Ανησυχία έχει προκαλέσει στους κύκλους των επιδημιολόγων ο εξαιρετικά αργός ρυθμός υποχώρησης του δεύτερου κύματος της πανδημίας, την ώρα που η χώρα βρίσκεται στην τέταρτη εβδομάδα lockdown και η Θεσσαλονίκη έχει ξεπεράσει τον ένα μήνα απαγόρευσης κυκλοφορίας.

Τα επιδημιολογικά δεδομένα των τελευταίων ημερών προβληματίζουν ειδικούς και επιστήμονες, καταγράφοντας νέα αρνητικά ρεκόρ.

Ο αριθμός των διασωληνωμένων στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας «σκαρφάλωσε» την Πέμπτη στους 622 ασθενείς, σημειώνοντας νέο απογοητευτικό ρεκόρ, και η πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας παραμένει σε υψηλά επίπεδα.

Παράλληλα και τα νέα περιστατικά δεν μειώνονται με «ικανοποιητικό» ρυθμό -κινούμενα σταθερά στην περιοχή των 1.800 με 2.000-, φρενάροντας τις όποιες σκέψεις είχε η κυβέρνηση για παρουσίαση ενός οδικού χάρτη εξόδου από το καθεστώς των αυστηρών περιοριστικών μέτρων και του ανοίγματος της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας. Ως αποτέλεσμα, η χώρα πηγαίνει από παράταση σε παράταση του lockdown την ώρα που οι εργαζόμενοι στους χώρους της εστίασης αλλά και στο λιανεμπόριο «στενάζουν» καθώς η εορταστική περίοδος πλησιάζει.

Μάλιστα, το μεσημέρι της Πέμπτης ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανακοίνωσε την παράταση του lockdown μέχρι και τις 6 το πρωί της 14ης Δεκεμβρίου, σημειώνοντας ότι το σταδιακό άνοιγμα της χώρας απομακρύνεται χρονικά, λαμβάνοντας υπόψη τα επιδημιολογικά δεδομένα. Όπως είπε, παρατηρείται μεν μια σταθεροποίηση ή και μείωση των κρουσμάτων, αλλά με πιο αργούς ρυθμούς απ’ ό,τι αναμενόταν.

Το τελευταίο 24ωρο καταγράφηκαν 1.882 νέα κρούσματα, ενώ σημειώθηκαν 100 θάνατοι, με τον αριθμό των νεκρών να φτάνει τους 2.706. Οι διασωληνωμένοι ασθενείς ανέρχονται σε 622.

Η Θεσσαλονίκη και η Αττική συνεχίζουν να διαθέτουν υψηλό ιικό φορτίο, καταγράφοντας 428 και 334 νέα κρούσματα, αντίστοιχα.

Συνοψίζοντας τις θέσεις που έχουν αναπτύξει κατά καιρούς οι επιστήμονες, ανάμεσα στις αιτίες της επιμονής του δεύτερου κύματος είναι:

-Η γενική κούραση που έχει επέλθει στον πληθυσμό από τα περιοριστικά μέτρα κατά του κορωνοϊού, τα οποία στη χώρα μας μετρούν από τον Μάρτιο.

-Οι καιρικές συνθήκες που ευνοούν τη μετάδοση της νόσου πολύ πιο εύκολα σε σχέση με τους θερμότερους μήνες.

- Η διασπορά του κορωνοϊού μέσα στις οικογένειες στις περισσότερες περιφερειακές ενότητες της χώρας, κάτι που στο πρώτο κύμα κορωνοϊού είχε συγκρατηθεί σε μεγάλο βαθμό. Χαρακτηριστικά, οι επιστήμονες αναφέρουν ότι κατά το πρώτο κύμα κορωνοϊού, με την έγκαιρη λήψη περιοριστικών μέτρων, ο κορωνοϊός είχε «κλειστεί» έξω από τα σπίτια, διαδιδόμενος μόνο σε διάσπαρτες εξωτερικές εστίες. Κατά το δεύτερο κύμα, η πανδημία έχει εισέλθει μέσα στο περιβάλλον του σπιτιού, μολύνοντας αρχικά τα μέλη των οικογενειών και στη συνέχεια το ευρύτερο περιβάλλον.

-Το γεγονός, τέλος, ότι παρότι η εστίαση και η εκπαίδευση να είναι κλειστές, εντούτοις, πολλοί επαγγελματικοί κλάδοι συνεχίζουν να λειτουργούν κανονικά, με το σύνολο του προσωπικού και χωρίς στοχευμένη υγειονομική επιτήρηση, μετατρέποντας έτσι τους χώρους εργασίες σε εστίες υπερμετάδοσης.

-Η έντονη κίνηση που παρατηρείται στους δρόμους της πόλης αλλά και η κατάσταση στα ΜΜΜ σίγουρα δεν αντικατοπτρίζει την εικόνα μιας χώρας που βρίσκεται σε lockdown.

Η πρόβλεψη για Αθήνα - Θεσσαλονίκη στις 31 Δεκεμβρίου

Η πιο επιβαρυμένη από τον κορωνοϊό περιοχή της Ελλάδας θα παραμείνει η Θεσσαλονίκη μέχρι και την τελευταία ημέρα του χρόνου, 31 Δεκεμβρίου, καθώς τα κρούσματα θα εξακολουθήσουν να αντιπροσωπεύουν το 25% του συνολικού αριθμού, σύμφωνα με τον καθηγητή Χημικών Μαθηματικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Δημοσθένη Σαρηγιάννη.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ομάδας του καθηγητή, οι οποίες δημοσιεύονται στο voria.gr, ένα στα τέσσερα νέα κρούσματα που θα καταγραφούν την τελευταία ημέρα του 2020 στη χώρα μας θα βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη, τα 200 κρούσματα από τα συνολικά 700 – 800 εκείνης της ημέρας. Κάτι που σημαίνει ότι για να επιστρέψει η Θεσσαλονίκη σε μια σχετικώς ικανοποιητική και διαχειρίσιμη υγειονομική κατάσταση υπάρχει μπροστά μας αρκετό διάστημα.

Οι εκτιμήσεις του καθηγητή Σαρηγιάννη για την εξέλιξη της πανδημίας μέχρι το τέλος του χρόνου, βασίζονται σε τρεις παραδοχές. Τα σχολεία δεν θα ανοίξουν πριν τον Ιανουάριο, το λιανεμπόριο θα λειτουργήσει σταδιακά και με μέτρα από τις 21 Δεκεμβρίου, ενώ η εστίαση θα παραμείνει κλειστή εκτός από τα εστιατόρια, που θα λειτουργούν αποκλειστικά με καθήμενους και αισθητά χαμηλότερη πληρότητα από αυτήν που έχουν κανονικά, κάπου μεταξύ 30% - 50%.

Με αυτά τα δεδομένα η πρόβλεψη είναι η ακόλουθη:

• Στις 14 Δεκεμβρίου στο σύνολο της χώρας θα καταγραφούν 1.250 κρούσματα και στις 31 Δεκεμβρίου 700 – 800.

• Στην Αθήνα στις 14 Δεκεμβρίου θα καταγραφούν 220 κρούσματα, στις 21 του μηνός 190 και στις 31 περί τα 200. Όπως επισημαίνει ο κ. Σαρηγιάννης μέχρι το τέλος της εβδομάδας ενδεχομένως τα στοιχεία για την Αθήνα να διαφοροποιηθούν, καθώς από τις τελευταίες δύο ημέρες υπάρχει μία επιβράδυνση στη μείωση του αριθμού των κρουσμάτων, κάτι που σημαίνει ότι κάτι ιδιαίτερο έχει συμβεί μετά τις 17 Νοεμβρίου, αν και τις επόμενες ημέρες καταγράφεται σημαντική αύξηση του περιορισμού των μετακινήσεων.

• Στη Θεσσαλονίκη στις 14 Δεκεμβρίου τα κρούσματα θα είναι 300, μία εβδομάδα αργότερα θα υποχωρήσουν στα 250 και στο τέλος του μήνα στα 190.

• Στη Λάρισα αναμένονται στις 14 Δεκεμβρίου 25 κρούσματα, στις 21 του μηνός 20 και την τελευταία ημέρα του χρόνου 18.

• Στην Πάτρα τα κρούσματα θα είναι 5 στις 14/12, 3 στις 21/12 και ένα στις 31/12. Ακριβώς η ίδια εικόνα με την Πάτρα εμφανίζεται και στην Αιτωλοακαρνανία -στο Μεσολόγγι και τα πέριξ-, που σήμερα είναι μια σχετικώς επιβαρυμένη περιοχή.

Αυτές οι εκτιμήσεις θα αναθεωρηθούν προς τα πάνω σε περίπτωση που η σταδιακή άρση του lockdown ξεκινήσει στις 14 Δεκεμβρίου, μία ημερομηνία την οποία σαφώς και υπάρχει περίπτωση να επιλέξει τελικά η κυβέρνηση.

Τι θα γίνει με τα εμβόλια

Αξίζει να σημειωθεί ότι –όπως υπολογίζει η ομάδα Σαρηγιάννη- εάν οι εμβολιασμοί στην Ελλάδα ολοκληρωθούν μέχρι τον Ιούνιο πιθανόν από τα τέλη Απριλίου το πρόβλημα της πανδημίας, όπως το βιώνουμε σήμερα, θα έχει ξεπεραστεί, αν και –όπως λένε οι ειδικοί- θα χρειαστεί για κάποιο διάστημα να εξακολουθήσουμε να τηρούμε κάποια μέτρα.

Ο ίδιος ο καθηγητής του ΑΠΘ αναρωτιέται, πάντως, ποιος είναι ο καταλληλότερος χωροταξικός σχεδιασμός για μεγαλύτερη και ταχύτερη αποτελεσματικότητα των εμβολιασμών, ώστε η συλλογική ανοσία να έρθει γρηγορότερα στη χώρα.

Όπως λέει ο κ. Σαρηγιάννης, η ομάδα του ήδη μελετάει τις διαφορές που θα μπορούσαν να υπάρξουν ανάμεσα στην προφανή επιλογή της οριζόντιας γεωγραφικής κατανομής των εμβολίων ανάλογα με τον πληθυσμό κάθε περιοχής και μιας πιο στοχευμένης προσέγγισης, αναλόγως του επιδημιολογικού φορτίου. Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μελέτης θα έχουν ολοκληρωθεί και τεθεί υπόψιν της κυβερνήσεως τις επόμενες ημέρες.

Η διεπιστημονική ομάδα του καθηγητή Δημοσθένη Σαρηγιάννη, από την περασμένη άνοιξη έχει δημιουργήσει σε συνεργασία με τα Ιταλικά πανεπιστήμια της Παβίας και της Πίζας μια σειρά αλγορίθμων, σε συνδυασμό με δυναμικά μοντέλα συμπεριφοράς του πληθυσμού, διάδοσης του κορωνοϊού και υπολογισμού του υγειονομικού κινδύνου. Από τα δεδομένα αυτά προκύπτουν προβλέψεις για το τι θα συμβεί μερικές εβδομάδες ή ένα – δύο μήνες αργότερα, οι οποίες στο διάστημα των επτά μηνών που έχουν μεσολαβήσει έχουν επιβεβαιωθεί σχεδόν πλήρως.