Λέγεται ότι σε έναν πόλεμο το πρώτο θύμα είναι η αλήθεια. Στην περίπτωση του σημερινού πολέμου στην Ουκρανία ένα άλλο θύμα είναι η ελευθερία του λόγου. Σε μια πρωτοφανή κίνηση χωρίς προηγούμενο σε περιπτώσεις άλλων πολέμων που σημειώθηκαν στον πλανήτη τις τελευταίες δεκαετίες, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανακοίνωσε την Κυριακή την απόφαση να απαγορεύσει στα ρωσικά κρατικά μέσα RT (Russia Today) και Sputnik να εκπέμπουν στις χώρες-μέλη της Ε.Ε., στο πλαίσιο ενός ευρύτερου πακέτου κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Παράλληλα, οι πιέσεις τόσο της Κομισιόν όσο και μεμονωμένων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων προς τις μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες να λάβουν «επειγόντως» μέτρα κατά της «ρωσικής παραπληροφόρησης» απέδωσαν καρπούς. Η Meta, η ιδιοκτήτρια εταιρεία του Facebook και του Instagram, ανακοίνωσε την επομένη ότι θα περιορίσει την πρόσβαση στις υπηρεσίες του RT και του Sputnik στην Ευρώπη. Χθες ακολούθησε η Google, αναγγέλλοντας τον αποκλεισμό των δύο ρωσικών μέσων από το YouTube στην Ευρώπη. Την ίδια απόφαση έλαβε και το TikTok, το οποίο, για την ιστορία, είναι κινεζική πλατφόρμα.
Το Twitter, μέχρι στιγμής, δεν προβαίνει σε αποκλεισμό, αλλά συνοδεύει με ειδική επισήμανση τις αναρτήσεις που προέρχονται από ρωσικά κρατικά μέσα, κάτι που άρχισαν να διαπιστώνουν από χθες οι χρήστες του. «Δεχθήκαμε αιτήματα από πολλές κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης να λάβουμε επιπλέον μέτρα απέναντι στα μέσα ενημέρωσης που ελέγχονται από το ρωσικό κράτος», έγραψε στο Τουίτερ ο Νικ Κλεγκ, αντιπρόεδρος της Meta, επικαλούμενος «τον εξαιρετικό χαρακτήρα της κατάστασης».
Στις ΗΠΑ πάντως, δεν έχει ληφθεί μέχρι στιγμής καμία απόφαση, ούτε καν προτροπή, σε επίσημο επίπεδο, με τους αμερικανικούς κολοσσούς τεχνολογίας να αφήνονται να ρυθμίσουν μόνοι τους το εκ Ρωσίας παραπλανητικό περιεχόμενο. Η δε Ρωσία προηγήθηκε στις κινήσεις λογοκρισίας. Ηδη από την Παρασκευή έχει περιορίσει την πρόσβαση στο Facebook και στο Twitter σε πολλά σημεία της χώρας. Ταυτόχρονα, έχει δώσει γραμμή στα ΜΜΕ να αποφεύγουν τις λέξεις «πόλεμος», «εισβολή» και «επίθεση» όταν μεταδίδουν τις εξελίξεις από το μέτωπο της Ουκρανίας. Xθες τέντωσε περισσότερο το σκοινί, με το γραφείο του γενικού εισαγγελέα να ζητά να αποκλειστεί η πρόσβαση στο διαδικτυακό τηλεοπτικό κανάλι Dojd και τον ραδιοφωνικό σταθμό «Ηχώ της Μόσχας» διότι, όπως φαίνεται, δεν «συνεμορφώθησαν προς τας υποδείξεις».
Η Ρωσία του Πούτιν, βέβαια, δεν φημίζεται για την αδυναμία της στην ελευθεροτυπία, σε αντιδιαστολή με την Ευρωπαϊκή Ενωση που την έχει κάνει σημαία της και τώρα προβαίνει σε μια πρωτοφανή πράξη λογοκρισίας. Ενα ευρωπαϊκό κράτος μάλιστα, και συγκεκριμένα η Τσεχία, πηγαίνει ακόμα πιο μακριά. Οπως ανέφερε πριν από λίγες μέρες η ιστοσελίδα του ραδιοφωνικού σταθμού Radio Prague International, ο γενικός εισαγγελέας Ιγκορ Στριζ προειδοποίησε ότι η δημόσια έκφραση υποστήριξης προς τη ρωσική επέμβαση στην Ουκρανία σε διαδηλώσεις ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνιστά ποινικό αδίκημα και κάλεσε τους πολίτες να... σεβαστούν τα όρια της ελευθερίας του λόγου.
Νομικά κωλύματα
Οπως πάντως επισημαίνει ρεπορτάζ του Politico, «ακόμα και με την υποστήριξη και των 27 χωρών-μελών, η κίνηση της Ε.Ε. συνιστά μια πολιτική απόφαση που τώρα θα πρέπει να μεταφραστεί σε πρακτικά νομικά βήματα. Και οι κανονισμοί που συνήθως εφαρμόζονται για τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα δεν έχουν την ίδια ισχύ σε περίοδο πολέμου». «Αναζητούμε τις καλύτερες νομικές οδούς προκειμένου να πετύχουμε τους στόχους μας», δήλωσε ο Ερίκ Μαμέρ, εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν.
«Η ρύθμιση των ΜΜΕ δεν προσφέρεται πραγματικά για άμεση δράση διότι άπτεται της αρχής της ανεξαρτησίας και της ελευθερίας του λόγου και της ελευθεροτυπίας. Επομένως, η Κομισιόν θα πρέπει να ακολουθήσει άλλες οδούς αν θέλει να απαγορεύσει άμεσα στα συγκεκριμένα μέσα να εκπέμπουν», σχολιάζει στο Politico ο Λούμπος Κούκλις, επικεφαλής της ρυθμιστικής αρχής της Σλοβακίας για τα ΜΜΕ.
Ο Ζιλιέν Νοσετί, ειδικός σε θέματα Ρωσίας και διαδικτυακής πολιτικής στη γαλλική στρατιωτική ακαδημία St-Cyr, μιλώντας στο Politico, επισημαίνει ότι η ανακοίνωση περί απαγόρευσης δείχνει ότι υπάρχει «μια κάποια συναίνεση εντός της Ε.Ε. ως προς τη στάση που θα πρέπει να τηρηθεί απέναντι στα κρατικά ρωσικά ΜΜΕ». Προειδοποίησε ωστόσο για τον κίνδυνο «να προχωρήσει η Μόσχα σε αντίποινα εναντίων ευρωπαϊκών ενημερωτικών ομίλων και δημοσιογράφων που βρίσκονται στη Ρωσία, περιορίζοντας τη δυνατότητά μας να ενημερωνόμαστε και να κατανοήσουμε τη χώρα από πρώτο χέρι».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου