο Crowther.

Ο εμβολιασμός, ειδικά κατά της Covid, είναι ένα αξιοσημείωτο γεγονός και είναι φυσικό, εάν οι άνθρωποι υποφέρουν από πρόβλημα υγείας αμέσως μετά τον εμβολιασμό, να το συσχετίσουν με αυτό το εμβόλιο.

«Η διστακτικότητα έναντι των εμβολίων είναι ένα πραγματικό πρόβλημα. Δεν υπάρχει τρόπος να καταλάβει ο μέσος άνθρωπος το μέγεθος των κινδύνων», λέει ο αιματολόγος.

Τα αποτελέσματα μπορεί να είναι πιο θανατηφόρα από τους θρόμβους αίματος.

Τα καλά νέα είναι ότι δεν είναι περίπλοκο να αντιμετωπιστεί η θρομβοπενία συμφωνούν οι ειδικοί.

«Τα αντιπηκτικά αίματος που είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιηθούν για πολλούς από αυτούς τους ασθενείς είναι ακριβώς τα ίδια που θα χρησιμοποιούσαμε για αυτούς τους τύπους θρομβώσεων», λέει ο Crowther.

Κάθε νοσοκομείο θα πρέπει να μπορεί να αντιμετωπίσει αυτές τις περιπτώσεις.

These blood clot experts want you to get a Covid-19 vaccine. Here's why, by Maggie Fox, CNN