Εν όψει της συζήτησης στην Ολομέλεια της Βουλής του Προϋπολογισμού 2021 (Π.21) –με βάση τις εκτιμήσεις του για το 2020 και τις προβλέψεις του για το 2021– θα εξετάσουμε στο άρθρο αυτό τα δύο μείζονα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας: την εξέλιξη του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές και το δημόσιο χρέος, ανατρέχοντας στην «πορεία» τους από το 1998 μέχρι το 2019.
Σε ό,τι αφορά άλλες προβλέψεις του Π.21 για το 2021, τρεις επισημάνσεις:
- α. τα προβλεπόμενα 7,5 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας θα αποδειχθούν εντελώς ανεπαρκή,
- β. η μείωση των δημόσιων επενδύσεων στα 6,7 θα καταστήσει δυσχερέστερη την επίτευξη του προβλεπόμενου ρυθμού ανάπτυξης για το 2021 και
- γ. η προβλεπόμενη αύξηση των εσόδων θα είναι μάλλον αδύνατη.
Για την εξέταση της εξέλιξης του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές και το δημόσιο χρέος, όπως προαναφέραμε, θα αναφερθούμε και στα πεπραγμένα όλων των κυβερνήσεων από το 1998 μέχρι το 2019, τα οποία τα κόμματα εξουσίας δεν θέλουν να τα θυμούνται. Αυτά αποτυπώνονται στον πίνακα.
Οι επιπτώσεις του κορονοϊού, σε συνδυασμό με τα πολλά λάθη και τις παραλείψεις της κυβέρνησης Ν.Δ., προβλέπεται να μειώσουν το ΑΕΠ το 2020 σε επίπεδο χαμηλότερο του 1998 και σύμφωνα με τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού 2021, το ΑΕΠ την ερχόμενη χρονιά θα είναι σε επίπεδο χαμηλότερο του 1999, δηλαδή πιο πίσω από το έτος στο οποίο το μείωσαν τα μνημόνια
Στην 1η στήλη του πίνακα δίνεται το ύψος του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) σε σταθερές τιμές του 2010 τα έτη 1998-2000, 2004, 2007, 2009, 2011, 2014 και 2019, οι εκτιμήσεις του Π.21 για το 2020 και οι προβλέψεις του για το 2021, στη 2η στήλη το ύψος του δημόσιου χρέους σε εκατ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές και στην 3η ως ποσοστό του ΑΕΠ. Τα στοιχεία για τα έτη 1998-2019 είναι της Eurostat και για τα έτη 2020 και 2021 της εισηγητικής έκθεσης του Π.21.
Από την 1η στήλη του πίνακα φαίνεται ότι το ΑΕΠ σε σταθερές τιμές του 2010 την εξαετία 1998-2004 αυξανόταν συνεχώς επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ. Η αύξηση του ΑΕΠ συνεχίστηκε με κυβερνήσεις Ν.Δ. για να φτάσει στο μέγιστο ύψος του το 2007, ενώ τα έτη 2008-2009 μειώθηκε. Η αύξηση του ΑΕΠ οφειλόταν στα ΕΣΠΑ και τα δάνεια που σύναπταν οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. χωρίς, όμως, παραγωγική αξιοποίησή τους.
Εξαιτίας της αδυναμίας της χώρας να εξυπηρετήσει τα υπέρογκα δάνεια, επιβλήθηκαν από τους δανειστές τα μνημόνια τα οποία εφάρμοσαν την πενταετία 2009-2014 οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ. και η συγκυβέρνηση Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ με κομπάρσους μικρότερα κόμματα, με αποτέλεσμα το ΑΕΠ το 2014 να μειωθεί σε επίπεδο χαμηλότερο του 2000, καταστρέφοντας την ανάπτυξη της 10ετίας 1998-2007.
Την πενταετία 2015-2019, με συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ. το ΑΕΠ μειώθηκε τα δύο πρώτα χρόνια για να αυξηθεί ελάχιστα τα επόμενα τρία, με αποτέλεσμα το ύψος του να είναι χαμηλότερο του 2001.
Οι επιπτώσεις του κορονοϊού, σε συνδυασμό με τα πολλά λάθη και τις παραλείψεις της κυβέρνησης Ν.Δ., προβλέπεται να μειώσουν το ΑΕΠ το 2020 σε επίπεδο χαμηλότερο του 1998 και σύμφωνα με τις προβλέψεις του Π.21, το ΑΕΠ το 2021 θα είναι σε επίπεδο χαμηλότερο του 1999, δηλαδή πιο πίσω από το έτος στο οποίο το μείωσαν τα μνημόνια.
Από τη 2η και 3η στήλη του πίνακα φαίνεται ότι την περίοδο 1998-2009 το δημόσιο χρέος αυξανόταν συνεχώς τόσο σε ευρώ όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ. Μετά το πρώτο Μνημόνιο και τον δανεισμό εκτινάχτηκε το 2011 στα 356.232 εκατ. ευρώ. Ακολούθησε το κούρεμα των 40 δισ. με αποτέλεσμα τη χρεοκοπία τραπεζών, ασφαλιστικών ταμείων και ιδιωτών. Παρ’ όλα αυτά η αύξηση του δημόσιου χρέους συνεχίστηκε τόσο μέχρι το 2014 όσο και μέχρι το 2019 και εκτιμάται ότι το 2020, λόγω των όσων προαναφέρθηκαν, θα εκτιναχθεί στο πρωτοφανές ύψος του 208,9% του ΑΕΠ, ενώ το 2021 προβλέπεται –αν επιτευχθεί ο προβλεπόμενος ρυθμός ανάπτυξης– να μειωθεί στο 199,6% του ΑΕΠ, δηλαδή υψηλότερα από το ύψος που το ανέβασαν τα μνημόνια και θα εξακολουθήσει να είναι το υψηλότερο στην Ε.Ε.
Το ερώτημα που γεννιέται είναι: Αν περάσει η μάστιγα του κορονοϊού, πότε θα επανέλθει το ΑΕΠ στο επίπεδο του 2009; Η απάντηση εξαρτάται από το ποιος θα είναι ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας τα επόμενα χρόνια. Ο ρυθμός αυτός εξαρτάται από τους ρυθμούς ανάπτυξης στον κόσμο και ιδιαίτερα στην Ε.Ε. καθώς και από την πολιτική που θα εφαρμόσουν οι επόμενες κυβερνήσεις. Πάντως με τους προβλεπόμενους από διεθνείς οργανισμούς χαμηλούς ρυθμούς της οικονομίας μας, η απάντηση είναι ότι θα περάσουν πολλά χρόνια μετά το 2021.
*Πρώην: αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕ
Ε
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου